بازخوانی سیر دگردیسی اسطوره اسب در گذر از حماسه به عرفان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اسب به عنوان توتم ایرانیان، اسطوره ای است که در متون آیینی- ادبی ادوار مختلف، حضوری چشمگیر داشته، اسطوره ای پرتکرار محسوب می شود. اسب به دلیل بهره مندی از طبیعتی دوگانه، در اساطیر و همچنین آموزه های عرفانی، هم سمبل و نمادی از مضامین اهورایی و هم اهریمنی است که به دلیل محبوبیت آن در میان اقوام ایرانی، بیشتر به عنوان اسطوره ای نیک و مینوی شناخته می شود. این مقاله با روش تحلیل- محتوا در پی بررسی سیر دگردیسی اسطوره اسب در گذر از عصر حماسی به دوره عرفانی است که نتایج پژوهش نشان می دهد اسب در متون حماسی و پهلوانی، دارای نقش و جایگاه ویژه ای است که نیمه پنهان و تکمیل کننده پهلوانان محسوب می شود و یاریگر آنان در تمام مراحل زندگی است. پس از گذر از عصر حماسی، اسب همچنان در متون عرفانی، نمادی از مضامین عالی است؛ اما به دلیل داشتن طبیعت سرکش، به عنوان نمادی از نفس نیز به کار رفته است؛ اما همین نفس، چون اسبی تعلیم پذیر، قابلیت رام شدن دارد که می توان با ریاضت و تمرین، آن را مطیع و رام ساخت.A retelling of the metamorphic evolution of the horse myth in the transition from epic to mysticism
Horse as a totem of Iranians is a myth that has a significant presence in ritualistic-literary texts of different periods and is considered a recurring myth. Horse has a dual nature in mythologies and also in mystical teachings and is both regarded as a symbol of divine and demonic themes. For its popularity among the Iranians, horse is mostly recognized as a divine symbol. This article seeks to investigate the transformation of the horse myth through the epic era to the mystical period by content-analysis method. The results of the research show that the horse has a special role and position in epic and heroic texts that it is considered as a complement to heroes and helps them in all stages of life. After the epic era, the horse is still a symbol of sublime themes in mystical texts; but because of its rebellious nature, it is also used as a symbol of the soul, however the same soul, upon hard training and by austerity has the ability to be tamed.
تبلیغات
