مورفودینامیک تپه های ماسه ای و الگوهای باد (مطالعه موردی: ارگ جدید و جوان جنوب شرق قم) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مطالعه مورفولوژی تپه ها، ابزار ارزشمندی را در بررسی سیستم های بادی و در نتیجه شناسایی قطاع منابع ماسه فراهم می کند. جهت باد عامل اصلی کنترل شکل و کشیدگی تپه است. در بیابان های در معرض باد از جهت های مختلف و با اندازه های قابل مقایسه، تپه ها با مرفولوژی متفاوت شکل می گیرند. این تپه ها یا عمود یا موازی با جهت باد هستند. هدف این مقاله، تجزیه وتحلیل مرفولوژی تپه های ماسه ای تحت بادهای دوجهته با استفاده از مدل های مرسوم است. مشاهدات نشان داد که شکل گیری تپه های خطی (سیف)، حاصل کشیدگی یک بازوی بارخان است. به طوری که، این تپه ها توسط یک رژیم بادی دومدال با یک پیک قوی از برآیند بادهای شمال غربی و غرب و یک پیک ضعیف تر از بادهای شرقی با زاویه واگرائی 135 درجه ایجاد می شوند. خطوط تاج سینوسی تپه سیف توسط بادهای شرقی و غربی رشد می کنند. مطالعات همچنین نشان داد که روند تکامل تپه ماسه ای منطقه، تحت باد قوی شمال غرب ابتدا تپه سپر تشکیل و سپس تبدیل به بارخان دو وجهی (ناقص) می شود. در این مرحله، فرسایش باد در پشت تپه سپر، منجر به تشکیل یک تاج عمود بر جهت باد و به همین ترتیب به شکل گیری یک دامنه پرشیب در پائین دست باد می گردد. با توجه به تأثیر بزرگی و تغییر جهت در بادهای غربی و شرقی، بازوی غربی بارخان شروع به گسترش می کند و تبدیل به تپه سیف دندانه ای می شود.The Morphodynamics of Sand Dunes and Wind Patterns (Case Study: New and Young Arg in Southeast of Qom)
The study of dunes morphology provides a valuable tool for investigating wind systems and the identification of sand sources (removal region). The wind direction is the primary factor controlling the dune shape and elongation. In deserts jubject to wind from different directions and with comparable magnitude, dunes are formed having different morphologies. The sand dunes are either perpendicular or parallel to the wind direction. The purpose of this study was to analyze the morphology of sand dunes under bimodal winds using conventional models. Observations showed that the linear (seif) dunes formation are due to the elongation of a barchan horn. These dunes are created by a bimodal wind regime with a strong peak from the result of northwest and west winds and a weaker peak from the east winds with a divergence angle of 135°. Sinuous crest lines of seif dune grow directly by west and east winds. The study showed that the evolution trend of the sand dunes of the region, under the strong northwest wind, first shield dune transforms into a dihedral barchans. At this stage, wind erosion on the back of the sand pile (shield dune) leads to the formation of a crest perpendicular to the wind direction and then to the formation of a slip face downwind. According to the effect of the magnitude and change of direction in the Westerly and Easterly winds, the western wing of barchan begins to extend and turns into a dentate seif dune.
تبلیغات
