دعوت بازرگان از امام برای اقامت در تهران
حوزه‌های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
در هفته دوم شهریورماه 1358 همچنان مناطق کردنشین کشور ناآرام است. اما روز شنبه، دهم شهریورماه آنچه در صفحه اول مطبوعات آن روز جلب توجه می‌کرد، پاسخی بود که مهندس بازرگان خطاب به منتقدان و مخالفین دولت موقت ارائه کرد. پاسخی که در آن گفته معروف وی که «روزی که به من بگویید نخست‌وزیر نیستی، آن روز عروسی دوم من است» به چشم می‌خورد. روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در روز شنبه دهم شهریورماه متن سخنان انتقادی مهندس بازرگان که به صورت یک پیام تلویزیونی از صدا و سیما پخش شده بود را منعکس کرده‌اند. در گزارش روزنامه اطلاعات می‌خوانیم: «مهندس بازرگان که دیشب نیز چون همیشه، سخنان خود را با امثال و حکم، همراه کرده بود، صریحا گفت که داوطلب مقام نخست‌وزیری نیست و ریاستی که مرئوس آن از بالاتر دستور بگیرد برایش شیرینی ندارد.»
بازرگان گفت: «کسی که من حکم انتصابش را در سازمان رادیو و تلویزیون امضا کرده‌ام می‌گوید دولت قاطع نیست. او درست می‌گوید، اگر دولت قاطع بود او در رادیو و تلویزیون نبود.» طبق گزارش روزنامه کیهان مهندس بازرگان، با انتقاد از کسانی که دولت را انقلابی نمی‌دانند، گفت: «اگر به نظر بعضی‌ها کار انقلابی زدن و خراب کردن است بله، انقلابی نیستیم. ملی کردن بانک‌ها کار انقلابی نبود؟ اگر کار انقلابی نبود، اشکالی ندارد ما انقلابی نیستیم.» مهندس بازرگان در ادامه این پیام تلویزیونی از تقدیم استعفای خویش به امام خمینی خبر داده و گفته بود: «من استعفای خود را کتبی نوشته‌ام و خدمت امام داده‌ام اما آنان که می‌گویند دولت قاطع نیست، همه کارهای نادرست را به دولت و کارهایی که خوب است را به هزار نفر نسبت می‌دهند.»
مصائب محمد منتظری
روز شنبه دهم شهریورماه روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در صفحه اول از خروج محمد منتظری به همراه 90 نفر از همراهان خویش از کشور به مقصد لیبی خبر داده‌اند. خروج محمد منتظری از ایران باز هم چون دفعه پیشین با تاخیر انجام شد اما منجر به بروز حادثه‌ای در فرودگاه مهرآباد تهران شد. مطابق گزارش روزنامه اطلاعات پس از 48 ساعت انتظار محمد منتظری با یک هواپیمای سوری تهران را به مقصد لیبی ترک کرد. محمد منتظری که برای دومین بار قصد داشت به صورت غیرقانونی از کشور خارج شود با ممانعت مامورین فرودگاه مواجه شد اما او پس از مذاکره تلفنی با مقامات کشوری و وزرای کشور و دادگستری و تبدیل پاسپورت به گذرنامه ایرانی اجازه خروج گرفت.
روزنامه اطلاعات همچنین گزارش کرده است: «محمد منتظری قصد داشت مقداری مجله شهید و روزنامه پیام شهید که از سوی دادستان دادسرای انقلاب توقیف شده بود از کشور خارج کند اما از خروج آنها جلوگیری شد و محمد منتظری پس از اطلاع از این موضوع مدتی به عنوان اعتراض در باند فرودگاه ایستاد و عاقبت به توصیه همراهان خود سوار بر هواپیما شد .از سوی دیگر خلبان هواپیمایی که منتظری با آن سفر کرد، حاضر نشد او و همراهانش را با هواپیما ببرد، در نتیجه دو خلبان دیگر برای هواپیما انتخاب شدند. منتظری این هواپیما را دربست اجاره کرده بود.» خبرنگار روزنامه اطلاعات همچنین گفت‌وگویی را با محمد منتظری در فرودگاه مهرآباد انجام داده است که این گفت‌وگو یک روز بعد یعنی یکشنبه 11 شهریورماه در این روزنامه منتشر شد. در این گفت‌وگو محمد منتظری علت مشکلات پیش آمده در مقابل خروج‌اش از کشور را چنین عنوان می‌کند: «ما در حدود 90 نفر هستیم که هیچ‌کدام مسلح نیستیم حتی یک چاقو هم با خود نداریم چه رسد به اسلحه اما از همان ابتدا آقای هاشم صباغیان کارشکنی کرد تا مسافرت ما عقب بیفتد.»
