صدور البته نه با زور
حوزه‌های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
از وقتی که مهندس مهدی بازرگان در موقعیت نخست‌وزیری گفت: مگر انقلاب بغچه است که آن را صادر کنیم، جدل در تعریف صدور انقلاب اسلامی چهره نمود. بحث و بررسی درباره صدور انقلاب، پابه‌پای نظام اسلامی پیش آمده و به امروز رسیده است. علی‌الظاهر کسی در اینکه انقلاب (هر انقلابی) صادرشدنی است و در پیرامون خود یا دوردست‌ها اثر می‌گذارد، تردید ندارد. اما در اینکه انقلاب اسلامی خود به خود، همچون رایحه‌ای که از بوستان به اطراف آن پراکنده می‌شود یا اینکه باید آن را به سرزمین‌های هدف، حمل و منتقل کرد، اختلاف‌نظر بسیار است.
دو سه سال پس از پیروزی انقلاب، غرور ناشی از پیروزی بر یک نظام ریشه‌دار اما قوی و طاغوتی، بخش بزرگی از مبارزین را به این اندیشه واداشت که چرا دامنه این حرکت عظیم را به کشورهای دیگر نکشانیم و حکومت‌ها و دولت‌های مستحق سقوط را با صدور انقلاب‌مان متزلزل نکنیم؟ این فکر که ما چون می‌توانیم، پس وظیفه داریم و چون مسلمانان و آزادیخواهان جهان با ما هستند، پس مثل ما هستند و آماده مشارکت در انتقال ارزش‌های انقلاب اسلامی به کشورهای خود، می‌باشند، برخی را در اندیشه صدور انقلاب قرار داد.
به موازات این فکر و اندیشه جهان‌نگری و حمایت‌آمیز، چندین موضوع مهم در مقوله صدور انقلاب اسلامی در میان انقلابیون مطرح بود که تفاوت دیدگاه آنان را نسبت به حکومت کشورهای هدف و مردم آن کشورها و شیوه رفتار با حاکمان نشان می‌داد. بعضی‌ها معتقد بودند که انقلابیون سازمان‌یافته یا متفرق کشورهای اسلامی را مورد حمایت همه‌جانبه قرار دهند تا فتح ایرانیان را در آن کشورها تکرار نماید.
بعضی‌ها معتقد بودند با اعزام مبلغ و گسترش اطلاع‌رسانی و بردن پیام انقلاب به میان مردم جوامع اسلامی و غیراسلامی، اهداف نهضت و نظام را در سایر ممالک تعقیب نمایند. بعضی‌ها معتقد بودند که یک حکومت اسلامی با نظام مردم‌سالاری، همچون مدینه فاضله با همه خوبی‌هایش در ایران شکل می‌دهیم تا اینکه سایر ملل مسلمان و حتی انقلابیون غیرمسلمان، از آن الگو بگیرند و اهداف خود را پیش ببرند.
امام خمینی، به عنوان رهبر اصلی و پیشوای بزرگ انقلاب اسلامی، اگر چه از شیوه‌های آرام پیام‌رسانی به مسلمانان جهان و تاثیرگذاری فرهنگی بر آنان پشتیبانی مستقیم می‌کرد اما با نیروهایی که علاقه‌مند و مدافع حمایت از سازمان‌ها و افراد مخالف حکومت‌ها بودند، مخالفتی نداشت. به همین دلیل در بدو تشکیل سپاه پاسداران، به پیشنهاد شهید محمد منتظری و حمایت پدر بزرگوارشان و با مدیریت سیدمهدی هاشمی، واحدی به نام واحد نهضت‌های آزادیبخش تشکیل شد و از این طریق به آزادیخواهان و انقلابیون راه مبارزه می‌آموختند.
این واحد برون‌مرزی در جریان تصویب اساسنامه سپاه پاسداران و با اصرار وزارت امور خارجه، از تشکیلات سپاه حذف و زیر نظر قائم‌مقام رهبری ادامه فعالیت داد تا اینکه فعالیت متولیان «نهضت‌های آزادیبخش» در خارج کشور و در چنبره معادلات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، به موانعی برخورد کرد. آن موانع به اضافه یک سری از معادلات داخلی کار را به توقف فعالیت مدیریت این تشکیلات کشاند.
با یادآوری این نکته که فرجام پر از ابهام تشکیلات مستقل «نهضت‌های آزادیبخش» را به تاریخ‌نویسان آینده وامی‌گذاریم و به نظر امام خمینی در خصوص شیوه صدور انقلاب اسلامی می‌پردازیم.
