بررسی تطبیقی حدیث «داخل فی الأشیاء...» و قاعده فلسفی «بسیط الحقیقه...» از دیدگاه حکمت متعالیه و عرفان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توانایی عقل در استنباط، تبیین، استدلال و دفاع از برخی معارف، امری مسلم و انکارناپذیر است. در کتب روایی، کلامی، فلسفی و عرفانی به نقل از حضرت علیu ، روایتی در نحوه ارتباط حق تعالی با اشیاء با این مضمون نقل شده است که خداوند «داخل فی الأشیاء لا کدخول شیء فی شیء وخارج عن الأشیاء لا کخروج شیء عن شیء». بی شک این کلام از سنخ معما و رمز نبوده و معنایی فهم پذیر برای مخاطب دارد. مسئله تحقیق این است که منظور از داخل بودن یا خارج بودن خداوند از اشیاء چیست؟ آیا تفسیر آن با استفاده از مبانی فلسفی ممکن است یا باید فهم آن را به زمان حضور و مواجهه با معصومu واگذار نمود؟ در این مقاله ضمن بررسی سندی و دلالی حدیث و بیان اقوال و برداشت های مختلف، به ذکر شواهدی از آیات و روایات پرداخته، نشان داده ایم که با تبیین قاعده فلسفی «بسیط الحقیقه کلّ الأشیاء...» می توان معنایی معقول از این حدیث ارائه کرد و نشان داد که خداوند بسیط الحقیقه و بی نهایتی است که فراگیر همه اشیاء و کمالات آن ها بوده و هیچ کدام خارج از او نیستند؛ در عین حال، هیچ یک از محدودیت های امکانی در او راه ندارد.Comparative Study of the Ḥadīth: “God Is Inside Objects…” (Arabic: داخل فی الأشیاء) and the Philosophical Rule of Indivisible Entity (Arabic: بسیط الحقیقه) from the Perspective of Transcendent Theosophy and Mysticism
The ability of deduction, explanation, inference and defending of some knowledge is axiomatic and undeniable. A narrative (ḥadīth) about the relationship of the Truth (Arabic: حقّ تعالی) and things is narrated in the narrative, theological, philosophical and mystical books narrated by Imam Ali (as) that God “is not inside objects; not like entering of an object in another object and He is outside objects without exiting of object from an object” and without doubt, this word is not of the kind of mystery and has an understandable meaning for the audience. The question is what does it mean by God being inside or outside of things? Is it possible to interpret it using philosophical fundamentals or should it be left to understand it in the time of the presence and encounter with Maʿṣūm (Arabic: معصوم, the Infallible) In this article, we have mentioned while implicative and document reviewing of Ḥadīth and stating different words and interpretations, the evidence of the verses and traditions and we have shown that a reasonable meaning from this ḥadīth can be presented by explaining the philosophical rule of: “«بسیط الحقیقه کلّ الأشیاء ولیس بشیء منها»” [Indivisible Entity or God (Arabic: بسیط الحقیقه) is all things and it is none of them] and show that God is Indivisible Entity and He is the Infinite that pervasive of all their objects and perfections and none of them is outside of Him and none of the limits of possibility can be found in Him.
تبلیغات