خبرنگار اطلاعات همچنین در این گفت‌وگو درباره گروگانگیری چند ماه پیش محمد منتظری در فرودگاه مهرآباد از او پرسید و پاسخ شنید: «به ما گزارش داده بودند که شخصی به نام یزدی که مسئول تدارکات کاخ نیاوران بوده در فرودگاه قدم می‌زند و ترس این بود که این شخص بخواهد از کشور خارج شود در نتیجه من او را دستگیر کردم و پس از 6 ساعت تحویل سپاه پاسداران دادم.»
معاون نخست‌وزیر مسلسل به‌دست
تیتر اول روزنامه کیهان در روز شنبه 10 شهریور ماه این عبارت است: «امام به کردستان می‌رود.» این سخن که به نقل از آیت‌الله صدوقی آمده است که امام در دیدار با آیت‌الله طالقانی و هاشم صباغیان وزیر کشور به زبان آورده‌اند و گفته‌اند: «اگر مختصر کوتاهی در امر کردستان به عمل آید و دشمن را هرچه زودتر سرکوب و منکوب نکنند شخصا به کردستان حرکت خواهم کرد.» در همین راستا روزنامه اطلاعات روز دوشنبه 12 شهریورماه گفت‌وگویی با دکتر مصطفی چمران، معاون نخست‌وزیر که برای آرام کردن مناطق کردنشین به آن منطقه رفته بود انجام داده است. این گفت‌وگو ذیل عنوان «چمران، تنها معاون نخست‌وزیر مسلسل به دست دنیا!» منتشر شده است. در این گفت‌وگو چمران درباره عاملان حوادث کردستان گفته است: «وجود چریک‌های فدایی خلق به طور روزمره بهترین مدرک است. حزب دموکرات، شفق سرخ و جلال طالبانی‌ها با هم نیروهایشان در کردستان حاضرند و علیه دولت می‌جنگند.» چمران همچنین در پاسخ به خبرنگار اطلاعات وظیفه خویش در دولت را چنین عنوان کرده است: «وظیفه من ایجاد هماهنگی میان نیروهای موجود است.»
اتمام حجت بازرگان با پزشکان
روزنامه کیهان روز سه‌شنبه 13 شهریورماه در صفحه اول از احضار کلیه وزرای کابینه شریف امامی، ازهاری و بختیار به دادستانی انقلاب تهران خبر داده است. در متن دادستانی که کیهان منتشر کرده آمده است: «به کلیه نخست‌وزیران و اعضای متواری کابینه‌های شریف امامی و ازهاری و شاپور بختیار ابلاغ می‌شود که ظرف ده روز جهت رسیدگی به وضعیت و اتهامات خود را به دادسرای انقلاب اسلامی واقع در زندان اوین معرفی نمایند.» در این اطلاعیه همچنین نام این وزیران نیز آمده است. در این روز همچنین روزنامه‌ها پیام مهندس بازرگان خطاب به پزشکان و پرستاران را منتشر کرده‌اند که در آن پیام بازرگان ضمن انتقاد از اعتصاب جامعه پزشکی گفته است: «دولت دیگر زیر بار اعتصاب‌ها، تحصن‌ها و زورگویی‌ها نمی‌رود. بازرگان در این پیام از جامعه پزشکی درخواست کرده که به دور از هیاهو و قانون‌شکنی به سوگند خویش در قبال سلامتی مردم و انجام وظیفه در این زمینه وفادار بمانند.
