تحلیل شخصیّت سعدی بر اساس تیپ های شخصیّتی (برون گرایی- درون گرایی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

برون گرایی(Extraversion) و درون گرایی(Introversion) از جمله صفت های شخصیتی در نظریه شخصیّت انسان است. این دیدگاه توسط کارل گوس تاو یونگ در سال 1920 میلادی عمومیت یافت. پس از یونگ، دیگ ر نظریه پردازان شخصیّت با رویکرد صفات در شخصیّت از جمله هانس آیزنک به موضوع تیپ های شخصیّتی پرداختند. هر دو صفت برون گرایی و درون گرایی، در شخصیّت تمامی انسان ها وجود دارد و اغلب به آن به شکل یک زنجیره پیوسته واحد نگریسته شده است. بنابراین، همه انسان ها هر دو گرایشِ برون گرایی و درون گرایی را دارند، ولی یکی از آن دو بر دیگری غالب است و افراد با آن وج ه غالب معرفی می شوند. سعدی یکی از بزرگ ترین شاعران ادب فارسی است. علاوه بر آنکه سخنش در فصاحت، بلاغت و زیبایی در اوج قرار دارد، محتوای سروده ها و نوشته هایش نیز همواره مورد توجه بوده و به شیوه های گوناگون مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. بسیاری از اندیشه های سعدی با مفاهیم روان شناختی امروز قابل تطبیق اند. برای شناخت بهتر شخصیّت او، با بررسی و تحلیل آثار و نوشته ها و اشعارش با تکیه بر بوستان و گلستان، و تطبیق مفاهیم آن ها با تعریف و ویژگی های افراد درون گرا و برون گرا، در پی آنیم که شخصیّت سعدی را از این زاویه بنگریم و خواهیم دید سعدی برپایه آثار اصلی و ممتازش و تحلیل روان شناختی آن ها، شخصیّتی برون گرا دارد. ویژگی شخصیّتی سعدی بر اساس تیپ های هشت گانه شخصیّتی یونگ و نظریه صفات آیزنک به دو تیپ شخصیّتیِ برون گرای حسی و برون گرای شهودی نزدیک تر است.