بررسی مؤلّفه های عملیات روانی براساس نشانه شناسی تقابل های دو گانه در مناظره «جدال سعدی با مدّعی» (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

مطلوبِ هر انسان عاقل و توانایی است که بتواند با صرفِ حداقلّ هزینه ها و نیز کوتاه ترین زمان دلِ مخاطبان مُنکر و مُردّد را در باب موضوعات و دغدغه های مشترک به دست آورد و به طرز غیرمستقیم و عجیبی، آنان را با افکار سازنده خود همراه سازد و حتی در جهت پیشبردِ اهداف خود، از مخاطبان خود استفاده کند؛ بی تردید، عملیات روانی نویسنده، شاعر و یا سیاستمدار را قادر می سازد تا خواسته های خود را به صورت مرموز و استادانه در وجود مخاطبان، طوری ایجاد کنند که در جهت اهداف اخلاقی، اقتصادی و ... خودشان باشد. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی صورت می گیرد، مناظره «جدال سعدی با مدّعی» بر اساس شگردهای عملیات روانی و ایجاد تقابل های دوگانه، پاره ای از آسیب های اجتماعی را شناسایی و ارائه راه حل می کند. سعدی در این مناظره که ظرفیت بیان پاره ای از آسیب های اخلاقی و اقتصادی جامعه را دارد، از راه طرح تقابل های دوگانه و در مقابل هم قرار دادنِ توانگر و درویش و بیان خصوصیات آنان و بیان تعریف جدیدی از هر دو طبقه قصد دارد ضمن ایجاد تعدیل آن دو، توانگران را به توزیع بخشی از ثروت خود برای درویشان متقاعد و تشویق کند و از این راه به رونق اقتصادی جامعه کمک کند و درویشان را نیز به داشتن همت والا در برابر بی اعتنایی برخی از توانگران ترغیب سازد.