مقایسه مواد آذرآوری (پومیس و لاهار) دره های ملار و رینه در مخروط آتشفشانی دماوند (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

چکیده

در این مقاله به مقایسه مواد آذرآوری در دره های ملارورینه در حوضه آبخیز یخار در دامنه جنوب شرقی مخروط آتشفشان دماوند پرداخته می شود.نقش مطالعه مواد آذرآوری در شناخت بیشتر مخروط آتشفشانی دماوند و قدرت انفجاری آن و خسارت احتمالی به مناطق مسکونی پیرامون، نکته قابل توجهی است که اهمیت این تحقیق را نشان می دهد. جوانترین فوران شناخته شده دماوند، جریان گدازه ها در دامنه غربی با سنی حدود 7.3 هزار سال و قدیمی ترین آن با سنی حدود 1.5 میلیون سال مربوط به بخش شمالی منطقه می باشد. سه بخش از رسوبات پومیس جوان در دامنه جنوبی غربی تا جنوب شرقی با عناوین کرم پشته، رینه و ملار با محدوده سنی 7.3 تا 25 هزار سال قابل شناسائی می باشند که پومیس رینه و ملار موضوع مورد مطالعه این تحقیق می باشد. پومیس های بارشی ملار و رینه به سمت شرق پراکنده شده و رسوبات پومیس جریانی آذر آواری به فاصله 20 کیلومتری از قله گسترش پیدا کرده و در آخرین مرحله توسط لاهار پوشیده شده است. این تحقیق با استفاده  از روش توصیفی – تحلیلی  و با بهره گیری از ابزار های مناسب به همراه بازدید میدانی به انجام رسیده است. هدف از این تحقیق شناخت مواد آذرآواری جوان و محدوده پراکندگی و تفاوتهای موجود بین آنها وشناخت قدرت انفجاری دماوند با توجه به پراکندگی مواد آذرآواری می باشد. نتایج مطالعه نشان میدهد، دماوند فوران های انفجاری با قدرت بالا داشته که سبب پراکندگی مواد آذرآواری از جمله پومیس در محدوده وسیع شده وبین پومیس مناطق مختلف از جمله ملار و رینه تفاوت هایی در زمینه جورشدگی، گردشدگی، نوع تشکیل (بارشی و جریانی) دیده می شود. رسوبات آذرآواری توسط لاهار پوشیده شده و میزان و گستردگی لاهار در تمام قسمت ها یکسان نبوده بطوریکه در منطقه مورد مطالعه لاهار رینه بدلیل کاهش شیب از ضخامت و گستردگی بیشتری نسبت به ملار برخوردار می باشد.