بررسی انتقادی منابع شرح حال و سروده های روح الامین شهرستانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

میر محمّدامین شهرستانی اصفهانی، متخلّص به «روح الامین» و مشهور به «میرجمله» از سرایندگان سده یازدهم هجری است. سروده های او شامل دیوان غزلیات (گلستان ناز) و منظومه های غنایی به تقلید از نظامی گنجه ای است. او در ابتدای جوانی مانند بسیاری از شاعران هم عصر خود رهسپار هندوستان شد و در آن سرزمین به منصب وزارت دست یافت. پس از چند سالی به مولد خود اصفهان بازگشت و بعد از مدّتی دوباره عزم هندوستان کرد و تا پایان عمر، در آن جا زیست. برخی از منابعی که زندگانی و سروده های او را ضبط کرده اند، درباره سفرها، مخدومان و هم چنین تألیفاتش اشتباهاتی کرده اند. این مقاله، بر اساس شواهد موجود در اشعار شاعر و با استفاده از نوشته های تاریخ نگاران معتبر، این اشتباهات را متذکّر می شود و از جمله، نشان می دهد که او موفق به تکمیل خمسه خود نشده، و تنها چهار منظومه سروده است و دیگر آن که جواهرنامه اثر مستقلی از او نیست.