تحلیل انتقادی گونه های تأویل آیات در لطائف الاشارات قشیری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بخشی از مناطق نامکشوف «تأویل» در سنت اسلامی، سوابق تأویل گرایی در میراث تفسیری است، تا جایگاه، روند کم وکیف توجه به ابعاد، ظرفیت های ناشناخته و ابواب ناگشوده آن در میان مفسران مسلمان، امکان ترسیم یابد و نیز روشن شدن نقاط ضعف و قوت مفسران در این خصوص و تمهید زمینه ورود به مباحث نوین هرمنوتیکی. تحلیل انتقادی گونه های تأویل آیات در لطائف الاشارات، گامی به سوی این چشم انداز بلند است. این سخن، با گونه شناسی تأویلات قُشَیری، در پیِ ارائه خوانشی انتقادی از این گونه ها با روشی تحلیلی- توصیفی به این نتیجه رسیده است که قشیری در لطائف الاشارات، شأنی ادیبانه، هنری و صوفیانه دارد. لذا، تأویل های ذوقی او نسبت به تأویل های صحیح و اصولی اش بسامد بالاتری دارند. از میان تأویل های صحیح، بیشترین شمارگان، به «بیان لایه های زیرین معنایی آیات»، آنگاه «بیان مصادیق عینی» اختصاص یافته است. اما از گونه «معنای محتمل از میان چندین معنای احتمالی» خبری نیست. به رغم شورآفرینی و اثربخشی او در مخاطبان نسبت به تعالیم قرآنی، اما برخی تأویل های سطحی، دور از ذهن و ساده انگارانه او با شأن علمی اش سازگاری ندارد و راهی به توجیه ندارد.Critical Analysis of Types of Interpreting Verses in Qushairī’s Latā’if al-’Ishārāt
Among the unexplored aspects of “interpretation” in the Islamic tradition, an important area is the origin of “hermeneutics” from the heritage of exegesis. It can shed light on the dimensions, capabilities, and unexplored chapters of Muslim commentators while highlighting their strengths and weaknesses. In this way, it paves the way for the introduction of new hermeneutical themes. To pursue this broader perspective, a critical analysis of the different ways of interpreting verse in Latā’if al-'Ishārāt serves as a crucial step. By typologizing Qushairī's interpretations and subjecting them to a critical reading using the analytical-descriptive method, this study concludes that Qushairī occupies a prominent literary, artistic, and Sufi position within the Latā’if al-'Ishārāt. As a result, his aesthetically pleasing interpretations are more common than his precise and principled ones. In the case of precise interpretations, the majority focus on presenting the underlying semantic layers of the verses, followed by giving objective examples. However, the notion of "possible meaning among several possible meanings" is missing. Despite his ability to captivate audiences with his sensationalism and effectiveness in conveying the teachings of the Quran, some of his superficial, far-fetched, and simplistic interpretations do not live up to his scholarly reputation and cannot be justified.
تبلیغات