روشنفکران از جلال می‌گویند
روزنامه کیهان روز چهارشنبه، 14 شهریورماه به مناسبت دهمین سالگرد وفات جلال آل‌احمد چند صفحه ویژه از او منتشر کرده است. در این ویژه‌نامه، خبرنگاران کیهان سراغ چهره‌های سیاسی و روشنفکری رفته‌اند و درباره جلال آل‌احمد از آنها پرسیده‌اند. آیت‌الله طالقانی درباره جلال می‌گوید: «بهترین کتاب‌هایش به نظر من دو کتاب «غرب‌زدگی» و «خسی در میقات» است... دو هفته قبل از فوتش با هم از شمیران می‌آمدیم. به من اصرار کرد که به کلبه او در «اسالم» یکی از نقاط جنگلی شمال برویم. می‌گفت: «برویم تا درددل کنم.» و من انتظار داشتم به آنجا برویم که خبر فوتش را آوردند. در ادامه این اظهارنظرها درباره جلال آل‌احمد کاظم سامی نیز گفته است: «جلال آل‌احمد روشنفکری متعهد، نویسنده‌ای آگاه و مبارزی جسور بود. سه کتاب غرب‌زدگی، خسی در میقات و مدیر مدرسه او قابل ستایش است.»
رضا داوری اردکانی دیگر روشنفکری است که درباره جلال با کیهان سخن گفته است: «یکی از جهات بزرگی مرحوم آل‌احمد این بود که همواره در راه بود و تا پایان عمر هرگز شوق طلب در او تمام نشد. می‌دانید طرح کتاب «روشنفکران» او کی ریخته شد؟ از زمانی که در مجله «جهان نو» مقاله می‌نوشت و در آنجا عنوان کرد که قلم را باید شمشیر کرد.» مهدی اخوان ثالث هم در این یادنامه نکته‌هایی درباره جلال آل‌احمد گفته است: «در عین حال که من «مدیر مدرسه» و «نفرین زمین» آل‌احمد را بسیار می‌ستایم و بر ایشان ارج قائلم، با این همه بهترین کتاب او را «نون و القم» می‌دانم.» سیمین دانشور، همسر جلال آل‌احمد نیز در این یادنامه درباره او نوشته است: «جلال سازنده و راهگشا بود. خود را به آب و آتش می‌زد. تجربه می‌کرد. به دنبال گمشده و گل نایابی بود که این گمشده حقیقت بود. حقیقت بود که جان شیفته‌اش را بازنمی‌داشت و در طلب‌اش با پای سر می‌شتافت.»
امام به تهران می‌آید
روزنامه کیهان و اطلاعات در روز پنج‌شنبه 15 شهریورماه از دعوت مهندس بازرگان برای اقامت امام خمینی در تهران خبر دادند. طبق گزارش روزنامه کیهان مهندس مهدی بازرگان، نخست‌وزیر دولت موقت در یک ملاقات دوساعته بسیار مهم با امام خمینی از امام تقاضا کرد که برای سکونت دائم به تهران نقل مکان دهند. طبق گفته صادق طباطبایی، سخنگوی دولت در این مقدمات بازرگان به امام توضیح داده که شرایط و اوضاع و احوال جاری مملکت ایجاب می‌کند که امام به تهران تشریف بیاورند... حضور ایشان عامل سرعت و ثبات بیشتری در حرکت‌های دولت و ملت خواهد بود.
بازرگان گفت: «کسی که من حکم انتصابش را در سازمان رادیو و تلویزیون امضا کرده‌ام می‌گوید دولت قاطع نیست. او درست می‌گوید، اگر دولت قاطع بود او در رادیو و تلویزیون نبود.» طبق گزارش روزنامه کیهان مهندس بازرگان، با انتقاد از کسانی که دولت را انقلابی نمی‌دانند، گفت: «اگر به نظر بعضی‌ها کار انقلابی زدن و خراب کردن است بله، انقلابی نیستیم. ملی کردن بانک‌ها کار انقلابی نبود؟ اگر کار انقلابی نبود، اشکالی ندارد ما انقلابی نیستیم.» مهندس بازرگان در ادامه این پیام تلویزیونی از تقدیم استعفای خویش به امام خمینی خبر داده و گفته بود: «من استعفای خود را کتبی نوشته‌ام و خدمت امام داده‌ام اما آنان که می‌گویند دولت قاطع نیست، همه کارهای نادرست را به دولت و کارهایی که خوب است را به هزار نفر نسبت می‌دهند.»
مصائب محمد منتظری
روز شنبه دهم شهریورماه روزنامه‌های کیهان و اطلاعات در صفحه اول از خروج محمد منتظری به همراه 90 نفر از همراهان خویش از کشور به مقصد لیبی خبر داده‌اند. خروج محمد منتظری از ایران باز هم چون دفعه پیشین با تاخیر انجام شد اما منجر به بروز حادثه‌ای در فرودگاه مهرآباد تهران شد. مطابق گزارش روزنامه اطلاعات پس از 48 ساعت انتظار محمد منتظری با یک هواپیمای سوری تهران را به مقصد لیبی ترک کرد. محمد منتظری که برای دومین بار قصد داشت به صورت غیرقانونی از کشور خارج شود با ممانعت مامورین فرودگاه مواجه شد اما او پس از مذاکره تلفنی با مقامات کشوری و وزرای کشور و دادگستری و تبدیل پاسپورت به گذرنامه ایرانی اجازه خروج گرفت.
