شناسایی عوامل و شاخص های دفاعی امنیتی اثرگذار در روابط ج. ا. ایران با ترکیه

چکیده

روابط روبه رشد دو کشور  ایران و ترکیه به معنی هم سویی در نگرش و جهت گیری های سیاست منطقه ای و خارجی دوکشور نیست و مواضع و نگاه ها ی امنیتی- دفاعی راهبردی ترکیه و ایران متفاوت از سیاست اعلامی شان می باشد، به گونه ای که ترکیه برنامه توسعه موشکی و فعالیت های هسته ای ایران را با دقت و حساسیت دنبال می کند و همکاری های نظامی ترکیه با رژیم صهیونیستی موجب نگرانی کشورهای منطقه از جمله ایران می باشد. عضویت ترکیه در ناتو و موضع گیری همسو باغرب، احداث سپر موشکی در مرز با سوریه ، حمایت از تروریست های معارض سوریه، با توجه به سطح روابط ایران و سوریه، موجب شده است تا روابط ایران با ترکیه در هاله ای از ابهام قرار گیرد.  سوال پژوهش حاضر این است مولفه ها و شاخص های دفاعی امنیتی تاثیرگذار بر روابط ایران با ترکیه کدامند؟. یافته های تحقیق نشان می دهد ماهیت و سطح رابطه سیاسی دوکشور متأثر از نیازهای داخلی، شرایط ژئوپلیتیک، کیفیت و ساختار نظام بین المللی جهت گیری های سیاسی و سایر متغیرها، می تواند از اتحاد و همگرایی تا رابطه راهبردی، همکاری دو جانبه، همکاری توأم با رقابت، قطع رابطه سیاسی، تنش سیاسی، منازعه و ... را در شامل گردد. ترکیه به دلیل اشتراکات ارضی و مرزی، نقش عوامل فرهنگی و ...  به عنوان یک همسایه مهم و تأثیرگذار در مسائل سیاسی، امنیتی- دفاعی، اقتصادی و فرهنگی ایران بوده و شناخت هرچه بیشتر این کشور در تصمیم گیری های هر حوزه بسیار اثرگذار خواهد بود. بنابراین این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای بوده که با روش توصیفی تحلیلی- موردی زمینه ای و با رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) تهیه شده واز طریق مصاحبه عمیق و توزیع پرسشنامه در جامعه نمونه به تعداد 58 نفر از خبرگان راهبردی حوزه های دفاعی و سیاسی نیروهای مسلح ایران به تکمیل ان پرداخته ، که دو عامل اصلی و نوزده شاخص به مورد تایید قرار گرفت.