ارزیابی خسارت های زیست محیطی و اقتصادی معدن زغال سنگ سنگ دَرکا-آمل بر خاک، پوشش گیاهی و درختان جنگلی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
استخراج معادن زغال سنگ در هر نقطه از جهان همواره صدمات هنگفتی برای چشم اندازهای طبیعی و جوامع بیولوژیکی فون و فلور به همراه داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی خسارت های زیست محیطی و اقتصادی ناشی از فعالیت معدن زغال سنگ سنگ درکا آمل انجام شد. برای ثبت خصوصیات درختان در خارج از محدوده معدن، ترانسکت هایی در چهار جهت اصلی پیاده شد و بر روی آنها پلات های دایره ای 1000 متر مربعی در فواصل 50، 100، 150، 200 و 250 متری اندازه گیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. جهت اندازه گیری شاخص های تنوع زیستی پوشش علفی، تعداد 3 پلات مربعی 5/1×5/1 متر در هر یک از فواصل 5 گانه در هر جهت جغرافیایی اندازه گیری و با قطعات نمونه شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که شاخص های تنوع زیستی و غنای گونه ای پوشش علفی در فواصل 50، 100 و 150 متری از حاشیه معدن دارای وضعیت نامساعدتری نسبت به فواصل 200 و 250 متری بودند. فراوانی، سطح مقطع و ارزش تجاری درختان سرپا در فواصل 50 و 100 متری از حاشیه معدن دارای کمترین مقدار بود. وضعیت تنوع زیستی گونه های علفی و تراکم و ترکیب درختان جنگلی به دلیل حضور گونه های اصلی و کلیماکس جنگل در فواصل 250 متری و بیشتر، بهتر شده بود. در فواصل 50 و 100 متر از محدوده معدن غالبیت گونه های علفی شدیداً نورپسند و فرصت طلبی همچون تمشک، کارکس، سرخس عقابی و گزنه به واسطه افزایش شدت نور و کاهش تراکم تاج پوشش درختان سرپا مشاهده شد؛ در حالی که با فاصله گرفتن از حاشیه معدن به دلیل افزایش تراکم درختان سرپا و افزایش درصد تاج پوشش، غالبیت گونه های سایه پسند علفی النا، بنفشه، فرفیون، سیکلمن و حتی پامچال بیشتر شد. با توجه به حجم عملیات خاک برداری و خاک ریزی میزان خسارت ایجادشده در این معدن با طول مسیر 7/1 کیلومتر و عرض تخریب 50 متر (مساحت 5/8 هکتار) برابر 000/960/989/1 ریال بوده است. خسارت اقتصادی قطع کامل 1700 اصله درخت جنگلی برابر 000/000/960/6 ریال برآورد شد. مجموع خسارات تخریب خاک و درختان جنگلی در این معدن 000/960/949/8 ریال برآورد گردید. با توجه به نتایج، پیشنهاد می گردد رویکرد جدیدی نسبت به عدم صدور پروانه بهره برداری برای معادن کم بازده در جنگل هایی با ارزش چشم انداز، تنوع زیستی و تفرجی بسیار بالا همچون جنگل های هیرکانی اتخاذ گردد و زغال سنگ موردنیاز کشور از سایر ذخایر معدنی موجود در استان های خارج از محدوده جنگل های هیرکانی تأمین گردد.Investigation of the environmental and economic damages of Sang Darka-Amol coal mine to the soil, understory vegetation, and forest trees
Coal mining in any part of the world has always caused great damage to the landscapes, nature, and biological communities of fauna and flora. The current study was carried out to investigate the environmental and economic damages caused by the activity of the Sang Darka Amol coal mine. To record the characteristics of the trees outside the mining area, transects were laid in four main geographical directions, and 1000 square meter circular plots were measured on them at distances of 50, 100, 150, 200, and 250 meters and compared with control samples. To quantify the understory vegetation biodiversity indices, 3 square plots of 1.5 x 1.5 meters were measured in each of the 5 distances and compared with the control sample plots. The results showed that the biodiversity and richness indices of understory vegetation at distances of 50, 100, and 150 meters from the edge of the mine were more diminished than at distances of 200 and 250 meters. The abundance, basal area, and commercial value of the standing trees at distances of 50 and 100 meters from the edge of the mine had the lowest values. Due to the presence of the main species and the higher successional state of the forest at distances of 250 m and more, the biodiversity of herbaceous species and the density and composition of forest trees had been improved. In 50 and 100 m of the mine, light-demanding and opportunistic herbaceous species such as raspberry, sedge, bracken, and nettles were observed due to increased light intensity. They decreased tree canopy density while moving away from the mine margin shade-tolerant herbaceous species such as wavyleaf basketgrass, sweet violet, wood spurge, purple cyclamen, and even primrose became more dominant due to increased tree canopy density and percentage. According to the amount of soil excavation, the amount of economic damage caused by the mine activities along the 1.7 km road and the width of 50 m (area 8.5 hectares) was equal to 1.989.960.000 Rials. The economic damage caused by the complete removal of 1700 forest trees in the mentioned area was calculated to be 6,960,000,000 Rials. The total damages of soil destruction and forest tree removal in this mine were estimated at 8,919,960,000 rials. Based on the results, it is suggested to adopt a new approach to the non-issuance of exploitation licenses for low-yield mines in the forest with very high value of landscape, biodiversity, and recreation, such as the Hyrcanian forests, and the needed coal of the country be provided from the mineral reserves of the provinces located outside the Hyrcanian forests.
تبلیغات
