بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مولد بارش های سیلابی فراگیر و مخرب در ایران (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

چکیده

کشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علی رغم دارا بودن بارشی معادل یک سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش های سیلابی و مخرب در دوره 4 تا 7 فروردین ماه 1398 می باشد. بدین منظور ابتدا داده های بارش روزانه برای 100 ایستگاه همدید کشور که در این دوره بارش قابل ملاحظه ای داشتند از سازمان هواشناسی اخذ و مورد واکاوی قرار گرفت، همچنین داده های جوی روزانه فشار تراز سطح دریا، ارتفاع و نیز تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال، رطوبت نسبی و جهت باد تراز 850 هکتوپاسکال از سایت مرکز ملی پیش بینی محیطی و مطالعات جوی آمریکا اخذ و نقشه های آن با استفاده از نرم افزار Grads تهیه و مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از واکاوی نقشه های همدید نشان داد که در دوره موردمطالعه به جز ناحیه شمال غرب ایران، بقیه مناطق کشور تحت تأثیر یک سامانه کم فشار با منشأ مدیترانه قرار داشته است. کشیدگی زبانه پرفشار سیبری بر روی دریای خزر و شمال کشور باعث ایجاد شیو فشار در مرز بین دو توده هوا شده و از گسترش آن به سمت شمال غرب هم جلوگیری کرده است. همچنین عبور این سامانه از روی دریای سرخ، خلیج فارس و دریای عمان و تغذیه رطوبتی مناسب توسط آن ها، برشدت ناپایداری های آن افزوده است.