نگاهی به عناصر داستانی در هفت پیکر نظامی

چکیده

درباره ی نظامی، اگرچه بسیار سخن گفته شده است و اثر گران قدر وی، هفت پیکر، بارها از دیدگاه های متعدد و گوناگون اعم از محتوایی و غنایی و ساختاری کاویده شده است؛ اما، این اثر ارزشمند به ویژه بخش هفت گنبد آن کمتر بر اساس ساختار داستانی آن تحلیل شده و عناصر داستانی این اثر شناسانده شده است. از این رو بررسی این اثر با شیوه ای توصیفی تحلیلی می تواند ساختار اندیشگانی نظامی را در پردازش قصه های زیبای هفت گنبد و آگاهی ناخودآگاه وی را بر برخی از شاخص های داستان های امروزین چنان که خواهد آمد نمایان سازد. تحلیل ساختار دو عناصر داستانی قصه ها و داستان های پیشین به خوانندگان کمک می کند تا با قصه ها و وقایع داستانی آگاهانه ارتباط برقرار کنند و پیام های داستانی را بهتر دریابند. در این مقاله، اساس کار و بررسی ادبیات بر مبنای تصحیح استاد دستگردی صورت پذیرفته است و شماره ابیات آمده در متن با تصحیح ایشان برابری می نماید. در این بررسی هر یک از قصه های هفت گنبد از ابعاد مختلف عناصر داستانی تحلیل شده و برای هر یکی از آنها شواهدی در خور، از ابیات هفت گنبد آورده شده است.