نگاهی دیگر به آفرینش مخلوقات از ماء (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

خدای متعال در قرآن (آیه 30 انبیاء و 45 نور) خلقت هر موجود زنده ای را از «ماء» دانسته است. مترجمان و مفسران این کلمه را به آب (یا به شکل ترکیب هیدروژن و اکسیژن و یا مایع حاوی نطفه) ترجمه و تفسیر کرده اند. از آن جا که بسیاری از موجودات زنده، مانند فرشتگان، پریان، حضرت آدم و عیسی و پرندگان خلق شده به دست آن حضرت، آفریده از آب نیستند و از طرفی گیاهان و بسیاری از حیوانات از طریق نطفه ایجاد نشده اند، مفسران ناگزیر شده اند عبارت «کل شیء حی» را در این آیه محدود سازند و به دلایل مختلف، موجودات یادشده را از شمول این آیه خارج سازند. در ضمن گرچه بسیاری از مفسران، خلقت موجودات زنده انتخاب شده را از آب دانسته اند، ولی در توضیح سخن خود نتوانسته اند پایبند به آن باقی بمانند و معنای آیه را تغییر داده و حیات موجودات را وابسته به آب دانسته اند و در عمل، معنای منتخب خود را تغییر داده اند. با بررسی دقیق روایات، به دست می آید که منظور از ماء، ماده اولیه آفرینش است که بسیار لطیف می باشد و خدای متعال همه موجودات دنیوی و اخروی را از آن آفریده است. با چنین رویکردی، نباید اسم خاص ماء در این دو آیه و برخی از روایات به آب ترجمه شود؛ آنگاه آفریده شدن هر موجود زنده ای از ماء، به راحتی توجیه می گردد و نیازی به محدود ساختن عبارت «کل شیء حیّ» و خروج از ظاهر آیه نیست و مفسر می تواند پایبند به ترجمه خود باقی بماند و در شرح سخن خویش از ترجمه اولیه خود رویگردان نشود.