عیارسنجی بایسته های سلوکی فقر، مقارنت علم و عمل و پایستگی مجاهدت از منظر هجویری در کتاب «کشف المحجوب» با آموزه های اهل بیت (ع) (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
یکی از بالنده ترین رخدادها در تبیین مطالب عرفانی، آمیزش آن با ادبیات فارسی بوده است. کتاب «کشف المحجوب» ابوالحسن هجویری در شمار اولین کتاب های عرفانی به زبان فارسی است که عارفان پسینی بر اتقان آن گواهی داده اند. این اثر به علم سلوک عرفانی پرداخته و در میان باب های آن مواردی وجود دارد که می توان از آنها با عنوان «بایسته های سلوکی» یاد کرد که تا اندازه ای از روش سلوکی هجویری پرده برمی دارد. از آن رو که یکی از گسترده ترین خرده گیری هایی که به جریان عرفان و تصوف شده، دور شدن از روش های سلوکی، از شریعت و از سرچشمه های دینی و مکتب اهل بیت(ع) است، این نوشتار کوشیده سه نمونه از بایسته های سلوکی را از منظر هجویری (فقر، مقارنت علم و عمل، پایستگی مجاهدت) که انتقادهای مهم و گسترده ای به آنها شده است انتخاب نموده و پس از تبیین هریک از این بایسته ها که سالک از سرآغاز تا فرجام باید به آن توجه پیوسته داشته باشد و بحثی روایی درباره موضوع برپا کرده است تا از خلال بازخوانی و تبیین روایات، عیار کلام هجویری عارف در کتاب عرفان عملی اش، محک بخورد. از ویژگی های روایات بحث شده در این نوشتار، اتقان آنها از نظر سندی و دور نشدن از دلالت ظاهری آنها در تبیین است. نتیجه این پژوهش نشان دادن ناهماهنگی برخی از این آموزه ها یا دست کم برخی خوانش ها از این آموزه ها با عرفان اهل بیت(ع) و همسویی برخی دیگر است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی سامان یافته است.Comparing the Behavioral Requirements of Poverty, the Congruence of Knowledge and Practice, and the Sustainability of Struggle from the Perspective of Hajviri in the Book "Kashf al-Mahjoob" with the Teachings of Ahl al-Bayt
One of the most important things in the explanation of mystical subjects has been its combination with Persian literature. Abolhasan Hajviri's book, "Kashf al-Mahjoob", is among the first mystical books in Persian admired and supported by later mystics. It deals with the mystical behavior and includes "behavioural requirements" which reveal Hajviri's behavioral method to some extent. Since one of the most widespread criticisms of mysticism and Sufism is distancing from the methods of conduct, Sharia, religious sources and the school of Ahl al-Bayt, this article has attempted to select three examples of the requirements of conduct from the perspective of Hajviri (poverty, the congruence of knowledge and action, and the sustainability of struggle) that have been widely criticized. After explaining each of these requirements that the wayfarer must pay constant attention to, through rereading and explaining the narrations, it has established a narrative discussion on the subject in order to assess the words of Hajviri in his book on practical mysticism. Among the characteristics of the narrations discussed in this article is their reliability in terms of chain of transmission and not straying from their apparent implication in explanation. The results of this descriptive-analytical research show the inconsistency of some of these teachings, or at least some interpretations of these teachings, with the mysticism of the Ahl al-Bayt and the consistency of some others.
تبلیغات
