مالیات بر درآمد منفی؛ ایده تفکیک نظام پرداخت یارانه از سیاست های قیمتی
آرشیو
چکیده
مالیات بر درآمد منفی یکی از برنامه هایی است که در نظام مالیاتی برخی کشورها اجرا شده و هدف از آن پرداخت کمک های حمایتی به اقشار ضعیف جامعه بوده است. در این برنامه خانوارها تحت نظام مالیات بر مجموع درآمد و با توجه به میزان درآمدشان در سه سطح: مالیات دهنده، سربه سر و یارانه بگیر جای می گیرند؛ از این رو نظام مالیاتی و حمایتی در مالیات بر درآمد منفی با یکدیگر مرتبط هستند و یارانه ها از مسیر مالیات پرداخت می شوند. در ایران به دلیل وجود منابع طبیعی و یارانه های قیمتی، نظام پرداخت یارانه با درآمدهای حاصل از اعمال سیاست های قیمتی گره خورده و منابع مالیاتی در آن نقشی ندارند که این امر آسیب هایی را به دنبال دارد. انحراف بودجه تبصره هدفمندکردن یارانه ها که نمود پرداخت های حمایتی حاصل از حذف یارانه های قیمتی است و هدررفت منابع آن، ازجمله آسیب های این شیوه است. شکل دهی نظام مالیات بر درآمد منفی می تواند به قطع ارتباط سیاست های حمایتی از سیاست های قیمتی منجر شود و کارایی هر دو نظام مالیاتی و حمایتی را افزایش دهد. طبیعتاً دستیابی به چنین الگویی از نظام مالیاتی، نه تنها نیازمند الزاماتی ساختاری و نهادی است بلکه تغییراتی پارادایمی در نوع نگاه تصمیم گیران، کارشناسان و عموم مردم به نظام مالیاتی را می طلبد.Negative Income Tax; The Idea of Separating the Subsidy Payment System from Price Policies
Negative income tax is one of the programs that have been implemented in the tax system of some countries and its purpose has been to pay support aid to the weaker sections of the society. In this program, households are placed under the total income tax system and according to their income in three levels: taxpayers, breadwinners, and subsidy recipients; Therefore, the tax system and support in negative income tax are related to each other and subsidies are paid through taxes. In Iran, due to the existence of natural resources and price subsidies, the subsidy payment system is tied to the income from the implementation of price policies, and tax resources do not play a role in it, which causes harm. The deviation of the budget and the wastage of its resources is one of the harms of this method. The formation of a negative income tax system can lead to the disconnection of support policies from price policies and increase the efficiency of both tax and support systems. Naturally, achieving such a model of the tax system requires not only structural and institutional requirements but also paradigm changes in the way decision makers, experts and the general public look at the tax system.