مقایسه مفهوم نفس در قرآن با مفهوم روان در روان شناسی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در منابع روانشناختی با رویکردی اسلامی، غالبا واژه نفس معادل مفهوم روان در نظر گرفته شده و با این تناظر مفهومی تلاش می شود تا برای روانشناسی در چارچوب دینی تاریخی تدارک شود. این مقاله در صدد است تا نشان دهد که میزان قرابت مفهومی این دو واژه تاچه حد است و آیا می توان این دو را معادل سازی کرده و با این نگاه از دانش روانشناسی اسلامی با بهره گیری از علم النفس یاد کرد. روش تحقیق این پژوهش تحلیل متن است. در این بررسی منابع اصیل تفسیری و لغت، تحلیل و با مقایسه آن با روان و تعریف آن در کتاب های مرجع روانشناسی، به تحلیل نسبت نفس و روان پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که واژه نفس در قرآن کریم به معنای حقیقت و هویت انسان به کار رفته است و می تواند ابعاد مختلف وجودی او را در برگیرد. اصلی ترین نقطه تمایز نفس و روان در بعد فراجسمانی نفس است. روان در روان شناسی در مکاتب مختلف معنایی مادی و دنیایی دارد. اما در نفسی که قرآن معرفی می کند بعد فرامادی و فراجسمانی، بسیار پررنگ است. به طور خلاصه می توان گفت رابطه نفس و روان عموم و خصوص مطلق است. چرا که نفس همه حقیقت انسان را نشان می دهد؛ اما روان به ابعاد محدودی از وجود انسان اشاره دارد. با این توصیف این تناظر مفهومی موجود که نفس را معادل روان در نظر می گیرد، غالبا به تقلیل مفهوم نفس منتهی شده و نتایج آن از شمول کافی برخوردار نیست.Comparison of the concept of soul in Quran and psyche in psychology
In psychological sources with an Islamic approach, the word soul ( nafs ) is often considered equivalent to the concept of psyche, and attempt to prepare a history for religious psychology. This article seeks to show the degree of conceptual similarity of these two words and whether these two can be equated. The method of this research is text analysis. In this study, the original interpretive and vocabulary sources have been analyzed and by comparing it with the psyche and defining it in psychological reference books, the relationship between the soul and the psyche has been analyzed. The results of this study show that the word soul in the Holy Qur'an has been used to mean the identity of man and can include various aspects of his existence. the main point of difference between soul and psyche is the trans-physical dimension of soul. The psyche has a materialistic meaning in psychology in different schools. But in the soul that the Qur'an introduces, the metamaterial and trans-physical dimension is very prominent. In short, the psyche is a subset of the soul. Because the soul represents all the existence of human; But the psyche refers to limited dimensions of human existence. With this description, the existing conceptual correspondence, which considers the soul as equivalent to the psyche, often leads to a reduction of the concept of the soul and its results are not sufficiently included.
تبلیغات
