برنامه ها و منابع آموزشی مدارس عصر صفوی بر اساس سفرنامه های سیّاحان اروپایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
صفویه با توجه به تحولات و مناسبات سیاسی دوره ای است که سیاحان اروپایی بیش از گذشته به انگیزه های مختلف به ایران سفر کردند و در نتیجه سفرنامه های بسیاری نسبت به گذشته نوشته شد. مدارس عصر صفوی، به عنوان مهم ترین مرکز نهاد آموزش، موردتوجه بعضی از سیاحان قرار گرفت که ژان شاردن، ژان باتیست تاورنیه و انگلبرت کمپفر شاخص ترین آنان هستند. حال پرسش این است که سیاحان اروپایی درباره تعلیم و تربیت در مدارس عصر صفوی و برنامه های آموزشی آن چه دیدگاه هایی را مطرح کرده اند؟ این نوشتار تلاش می کند، با روش تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، گزارش ها و نظرات سیّاحان خارجی را پیرامون برنامه ها و منابع آموزشی این دوره مورد واکاوی و نقد قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد، سیاحان اروپایی غالباً برنامه های آموزشی مدارس ایران رابا نظام آموزشی اروپامقایسه کرده و در نتیجه آن را نامنظم و آشفته دانسته اند که گاهی بدبینانه به نظر می رسد. در معرفی منابع آموزشی نیز بیشتر به علوم غیر دینی همچون ریاضی، هیئت و نجوم یعنی آنچه برای آنان مألوف بوده است، توجه داشته اند.Educational programs and resources of Safavid era madrasah based on travelogues of European tourists
Due to political developments and relations, the Safavid period is a period in which European tourists traveled to Iran for various reasons more than before, and as a result, many travelogues were written compared to the past. Safavid-era madrasahs, as the most important center of education, were considered by some tourists, the most prominent of which are Chardin, Tavernier and Kempfer. The question is, what are the views of European tourists about education in Safavid madrasahs and its educational programs? This article tries to analyze and critique the reports and opinions of foreign tourists about the programs and educational resources of this course through analytical method and citing library sources. Research findings show that European tourists often compare Iranian madrasah curricula with the European education system and as a result find it irregular and chaotic, which sometimes seems pessimistic. In introducing educational resources, they have paid more attention to non-religious sciences such as mathematics, astronomy, that is, what has been familiar to them.