رهبر فقید انقلاب، در دیداری که با سفرای جمهوری اسلامی در تاریخ 16/10/59 داشتند، گفته‌اند:
«ما هرچه فریاد بزنیم که اسلامی هستیم و جمهوری اسلامی هستیم، لکن وقتی [مسلمانان سایر کشورها] ببینند که در عمل غیر از آن هستیم، از ما دیگر باور نمی‌کنند.
وقتی می‌توانند باور کنند از ما، ... که عمل ما طاغوتی نباشد، قول اسلامی [باشد]، عمل اسلامی باشد و خود رفتار اسلامی باشد، گفتار اسلامی باشد تا صادر شود این جمهوری اسلامی در سایر کشورها صدور با سرنیزه، صدور نیست. صدور با زور، صدور نیست. صدور آن وقتی است که اسلام، حقایق اسلام، اخلاق اسلامی، اخلاق انسانی در آنجاها رشد پیدا بکند و شماها موظف به این معنا هستید.»(در جست‌وجوی راه از کلام امام - دفتر دهم)
«بالاخره چیزی که می‌تواند این انقلاب را در اینجا بثمر برساند و در خارج صادر کند، تبلیغات است. تبلیغات صحیح. آنچه که هست هیچ مبالغه نکنید. ما متاعمان یک متاعی است که محتاج به مبالغه نیست. همان سرپوش‌هایی که دیگران روی متاع ما گذاشته‌اند، همان دروغ‌هایی که تبلیغات سوء ضد ما منتشر کردند، شما با همان‌ها مبارزه کنید.» (همان)
«اگر بخواهیم انقلاب را صادر کنیم، باید کاری بکنیم که مردم خودشان حکومت را به دست گیرند تا مردم به اصطلاح طبقه سه روی کار بیایند.» (همان)
با این تصویری که از بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران داریم، نمی‌توانیم بپذیریم که ایشان، راهی جز تلاش فرهنگی، - آن هم بدون دخالت در امور داخلی کشورها – پیش روی علاقه‌مندان به صدور انقلاب گذاشته‌اند.
بدیهی است امروزه معادلات جهانی و نوع نگاه به حکومت‌ها و رژیم‌های فاسد، خصوصا در میان کشورهای اسلامی، با گذشته تفاوت پیدا کرده و علی‌القاعده، هر نوع تحرک بین‌المللی برای گسترش اسلام واقعی، با عنایت به وسایل ارتباطی پیشرفته، نمی‌تواند مورد توجه نباشد. از طرفی مسائل داخلی کشورمان در حدی از سختی است که باید همه توان‌ها صرف رفع گرفتاری‌های مردم خودمان بشود.
دو سه سال پس از پیروزی انقلاب، غرور ناشی از پیروزی بر یک نظام ریشه‌دار اما قوی و طاغوتی، بخش بزرگی از مبارزین را به این اندیشه واداشت که چرا دامنه این حرکت عظیم را به کشورهای دیگر نکشانیم و حکومت‌ها و دولت‌های مستحق سقوط را با صدور انقلاب‌مان متزلزل نکنیم؟ این فکر که ما چون می‌توانیم، پس وظیفه داریم و چون مسلمانان و آزادیخواهان جهان با ما هستند، پس مثل ما هستند و آماده مشارکت در انتقال ارزش‌های انقلاب اسلامی به کشورهای خود، می‌باشند، برخی را در اندیشه صدور انقلاب قرار داد.
به موازات این فکر و اندیشه جهان‌نگری و حمایت‌آمیز، چندین موضوع مهم در مقوله صدور انقلاب اسلامی در میان انقلابیون مطرح بود که تفاوت دیدگاه آنان را نسبت به حکومت کشورهای هدف و مردم آن کشورها و شیوه رفتار با حاکمان نشان می‌داد. بعضی‌ها معتقد بودند که انقلابیون سازمان‌یافته یا متفرق کشورهای اسلامی را مورد حمایت همه‌جانبه قرار دهند تا فتح ایرانیان را در آن کشورها تکرار نماید.
بعضی‌ها معتقد بودند با اعزام مبلغ و گسترش اطلاع‌رسانی و بردن پیام انقلاب به میان مردم جوامع اسلامی و غیراسلامی، اهداف نهضت و نظام را در سایر ممالک تعقیب نمایند. بعضی‌ها معتقد بودند که یک حکومت اسلامی با نظام مردم‌سالاری، همچون مدینه فاضله با همه خوبی‌هایش در ایران شکل می‌دهیم تا اینکه سایر ملل مسلمان و حتی انقلابیون غیرمسلمان، از آن الگو بگیرند و اهداف خود را پیش ببرند.
