مطالعه تطبیقی گچ بری های سیراف با گچ بری های چال ترخان و تیسفون (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
چکیده
یکی از یافته های بااهمیت در جریان فعالیت های باستان شناسی بندر سیراف گچ بری های تزئینی آن است که کاربرد این گچ بری ها را می توان در مسجد، خانه ها و روی سنگ قبرهای سیراف ملاحظه کرد. نقش های به کار رفته در گچ بری های سیراف نقش های گیاهی و هندسی است که متأثر از هنر گچ بری دوره ساسانی است. غنای تزئینی این گچ بری ها و پژوهش های اندک در رابطه با تأثیر هنر گچ بری ساسانی بر گچ بری های سیراف ازجمله دلایل پرداختن به این موضوع است. هدف این پژوهش شناسایی گونه های تزئینی نقش های گیاهی و هندسی گچ بری های سیراف و بررسی شباهت ها و تفاوت های آن با نقوش گچ بری های دوره ساسانی از چال ترخان و تیسفون است. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش این است که نقش های گیاهی و هندسی متأثر از گچ بری های چال ترخان و تیسفون در گچ بری های سیراف کدام است و دارای چه مؤلفه های ساختاری در شباهت و تفاوت است؟ این تحقیق با بهره گیری از مطالعه کتابخانه ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی و با رویکردی تطبیقی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد نقش های گیاهی گچ بری های سیراف مانند نقش گل نیلوفر آبی، برگ کنگر، برگ تاک، درخت نخل، میوه انگور و همچنین کادربندی و حاشیه سازی با نقش های هندسی متأثر از نمونه های دوره ساسانی است. با وجود تشابه نقش های سیراف با نقش های استفاده شده در دوره ساسانی هنرمند سیراف از خلاقیت خود بهره برده و به تقلید صرف نپرداخته است.A Comparative Study of Siraf Plaster Motifs with those Found in Chal Tarkhan and Ctesiphon
One of the important findings during the archeological activities in Siraf port was decorative plasters, the use of which could be seen in the mosque, houses and on the tombstone of Siraf. The decorative richness of these plasters and a few researches related to the effect of Sasanian plastering art on Siraf plasters are among the reasons for selecting this research topic. The main purpose of this study is to identify the decorative types of plant and geometric motifs seen on Siraf plasters and examine their similarities and differences with those from Sasanian plaster motifs from Chal Tarkhan and Ctesiphon. Accordingly, the main questions of the research are: What are the plant and geometric motifs in Siraf influenced by Chal Tarkhan and Ctesiphon plasters and What structural components do they have in similarities and differences? This is a descriptive- analytical research done with a library study and a comparative approach was applied. During the excavations carried out by archaeologists in Siraf, plasters with various designs of plant and geometric motifs were found. Considering that the Siraf port was one of the important ports of the Persian Gulf during the Sasanian period until the early centuries of the advent of Islam, archaeological studies, historical and geographical sources, and available evidence showed that the designs used in Siraf plasters were inspired by Sasanian ones.
تبلیغات
