تحلیل تطبیقی شاخص های مسکن روستایی با استفاده از تکنیک VIKOR نمونه موردی: دهستان های شهرستان دهگلان

چکیده

مسکن روستایی در ایران در مرحله گذار از سنت به معاصر است و به تبع این جریان، معماری و کارکرد این مساکن نیز دستخوش تغییراتی می گردد. ارزیابی شاخص های کمی و کیفی مسکن روستایی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، یکی از مهم ترین تکنیک ها جهت شناخت و تبیین سطح توسعه یافتگی مسکن روستایی است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی مهم ترین شاخص های مسکن روستایی شهرستان دهگلان و اولویت بندی آن ها به لحاظ سطح کیفی است. نوع تحقیق کاربردی و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی است و داده ها و اطلاعات مورد نیاز به دو روش اسنادی و مطالعه میدانی گردآوری شده است. سوال اصلی تحقیق این است که کدام یک از دهستان های شهرستان دهگلان از وضعیت مسکن روستایی مطلوبتری نسبت به سایر دهستان ها برخوردارند. جهت وزن دهی به شاخص ها از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و برای اولویت بندی و رتبه بندی دهستان ها از تکنیک VIKOR استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان داده که (8/84) درصد مساکن روستایی شهرستان به صورت نیمه مقاوم و غیر مقاوم بوده و فقط (2/16) درصد از کل مساکن روستایی شهرستان از استحکام سازه ای و مقاومت مطلوب در برابر سوانح برخوردارند و به لحاظ نوع تصرف واحد مسکونی، (18/93) درصد ساکنین دارای مالکیت عرصه و اعیان می باشند. نتایج حاصل از رتبه بندی بر اساس مدل ویکور بیانگر آن است که از لحاظ کیفیت مسکن روستایی، دهستان های ئیلاق جنوبی و قوری چای به ترتیب با ضریبQ (000/0) و (133/0) مطلوب ترین و دهستان های ئیلاق شمالی و حومه دهگلان با ضریب (000/1) و (487/0)، در پایین ترین سطح کیفیت مسکونی از میان پنج شهرستان قرار گرفته اند.