بازخوانی موردی مطالعات بدن پژوهی در حوزه الهیات؛ رویکردها و چالش ها (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ساحت جسمی انسان یکی از مهم ترین ابعاد وجود آدمی است که در ارتباط با افراد و اجتماع و شکل گیری هویت انسان، نقش ایفا می کند. با وجود اهمیت این جنبه، در پژوهش ها کمتر به این موضوع توجه می شود. علی رغم اهمیت ساحت جسمی و تأثیر آن در شکل گیری هویت انسان، همچنان این موضوع در مباحث علم النفس و انسان شناسی جایگاه شایسته ای ندارد. عظمت روح، نگرش سلبی نسبت به بدن، تلقی ابزاری از بدن، خارج بودن از حقیقت انسان و دوگانه انگاری حداکثری، از جمله عوالمی است که در کم توجهی به مباحث بدن مؤثر بوده است. بدن در تفکر برخی از اندیشمندان اسلامی، امری منفی، دشمن انسان، حجاب نفس، امری ظلمانی و راهزن در کمال است. درباره این رویکردها ملاحظاتی وجود دارد. در این پژوهش ضمن تبیین و نقد این دیدگاه ها به تبیین رویکرد مبتنی بر حکمت و اندیشه اسلامی می پردازیم. طبق این دیدگاه بدن کالبد قدسی، مرکب کمال انسان و محلی برای پذیرش افاضه روح است. بازسازی این رویکرد، بستری برای تبیین چهارچوب نظری جایگاه بدن در ساختار وجود انسان و مواجهه عملی با بدن را فراهم می آورد.A Case Review of Body Research Studies in Theology: Approaches and Challenges
The physical (bodily) aspect of Man is amongst his critical existential dimensions that play important roles in the formation of identity and establishment of relationship with individuals and community. Despite this importance, this dimension is neglected in research, especially in anthropology and psychology. The grandeur of the soul, adoption of negative attitudes toward the body, instrumental assumptions about the body, exclusion from the truth of Man, and maximal dualism (between soul and body) have marginalized the importance of the physical aspect of Man. In the view of some Islamic thinkers, the body is a negative issue, a human antagonist, a barrier to the soul, and a devil issue that deters human perfection. However, some serious considerations are associated with these views. In the current research, these views are explained and analyzed critically and an approach based on Islamic wisdom and thought is presented. Accordingly, the body is a divine container and a twin to the soul for human perfection. Reformulation of this approach lays the grounds for a theoretical framework that explains the position of the body in the structure of human existence and scientific investigation of it.
تبلیغات