روزنامه اطلاعات همچنین گزارش کرده است: «محمد منتظری قصد داشت مقداری مجله شهید و روزنامه پیام شهید که از سوی دادستان دادسرای انقلاب توقیف شده بود از کشور خارج کند اما از خروج آنها جلوگیری شد و محمد منتظری پس از اطلاع از این موضوع مدتی به عنوان اعتراض در باند فرودگاه ایستاد و عاقبت به توصیه همراهان خود سوار بر هواپیما شد .از سوی دیگر خلبان هواپیمایی که منتظری با آن سفر کرد، حاضر نشد او و همراهانش را با هواپیما ببرد، در نتیجه دو خلبان دیگر برای هواپیما انتخاب شدند. منتظری این هواپیما را دربست اجاره کرده بود.» خبرنگار روزنامه اطلاعات همچنین گفت‌وگویی را با محمد منتظری در فرودگاه مهرآباد انجام داده است که این گفت‌وگو یک روز بعد یعنی یکشنبه 11 شهریورماه در این روزنامه منتشر شد. در این گفت‌وگو محمد منتظری علت مشکلات پیش آمده در مقابل خروج‌اش از کشور را چنین عنوان می‌کند: «ما در حدود 90 نفر هستیم که هیچ‌کدام مسلح نیستیم حتی یک چاقو هم با خود نداریم چه رسد به اسلحه اما از همان ابتدا آقای هاشم صباغیان کارشکنی کرد تا مسافرت ما عقب بیفتد.»
خبرنگار اطلاعات همچنین در این گفت‌وگو درباره گروگانگیری چند ماه پیش محمد منتظری در فرودگاه مهرآباد از او پرسید و پاسخ شنید: «به ما گزارش داده بودند که شخصی به نام یزدی که مسئول تدارکات کاخ نیاوران بوده در فرودگاه قدم می‌زند و ترس این بود که این شخص بخواهد از کشور خارج شود در نتیجه من او را دستگیر کردم و پس از 6 ساعت تحویل سپاه پاسداران دادم.»
معاون نخست‌وزیر مسلسل به‌دست
تیتر اول روزنامه کیهان در روز شنبه 10 شهریور ماه این عبارت است: «امام به کردستان می‌رود.» این سخن که به نقل از آیت‌الله صدوقی آمده است که امام در دیدار با آیت‌الله طالقانی و هاشم صباغیان وزیر کشور به زبان آورده‌اند و گفته‌اند: «اگر مختصر کوتاهی در امر کردستان به عمل آید و دشمن را هرچه زودتر سرکوب و منکوب نکنند شخصا به کردستان حرکت خواهم کرد.» در همین راستا روزنامه اطلاعات روز دوشنبه 12 شهریورماه گفت‌وگویی با دکتر مصطفی چمران، معاون نخست‌وزیر که برای آرام کردن مناطق کردنشین به آن منطقه رفته بود انجام داده است. این گفت‌وگو ذیل عنوان «چمران، تنها معاون نخست‌وزیر مسلسل به دست دنیا!» منتشر شده است. در این گفت‌وگو چمران درباره عاملان حوادث کردستان گفته است: «وجود چریک‌های فدایی خلق به طور روزمره بهترین مدرک است. حزب دموکرات، شفق سرخ و جلال طالبانی‌ها با هم نیروهایشان در کردستان حاضرند و علیه دولت می‌جنگند.» چمران همچنین در پاسخ به خبرنگار اطلاعات وظیفه خویش در دولت را چنین عنوان کرده است: «وظیفه من ایجاد هماهنگی میان نیروهای موجود است.»
