روش تحلیل مفهومی در تعیین هدفهای تربیتی از دیدگاه ریچارد پیترز: بیان و نقد (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، شناخت روش تحلیل مفهومی از دیدگاه ریچارد پیترز، دلالت های آن در تعیین هدفهای تربیتی و همچنین نقد آن در دیدگاههای مختلف فلسفی و تربیتی است. روش پژوهش استنتاجی-نقدی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد روش تحلیل مفهوم، اگرچه تاریخی طولانی دارد، نخست در اندیشه های ویتگنشتاین متأخر مورد توجه قرار گرفته است و فیلسوفان آکسفورد، آن را بسط داده اند. ریچارد پیترز از این روش در تحلیل مفاهیم اساسی تعلیم و تربیت مانند تعریف مفاهیم، تقسیم تعریف ها به ضعیف و قوی و تعیین شرط های لازم و کافی در تحلیل مفاهیم استفاده کرد. همچنین او در تعیین هدف های تربیتی بر تعالی نگری، تعیین معیارهای اساسی و تحلیل دقیق مفهوم هدف تأکید داشت. با گذشت نزدیک به نیم قرن از فعالیت های پیترز، روش تحلیل مفهومی او در تصورات ذهنی، تعریف مفاهیم، نحوه بیان هدف های تربیتی و گسترش مؤلفه های این روش قابل نقد است. همچنین در حال حاضر تعالی نگری پیترز در تعیین هدف های تربیتی از دیدگاههای کلاسیک تعلیم و تربیت به حساب می آید، چرا که در اندیشه های پساتحلیلی بیشتر به برساخت گرایی اجتماعی، تعیین هدف های منعطف و گوناگونی فرهنگ ها توجه می شود.