امکان سنجی مشروعیت استبدال مال موقوفه در مذاهب فقهی اسلامی و حقوق موضوعه ایران
آرشیو
چکیده
استبدال به عنوان یکی از راه های مغفول در زمینه احیای موقوفات از دیرباز در میان فقهای متقدم و متاخر مرکز بحث و تبادل نظر بوده است. فقهای اسلامی اعم از عامه و امامیه هر یک در این باره اظهارنظر نموده اند. در منابع معتبر فقهی و قانون مدنی ایران، در موارد استثنایی، بیع مال موقوفه مجاز اعلام شده است، از جمله زمانی که مال موقوفه خراب شود یا بین موقوف علیهم اختلافی شدید پدید آید. مال موقوفه قابلیت خرید و فروش را ندارد و انجام هر گونه عمل حقوقی که سبب انتقال عین موقوفه به دیگران شود، جایز نیست ولی گاهی شرایط و اوضاع و احوالی پیش می آید که برای حفظ نهاد وقف و مصالح موقوف علیه، فروش مال موقوفه لازم می شود، از این رو در منابع معتبر فقهی و قانون مدنی ایران در موارد استثنایی، استبدال مال موقوفه مجاز اعلام شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است به مطالعه کتاب های فقهی و بررسی نظریات فقها پرداخته و با امعان نظر به آرای مطروحه و حقوق موضوعه بدین نتیجه دست می یابد که استبدال اموال موقوفه به رغم نظر برخی از مخالفین، تحت شرایطی از جمله احیاء موقوفات ممکن می باشد و چنین استنباط می گردد که ممنوعیت عدم استبدال اموال موقوفه توسط فقها، به دلیل استقرار حکومت طاغوتی بوده است که در حال حاضر چنین مقوله ای فاقد موضوعیت می باشد و می توان با پذیرش استبدال نسبت به استفاده بهینه از آن ها اقدام نمود.Feasibility Assessment of the Legitimacy of Replacing the Endowment Property in Islamic Jurisprudence Schools and Subject Laws of Iran
Replacement, as one of the neglected ways in the field of the revival of endowments, has long been the center of debate among the early and late jurists. Islamic jurisprudents, both popular and Imāmiyyah, have commented on this. In the authoritative sources of jurisprudence and civil law of Iran, in exceptional cases, the sale of the endowment property is allowed, including when the endowment property is damaged or there is a strong dispute between the endowments. The endowment property cannot be bought and sold, and it is not permissible to carry out any legal act that causes the same endowment to be transferred to others, but sometimes there are circumstances and conditions that are necessary to preserve the endowment institution and the interests of the endowment, the sale of the endowment property becomes necessary, therefore, in the reliable sources of jurisprudence and civil law of Iran, in exceptional cases, the exchange of the endowment property is allowed. The present research, which is practical in terms of its purpose and descriptive-analytical in terms of its method, has studied jurisprudence books and examined the opinions of jurisprudents collected, and based on the opinion of the proposed opinions and the rights, it comes to the conclusion that the replacement of the endowment property despite the opinion Some opponents believe that it is possible to revive endowments under certain conditions, and it can be inferred that the source of the argument for not replacing endowment property by jurists was due to the establishment of a tyrannical government, and currently such a category has no relevance. And it is possible to use them optimally by accepting substitution.
تبلیغات
