زمینه ها و عوامل مؤثر در تقابل امامیه و اشاعره در عصر سلجوقی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اختلاف میان امامیه با اشاعره و خلفای عباسی، معلول رسالتی بود که سلجوقیان به عنوان حامیان مذهب سنت و خلافت در برابر تهدیدات علویان و شیعیان برای خود قائل بودند. امامیه، خلافت عباسیان را نامشروع می دانست، اشاعره هم خلافت علویان و اقتدار حاکمیت شیعه را برای اهل سنت قبول نداشت. عداوت عباسیان با شیعیان، باعث رسمیت مذهب اهل سنت و مکتب اشعری شد، مذهب امامیه هم در این عصر رسمیت نیافت. امامیه که خود را اقلیتی در جامعه اکثریت می دید، راهبردشان برای برون رفت از این بحران، تلاش برای هویت یابی، تقابل فکری، رسمیت مذهبی و دولت گرایی در حوزه سرزمینی مشخص بود. اندیشه و هدایت این راهبرد بر عهده بزرگان و اندیشمندان این عصر بود. مجموعه این عوامل، باعث واگرایی و تضاد اندیشه گفتمانی امامیه و اشاعره شد و دو جریان از شیوه های نظری و عملیات فیزیکی در تقابل استفاده کردند. این تحقیق با روش تاریخی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که: زمینه ها و عوامل مؤثر در تقابل امامیه و اشاعره در عصر سلجوقی چه بوده است؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که زمینه های تاریخی، اعتقادی و عوامل سیاسی و اجتماعی عمده ترین اختلافات امامیه با اشاعره و خلفای عباسی بودند که باعث سقوط آل بویه، ظهور سلجوقیان و تشدید نزاع های رایج کلامی و مذهبی در این عصر گردید.Backgrounds and effective factors in the confrontation between Imamiyyah and Ash'arih in the Seljuk era
The difference between the Imamiyyah and the Ash'ari and the Abbasid caliphs was a result of the mission that the Seljuqs held for themselves as the supporters of the Sunnah religion and the caliphate against the threats of the Alawites and Shiites. The Imamiyyah considered the Abbasid caliphate illegitimate, and the Ash'ari did not accept the Alevi caliphate and the authority of the Shiite government for the Sunnis. The enmity of the Abbasids with the Shiites caused the officialization of the Sunni religion and the Ash'ari school. Emamiyyah, who saw themselves as a minority in the majority society, their strategy to get out of this crisis was to try for identity, intellectual confrontation, religious formalism and statism in the territorial sphere. The idea and guidance of this strategy was the responsibility of the elders and thinkers of this era. The combination of these factors caused the divergence and conflict between the Imamiyyah and Ash'ari discursive thought, and the two currents used theoretical methods and physical operations in opposition. This research with a historical method based on a descriptive-analytical approach tries to answer the question: What were the factors and effective factors in the conflict between the Imamiyyah and the Ash'ari in the Seljuk era? The findings of the research show that the historical, religious, and political and social factors were the main differences between the Imamiyyah and the Ash'ari and the Abbasid caliphs, which led to the fall of the Boya dynasty, the rise of the Seljuks, and the intensification of theological and religious conflicts common in this era.