بررسی تحلیلی سیر تکامل مبانی در بحث حجیت ظواهر
آرشیو
چکیده
اصول فقه، همواره با تلاش تاریخی علمای شیعه، در حال ترقی و پیشرفت بوده است. البته پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به قدرت یابی اسلام در عرصه ی عینیت، متناسب سازی پیشرفت این علم با ظرفیت های نظام اسلامی، ضروری است. یکی از مهم ترین مباحث اصولی در جهت استنباط متناسب با ظرفیت حکومت اسلامی، بررسی «ظواهر کتاب و سنت» است، تا بتوان با تحلیل خطابات، نظر شارع را راجع به مسائل جاری و برنامه های حکومت دانست. ظواهر، بر اساس دلالت تصدیقی کلام شکل می گیرد، که خود، وابسته به مقام وضع کلمات است. مشهور اصولیین، وضع و همچنین شکل گیری دلالت تصدیقی کلام شارع را، تابع «عرف عصر نزول» می دانند و بر این اساس استنباط می نمایند. اما برخی از بزرگان در طول زمان، متوجه انحراف فرقه هایی همچون «مشبهه» شدند که به این روش تمسک می کردند. بنابراین، نظریه ی زبان شناسانه ی «روح المعنی» را پایه ریزی نمودند، که باب جدیدی را در فهم ظواهر گشود. سیدمنیرالدین هاشمی، متفکر معاصر، این مبنا را نیز دارای اشکالاتی می دانست، و آن را به «ضرورت تکامل فهم از نظام زبانی تأسیسی شارع» ارتقا داد؛ بدین صورت، برای تکامل اجتماعی در استظهار از خطابات، نقش مهمی قائل شد. نگارنده در این مقاله، به تحلیل محتوی و سیر اجمالی تکامل این سه دیدگاه می پردازد؛ در انتها نیز، با بررسی مقایسه ای نظرات، دیدگاه مرحوم هاشمی را بر می گزیند، و دو دیدگاه دیگر را ناتمام می شمرد.Analytical Review around the Evolution of the Principles in the Issue of the Authenticity of Exoteric Meaning.
The principles of jurisprudence, with the historical efforts of Shiite scholars, have always been developing, however after the victory of the Islamic Revolution, due to the expanding of Islam in the field of objectivity, it is necessary to adjust the progress of this knowledge to the capacities of the Islamic system. One of the most important fundamental subjects in order to deduct and reason, with regards to the capacity of the Islamic government, is to study the manifest of the Holy Quran and hadith, so that by analyzing the statements, the idea of legislator about the current problems and plans of Islamic government has been understood.
Exoteric meanings has been formed based on the denotation, which itself is dependent on the position of the words. Prominent jurists consider the establishment and also the formation of the denotation dependent on the general traditions of the age of Holy Quran's descent and conclude based on it. But over the time, some eminent scholars noticed the deviation of sects such as "Moshbehe" that were relying to this method. Therefore, they founded the linguistic theory of the spirit of meaning, which opened a new phase in the understanding of exoteric meaning. Sayyid Muniraddin Hashemi, a contemporary thinker, considered this foundation to have some problems and promoted it to the "necessity of developing understanding from the established system of legal linguistic". In this way, an important role was given to social evolution in the manifestation of statements. This article has analyzed the content of these three issues and their brief evolution cycle. At the end, by comparing the ideas, the opinion of this late scholar has been chosen and the other two opinions have been considered incomplete.
تبلیغات
