رویکرد صوفیان به تجدد و مدرنیسم در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در فاصله دوره مشروطه تا پهلوی، تجدد و مدرنیسم مهم ترین دغدغه حکومت و دین مداران بوده است. صوفیان نیز در حوزه عینی اجتماعی مانند آموزش نوین، موسیقی، نوع پوشش، احزاب و انجمن ها؛ و در حوزه نظری و مبانی تفکر نوین، مانند ناسیونالیسم و اومانیسم واکنش نشان داده اند. صفی علیشاهی و سلطان علیشاهی مهم ترین شاخه های طریقت نعمت اللهیه بودند که هر یک دیدگاه و عملکرد متفاوتی داشتند. پرسش این است که آنان با تکیه بر مبانی اعتقادی خود چه رویکردی در مواجهه با موج مدرنیسم در عصر مشروطه و سپس دوره پهلوی داشتند؟ فرض بر این است که صوفیان ضمن پرهیز از اقدامات انقلابی دوره مشروطه، از موج مدرن گرایی آن کاملاً منفک نشدند و در دوره پهلوی موافقتها و مخالفتها با مسائل عمدتاً فرهنگی آنان را به بازبینی مبانی اعتقادی واداشت. دستاورد این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، نشان می دهد صوفیان ضمن پذیرش ظواهر نوگرایی، تغییرات ساختاری و بنیادینی را در اعتقادات دینی نپذیرفتند.Approach of Sufis to Modernity and Modernism in Iran
Between Constitutional Revolution and Pahlavi, modernity and modernism were important concerns of the administration and religious people. Sufis reacted in fields like modern education, clothing, and parties, as well as in theoretical areas and foundations of modern thinking like nationalism and humanism. Safi ‘Alishahi and Sultan ‘Alishahi, the main branches of Nematullahiyya Tariqat, each had different perspectives and practices. The question is that based on their religious foundations, what approach they assumed regarding the wave of modernism in constitutional revolution and Pahlavi period? Sufis avoided revolutionary measures of constitutional revolution but were not detached from the wave of modernization; during the Pahlavi period, conformities and oppositions with mainly cultural issues forced them to revise their religious foundations. The results show that Sufis accepted the manifestations of modernization but not the structural and fundamental changes in religious beliefs.