اتمام حجت بازرگان با پزشکان
روزنامه کیهان روز سه‌شنبه 13 شهریورماه در صفحه اول از احضار کلیه وزرای کابینه شریف امامی، ازهاری و بختیار به دادستانی انقلاب تهران خبر داده است. در متن دادستانی که کیهان منتشر کرده آمده است: «به کلیه نخست‌وزیران و اعضای متواری کابینه‌های شریف امامی و ازهاری و شاپور بختیار ابلاغ می‌شود که ظرف ده روز جهت رسیدگی به وضعیت و اتهامات خود را به دادسرای انقلاب اسلامی واقع در زندان اوین معرفی نمایند.» در این اطلاعیه همچنین نام این وزیران نیز آمده است. در این روز همچنین روزنامه‌ها پیام مهندس بازرگان خطاب به پزشکان و پرستاران را منتشر کرده‌اند که در آن پیام بازرگان ضمن انتقاد از اعتصاب جامعه پزشکی گفته است: «دولت دیگر زیر بار اعتصاب‌ها، تحصن‌ها و زورگویی‌ها نمی‌رود. بازرگان در این پیام از جامعه پزشکی درخواست کرده که به دور از هیاهو و قانون‌شکنی به سوگند خویش در قبال سلامتی مردم و انجام وظیفه در این زمینه وفادار بمانند.
روشنفکران از جلال می‌گویند
روزنامه کیهان روز چهارشنبه، 14 شهریورماه به مناسبت دهمین سالگرد وفات جلال آل‌احمد چند صفحه ویژه از او منتشر کرده است. در این ویژه‌نامه، خبرنگاران کیهان سراغ چهره‌های سیاسی و روشنفکری رفته‌اند و درباره جلال آل‌احمد از آنها پرسیده‌اند. آیت‌الله طالقانی درباره جلال می‌گوید: «بهترین کتاب‌هایش به نظر من دو کتاب «غرب‌زدگی» و «خسی در میقات» است... دو هفته قبل از فوتش با هم از شمیران می‌آمدیم. به من اصرار کرد که به کلبه او در «اسالم» یکی از نقاط جنگلی شمال برویم. می‌گفت: «برویم تا درددل کنم.» و من انتظار داشتم به آنجا برویم که خبر فوتش را آوردند. در ادامه این اظهارنظرها درباره جلال آل‌احمد کاظم سامی نیز گفته است: «جلال آل‌احمد روشنفکری متعهد، نویسنده‌ای آگاه و مبارزی جسور بود. سه کتاب غرب‌زدگی، خسی در میقات و مدیر مدرسه او قابل ستایش است.»
رضا داوری اردکانی دیگر روشنفکری است که درباره جلال با کیهان سخن گفته است: «یکی از جهات بزرگی مرحوم آل‌احمد این بود که همواره در راه بود و تا پایان عمر هرگز شوق طلب در او تمام نشد. می‌دانید طرح کتاب «روشنفکران» او کی ریخته شد؟ از زمانی که در مجله «جهان نو» مقاله می‌نوشت و در آنجا عنوان کرد که قلم را باید شمشیر کرد.» مهدی اخوان ثالث هم در این یادنامه نکته‌هایی درباره جلال آل‌احمد گفته است: «در عین حال که من «مدیر مدرسه» و «نفرین زمین» آل‌احمد را بسیار می‌ستایم و بر ایشان ارج قائلم، با این همه بهترین کتاب او را «نون و القم» می‌دانم.» سیمین دانشور، همسر جلال آل‌احمد نیز در این یادنامه درباره او نوشته است: «جلال سازنده و راهگشا بود. خود را به آب و آتش می‌زد. تجربه می‌کرد. به دنبال گمشده و گل نایابی بود که این گمشده حقیقت بود. حقیقت بود که جان شیفته‌اش را بازنمی‌داشت و در طلب‌اش با پای سر می‌شتافت.»
امام به تهران می‌آید
روزنامه کیهان و اطلاعات در روز پنج‌شنبه 15 شهریورماه از دعوت مهندس بازرگان برای اقامت امام خمینی در تهران خبر دادند. طبق گزارش روزنامه کیهان مهندس مهدی بازرگان، نخست‌وزیر دولت موقت در یک ملاقات دوساعته بسیار مهم با امام خمینی از امام تقاضا کرد که برای سکونت دائم به تهران نقل مکان دهند. طبق گفته صادق طباطبایی، سخنگوی دولت در این مقدمات بازرگان به امام توضیح داده که شرایط و اوضاع و احوال جاری مملکت ایجاب می‌کند که امام به تهران تشریف بیاورند... حضور ایشان عامل سرعت و ثبات بیشتری در حرکت‌های دولت و ملت خواهد بود.
تبلیغات
