نگاه انتقادی به رویکردهای برساخت گرا و واقع گرا در مطالعه ساختار اجتماعی بر اساس نظریه اعتباریات علامه طباطبایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
امروزه با توجه به بسیاری از مسائل بنیادین علوم اجتماعی که حول دوگانگی برساخت واقعیت به وجود آمده اند، شاهد طیف گسترده ای از نظریات پیرامون ماهیت ساختار اجتماعی هستیم، به گونه ای که از یک سو واقع گرایانی نظیر دورکیم، ساختار اجتماعی را واقعیتی عینی و مسلط بر عاملیت های انسانی برشمرده که بایستی تحت ضوابط خاصی کشف شوند و در سوی دیگر برساخت گرایانی چون برگر و لاکمن، ساختار اجتماعی را برساخته ای اجتماعی دانسته اند که انسان ها بنا بر قرارداد خاص خود، آن را ایجاد کرده اند. در سنت پژوهشی فلسفه اسلامی، سیدمحمدحسین طباطبایی نیز برای فهم ماهیت ساختار اجتماعی، نظریه ای را تحت عنوان «اعتباریات» ارائه کرده که به رغم تأکید بر اعتبار ساختار اجتماعی (نه کشف و نه ساخت)، این موضوع را تبیین می نماید. در پژوهش حاضر، نخست مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی به تبیین مبانی معرفتی دیدگاه دورکیم، به عنوان برجسته ترین نماینده واقع گرایی و دیدگاه برگر و لاکمن، به عنوان شاخص ترین نمایندگان برساخت گرایی، پرداخته خواهد شد. در پایان، با بهره گیری از رهیافت تطبیقی و بهره مندی از ظرفیت نظریه اعتباریات علامه طباطبایی، نشان داده خواهد شد که ساختارهای اجتماعی، اعتباریاتی بعد از اجتماع هستند که در خلال یک فرایند تدریجی و با تعیین محدوده ای مشخص از نقش ها و روابط اجتماعی، کنش های عاملیت های انسانی را در جهت میل به اهداف و غایات مطلوبشان کنترل و اداره می نماید.A critical view at constructivist and realist values in the study of social structure based on Tabatabai's Theory of Etebarian
ccording to many fundamental issues of social sciences, which have arisen around the construction - reality dichotomy, we see a wide range of theories about the nature of social structure. On the one hand, realists such as Durkheim consider the social structure as an objective reality that dominates human agency, which must be discovered under certain criteria. On the other hand, constructionists like Berger and Luckman considered the social structure to be a social construction that humans have created according to their own contract. In the research tradition of Islamic philosophy, M.H Tabatabaei has also presented a theory titled "Etebarian " to understand the nature of the social structure, which explains this issue despite the emphasis on the validity (neither discovery nor construction). In the current research, based on the analytical - descriptive method, we will first explain the epistemological foundations of Durkheim's view, as the most prominent representative of realism, and the view of Berger and Luckman, as the most prominent representatives of constructivism. In the end, by using the comparative approach and benefiting from the capacity of Tabatabaei's theory of Etebarian, we will show that social structures are post-social credits that during a gradual process and by determining a certain range of roles and social relations, controls and manages the actions of human agencies in the direction of their desired goals and ends.
تبلیغات
