واکاوی دیدگاه «امکان جمع میان وثاقت و غلوّ» در آراء رجالی حضرت آیت الله خامنه ای (مد ظله العالی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در مراتب جرح و تعدیل روات، شدیدترین برخوردها از سوی رجالیان متقدم با غالیان صورت گرفته و در مواجهه با این دیدگاه، دو اقدام صورت پذیرفته است: در عصر حاضر عده ای از رجال شناسان تلاش کرده اند با رفع اتهام غلوّ از برخی راویان، راهی برای پذیرش روایات آن ها بیابند و از دیرباز عده انگشت شماری حتّی با فرض احراز غلوّ، آن را مانعه الجمع با وثاقت راوی ندانسته اند. آیت الله خامنه ای ازجمله قائلان به امکان جمع میان وثاقت و غلوّ است و با ادله قابل ملاحظه ای، راهی برای اعتماد به برخی متهمان به غلوّ گشوده اند. چیستی منطق این دیدگاه، پرسشی است که پاسخ به آن، نقش بسیار مؤثری در بازسازی و جریان شناسی غالیان خواهد داشت. بر این اساس پژوهش حاضر درصدد است با شیوه اسنادی در گردآوری داده ها و روش تحلیلی - توصیفی به مثابه ابزار ارزیابی داده ها، به نقد این دیدگاه بپردازد. بخشی از یافته های تحقیق این چنین قابل گزارش می باشد: طرد کلّی روایات هریک از جریان های مورد تردید از سوی تمام رجالیان متقدم، ملازم با عدم وثاقت آن ها است و چون طرد کلّی روایات غلات از سوی تمام رجالیان متقدم ثابت نشده است، اثبات عدم وثاقت غلات با استفاده از رویکرد رجالیان متقدم، ممکن نیست. به دیگر سخن، ازآنجاکه دلیل دیگری جز رویکرد رجالیان متقدم برای عدم توثیق غلات وجود ندارد، نمی توان حکم کلّی به عدم وثاقت غالیان داد. از سوی دیگر منطقاً غلوّ مادام که در سطح یک نگرش اعتقادی مطرح باشد، زیانی به وثاقت راوی وارد نمی سازد و از این حیث تفاوتی با دیگر نگرش های اعتقادی مانند واقفیه، فطحیه و... نمی کند. با این وجود نمی توان از شناخت ماهیت غلوّ به مثابه معیار مهمی در تحلیل نوع مواجهه با غالیان چشم پوشید.Examining Possibility of Bringing Reliability and Exaggeration Together with Respect to Ayatollah Khamenei’s Rijali Opinion
In the levels of jarh (criticizing) and ta’deel (praising) narrators, the most severe confrontations by early rijali scholars were with the ghalis (exaggerators). In response to this viewpoint, two approaches have been taken: In the present era, some rijali scholars have tried to remove the accusation of exaggeration from some narrators to find a way to accept their narrations. From ancient times, a few have even assumed, even if exaggeration is proven, that it does not prevent a narrator from being reliable. Ayatollah Khamenei is one of those who believe in the possibility of bringing reliability and exaggeration together, and with considerable evidence, he has opened a way to trust some of those accused of exaggeration. The nature of this viewpoint is a question whose answer will play a very important role in reconstructing and understanding the ghali. Therefore, this research aims to evaluate this viewpoint using a documentary method for collecting data and an analytical-descriptive method as a tool for evaluating data. Part of the research findings can be reported as follows: The complete rejection of the narrations of each of the questionable groups by all early rijali scholars is accompanied by their unreliability, and since the complete rejection of the narrations of the ghali by all early rijali scholars has not been proven, proving the unreliability of the ghali using the approach of early rijali scholars is not possible. In other words, since there is no reason other than the approach of early rijali scholars for not considering the ghali reliable, a general judgment cannot be made about the unreliability of the ghali. On the other hand, logically, as long as exaggeration is at the level of a belief, it does not harm the reliability of the narrator and, in this regard, is no different from other beliefs such as Waqifiyya, Fathites, and so on. However, one cannot ignore the understanding of the nature of exaggeration as an important criterion in analyzing how to deal with the ghali.
تبلیغات
