جنیدنامه، شبیه ترین قصه بلندِ عامیانه به ساختارِ طومارهای نقالی شاهنامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
جنیدنامه یکی از قصه های بلندِ عامیانه است که به تقلید از حمزه نامه، و به عنوانِ پیش درآمدی بر ابومسلم نامه به رشته تحریر درآمده است. از این اثر فقط دو نسخه بر جای مانده است: یکی به زبان ترکی و دیگری به زبان فارسی؛ که نسخه دستنویس فارسیِ آن متعلق به اواخر حکومت قاجاریه است که توسط حسین اسماعیلی تصحیح گردیده و در ابتدای کتاب ابومسلم نامه به چاپ رسیده است. هرچند جنیدنامه از قصه های تخیلیِ دینی عاشقانه ادبیات عامه به شمار می آید، ولی نکته مهم و قابل ذکر درباره آن، این است که ساختار و زبانی نزدیک به روایات و طومارهای نقالی شاهنامه دارد؛ به گونه ای که از میانِ انبوهی از قصه های عامیانه بلندِ پارسی چون داراب نامه، سمک عیار، اسکندرنامه، حمزه نامه، ابومسلم نامه و ...، شبیه ترین قصه به طومارهای نقالی شاهنامه است. نگارنده در این مقاله که از روش توصیفی تحلیلی بهره جسته، سعی نموده است تا این تأثیرپذیریِ جنیدنامهاز طومارهای نقالی شاهنامه را از منظر ساختار زبانی (با تأکید بر گزاره های قالبی)، بن مایه های داستانی، الگوبرداری های داستانی، نَسَب تراشی برای شخصیت های قصه، و الگوبرداری از داستان های شاهنامه و ساختِ قصه های جدید ( به روش طومارهای نقالی) مورد واکاوی و بررسی قرار دهد.Jonayd-nameh, the most similar long folk story to the structure of Shah-nameh narrative scrolls
Jonayd-nameh is one of the long folk tales that was written in imitation of Hamzeh-nameh and as a prolgue to Abu Moslem-nameh. There are only two copies of this work: one in Turkish and the other in Persian; The Persian manuscript of which belongs to the end of the Qajar rule, which was edited by Hossein Ismaili and published at the beginning of the book of Abu Moslim-nameh. Although Jonayd-nameh is one of the religious-love fiction of popular literature, the important and noteworthy point about it is that its structure and language are close to Shahnameh narrative scrolls. In such a way that among the group of long Persian folk tales such as Darab-nameh, Samak Ayyar, Eskandar-nameh, Hamzeh-nameh, Abu Moslem-nameh, etc., this story is the most similar to Shah-nameh scrolls. In this article, using the descriptive-analytical method, the author has tried to analyze the influence of Jonayd-nameh from the Shahnameh scrolls ,from the perspective of language structure (with emphasis on formal sentences), story motifs, story models, establishing a kinship relationship for the characters of the story, and modeling of The stories of the Shahnameh and create new stories (in the manner of scrolls) .
تبلیغات
