تأثیر مبانی خداشناسی حکمت متعالیه بر انسان شناسی ملاصدرا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در بررسی نسبت انسان شناسی و خداشناسی حکمت متعالیه دو رویکرد می توان اتخاذ نمود؛ بررسی لوازم انسان شناختی مسائل خداشناسی و یا پیگیری عناصر خداشناسی به کار رفته در انسان شناسی. این پژوهش بر اساس رویکرد دوم با بیان اصول انسان شناسی صدرایی، یعنی شناخت انسان در مقام ذات، صفات و افعال، نقش عناصر خداشناسی حاضر در انسان شناسی صدرایی را، هرچه بیشتر و بهتر تبیین می کند. طبق مبانی ملاصدرا، انسان رقیقه ای از حقیقت الهی است که در ذات، صفات و افعال، مثال خداوند است، زمانی که از کلمه مثال استفاده می شود و نه مثل، بدین معنا است که انسان کامل وجوب ذاتی ندارد و در صفات نیز مطلق نیست و ظل باری تعالی بوده و وجوب و اطلاق ظلی ندارد نه اصیل و بدین طریق ملاصدرا هم شباهت انسان کامل و باری تعالی را درنظر می گیرد و هم تفاوت آن دو را. بنابراین شناخت اصول خداشناسی حکمت متعالیه، به شناخت ابعاد وجودی انسان و ظرفیت ها و توانمندی های وجودی او منجر می شود، که نتیجه این ارتباط تنگاتنگ در نظریه «انسان کامل» بسیار روشن و واضح است؛ چراکه، انسان کامل به عنوان ظل باری تعالی و خلیفه او می تواند شبیه خداوند باشد و حاوی تمامی اسماء و صفات الهی گردد.Effect of Theological Foundations of Transcendental Wisdom on Mulla Sadra’s Anthropology
In examining the relationship between theology and anthropology in transcendental wisdom, two approaches can be adopted; examining the anthropological prerequisites of theological issues or examining the theological elements employed in anthropology. The present study has utilized the latter to explain the principles of Sadraic anthropology, i.e. recognizing Man’s essence, attributes, and deeds, and expound the role of theological elements in his anthropology. According to Sadraic foundations, Man is a reflection of divine truth that bears a resemblance to God, in essence, attributes, and deeds. Man is an “example” of God denotes that a perfect human fails to possess an essential necessity and is not absolute in attributes and reflects those of God. Mulla Sadra enumerates both similarities and differences between God and perfect Man. Accordingly, discerning the theological principles of transcendental wisdom results in discerning Man’s existential dimensions, capacities, and capabilities. This close relationship is manifested in the theory of the perfect human because a perfect human, as a reflection of God and His successor, can become similar to God and encompass all divine attributes and names.
تبلیغات
