مقبولیت حدیث امام صادق7 در مدینه براساس مقایسه شاخص های حدیثی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

اشتهار حضرت صادق7 به فقه در میان اهل سنت باعث شده تا در سال های اخیر، ابهاماتی درباره اهمیت و جایگاه حدیث ایشان در مدینه قرن دوم پدید آید و اشتغال حضرتش به حدیث و اقبال محدثان عامّی به ایشان مورد تردید قرار گیرد. برای حلّ این مسئله باید جایگاه حدیثی امام صادق7 را تا حد ممکن بازیابی کنیم. برای این منظور، مدلی کلی ارائه می شود که بر اساس بررسی شاخص هایی کمّی و بعضاً کیفی، از جمله: تعداد شاگردان، تعداد روایات آن محدث در منابع متقدم، رجوع محدثان پرکار به وی و میزان توجه رجالیان و محدثان و اظهار نظرهایشان درباره محدث است. بنا براین برای بازیابی جایگاه حدیثی امام صادق7 میان اهل سنت و در نیمه ابتدایی قرن دوم مدینه، باید به محدثان سرآمد و پرکار مدینه پرداخته شود؛ شهری که محل اقامت امام صادق و یکی از مهمترین مراکز حدیثی اسلامی بوده و مالامال از راویان اهل سنت و تقریباً تهی از راویان شیعی بوده است. پس از شناسایی محدثان مورد نظر و بررسی برخی از شاخص های حدیثی، راویان بی اثر یا کم اثر در حدیث مدینه را کنار نهادیم و شاخص های تکمیلی از محدثان برگزیده را که مشایخ حدیث مدینه هستند مقایسه کردیم. در نهایت با مقایسه شاخص های آنان با امام صادق7 جایگاه حدیثی حضرتش در میان مشایخ حدیث مدینه بازیابی خواهد شد. این مقایسه نشان می دهد امام صادق از بالاترین جایگاه حدیثی و اقبال در بین محدثان اهل سنت مدینه در آن عصر برخوردار بوده اند.