امام خمینی، به عنوان رهبر اصلی و پیشوای بزرگ انقلاب اسلامی، اگر چه از شیوه‌های آرام پیام‌رسانی به مسلمانان جهان و تاثیرگذاری فرهنگی بر آنان پشتیبانی مستقیم می‌کرد اما با نیروهایی که علاقه‌مند و مدافع حمایت از سازمان‌ها و افراد مخالف حکومت‌ها بودند، مخالفتی نداشت. به همین دلیل در بدو تشکیل سپاه پاسداران، به پیشنهاد شهید محمد منتظری و حمایت پدر بزرگوارشان و با مدیریت سیدمهدی هاشمی، واحدی به نام واحد نهضت‌های آزادیبخش تشکیل شد و از این طریق به آزادیخواهان و انقلابیون راه مبارزه می‌آموختند.
این واحد برون‌مرزی در جریان تصویب اساسنامه سپاه پاسداران و با اصرار وزارت امور خارجه، از تشکیلات سپاه حذف و زیر نظر قائم‌مقام رهبری ادامه فعالیت داد تا اینکه فعالیت متولیان «نهضت‌های آزادیبخش» در خارج کشور و در چنبره معادلات بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، به موانعی برخورد کرد. آن موانع به اضافه یک سری از معادلات داخلی کار را به توقف فعالیت مدیریت این تشکیلات کشاند.
با یادآوری این نکته که فرجام پر از ابهام تشکیلات مستقل «نهضت‌های آزادیبخش» را به تاریخ‌نویسان آینده وامی‌گذاریم و به نظر امام خمینی در خصوص شیوه صدور انقلاب اسلامی می‌پردازیم.
رهبر فقید انقلاب، در دیداری که با سفرای جمهوری اسلامی در تاریخ 16/10/59 داشتند، گفته‌اند:
«ما هرچه فریاد بزنیم که اسلامی هستیم و جمهوری اسلامی هستیم، لکن وقتی [مسلمانان سایر کشورها] ببینند که در عمل غیر از آن هستیم، از ما دیگر باور نمی‌کنند.
وقتی می‌توانند باور کنند از ما، ... که عمل ما طاغوتی نباشد، قول اسلامی [باشد]، عمل اسلامی باشد و خود رفتار اسلامی باشد، گفتار اسلامی باشد تا صادر شود این جمهوری اسلامی در سایر کشورها صدور با سرنیزه، صدور نیست. صدور با زور، صدور نیست. صدور آن وقتی است که اسلام، حقایق اسلام، اخلاق اسلامی، اخلاق انسانی در آنجاها رشد پیدا بکند و شماها موظف به این معنا هستید.»(در جست‌وجوی راه از کلام امام - دفتر دهم)
«بالاخره چیزی که می‌تواند این انقلاب را در اینجا بثمر برساند و در خارج صادر کند، تبلیغات است. تبلیغات صحیح. آنچه که هست هیچ مبالغه نکنید. ما متاعمان یک متاعی است که محتاج به مبالغه نیست. همان سرپوش‌هایی که دیگران روی متاع ما گذاشته‌اند، همان دروغ‌هایی که تبلیغات سوء ضد ما منتشر کردند، شما با همان‌ها مبارزه کنید.» (همان)
«اگر بخواهیم انقلاب را صادر کنیم، باید کاری بکنیم که مردم خودشان حکومت را به دست گیرند تا مردم به اصطلاح طبقه سه روی کار بیایند.» (همان)
با این تصویری که از بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران داریم، نمی‌توانیم بپذیریم که ایشان، راهی جز تلاش فرهنگی، - آن هم بدون دخالت در امور داخلی کشورها – پیش روی علاقه‌مندان به صدور انقلاب گذاشته‌اند.
بدیهی است امروزه معادلات جهانی و نوع نگاه به حکومت‌ها و رژیم‌های فاسد، خصوصا در میان کشورهای اسلامی، با گذشته تفاوت پیدا کرده و علی‌القاعده، هر نوع تحرک بین‌المللی برای گسترش اسلام واقعی، با عنایت به وسایل ارتباطی پیشرفته، نمی‌تواند مورد توجه نباشد. از طرفی مسائل داخلی کشورمان در حدی از سختی است که باید همه توان‌ها صرف رفع گرفتاری‌های مردم خودمان بشود.
تبلیغات
