چکیده

محاربه در ماده 279 قانون مجازات اسلامی جدید مصوب سال 1392 عبارت است از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها، به نحوی که موجب ناامنی در محیط گردد.این مقاله بر آن است اقوال و ادله فقهای شیعه را ناظر به قیود این ماده قانونی به صورتی منظم و دسته بندی شده بیان نماید تا با توضیح و تفسیر ارکان و قیود آن، اجرای قانون در امر قضاوت را تسهیل نماید. از جمله مهمترین ادله نقلی برای اثبات موضوع و حکم محاربه، آیه 33 سوره مائده، صحیحه محمد بن مسلم و صحیحه ضریس است. در نهایت نیز اثبات خواهد شد که سلاح در تحقق عنوان محاربه، موضوعیت دارد و مطابق رأی مشهور، توسعه معنای سلاح صحیح نیست؛ بلکه مراد از سلاح، معنای عرفی آن، یعنی ابزار جنگی است؛ نه هر چه بتوان با آن نزاع نمود. معیار به کارگیری سلاح نیز تلقی عرفی است و حالت و کاربرد خاصی، مورد نظر نیست؛ بلکه ممکن است اخافه در شرایط مختلف، از طریق حمل، تجهیز یا کشیدن سلاح محقق شود. هدف محارب، سوء استفاده از جان، مال یا ناموس مردم است و شخص او این امر را از طریق ترساندن آنها محقق می کند. اخافه، فعلی قصدی و موضوعی عرفی بوده و زمانی محقق می شود که بعد از اعمال آن، خوف نیز در میان مردم محقق شود و بدون قصد چنین فعلی، محقق نخواهد شد.

دراسه فقهیه للمحاربه بملاحظه الماده 279 من قانون العقوبات الإسلامی الجدید

المحاربه وفقاً لما جاء فی الماده 279 من قانون العقوبات الإسلامیّ الجدید سنه 1392 ش. هی تجرید السلاح لالحاق ضرر نفسیّ أو مالیّ أو عرضیّ بالناس أو لإخافتهم بما یؤدّی إلی زعزعه الإستقرار و الأمن فی ساحت المجتمع.  فمفهوم المحاربه علی ما جاء فی الماده المذکوره یقوم علی رکنین، بل ثلاثه أرکان: 1- تجرید السلاح و تجیزه 2- قصد إلحاق الضرر نفساً أو مالاً أو عرضاً أو قصد الإخافه؛ 3- أن یؤدّی ذلک إلی اختلال الأمن.و هذه المقاله تهدف إلی أن تشرح و توضّح أقوال فقهاء الشیعه و أدلّتهم عن هذه الأرکان و القیود بشکل منتظم و مرتّب لکی یسهل تطبیق القانون فی أمر القضاء بما یحصل من توضیح هذه القیود و تفسیرها.من أهمّ الأدلّه النقلیه لإثبات موضوع المحاربه و حکمها الآیه33 من سوره المائده و صحیحه محمد بن مسلم و صحیحه ضریس.و سیُثبَت أخیراً أن السلاح له الموضوعیه فی صدق عنوان المحاربه کما علیه مشهور الفقهاء و لایصحّ أن یوسّع فی مفهومها بما یشمل کلّ ما یمکن أن یعادی و یقاتل به بل المراد من السلاح هو مفهومها العرفی أعنی آله الحرب.ثمّ إنّ المعتبر فی صدق تجرید السلاح هو ما یفهمه العرف من ذلک و لایشترط تجرید خاصّ أو استخدام خاصّ و إن کان ربّما لاتحصل الإخافه إلّا بتجرید خاصّ أو استخدام خاصّ للسلاح.و قصد المحارب أن یتعرّض لنفوس الناس أو أموالهم أو عرضهم و شرفهم و یحقّق ذلک عن طریق الإخافه.إنّ الإخافه من العناوین القصدیه فلاتحقّق إلّا إذا قصد الرجل بفعله الإخافه و ترتّب علی ذلک خوف الناس أیضاً فما لم یقصد الإخافه أو لم یترتّب علی فعله خوف الناس لم یتحقّق عنوان الإخافه.

تبلیغات