انسان مختار آفریده شد و اراده ابزاری برای تحقق اختیار اوست. اختیار برای آدمی امکان گزینش یا ترک فعل را مهیا می کند و اراده آدمی این انتخاب را محقق می سازد. قرارگرفتن در مسیر تربیت صحیح احتیاج به اراده قوی دارد. مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل ضعف و قوت اراده و بررسی مراحل تربیت انسان اخلاقی تدوین شده است. این مقاله از نوع مقاله های کیفی است که به شیوه تحلیلی استنباطی، نخست با نگاهی فلسفی به تحلیل مبنایی از مراحل تحقق اراده در انسان می پردازد و پس از مشخص شدن جایگاه اراده، راهکارهایی برای تربیت انسانِ بااراده بیان می کند. در تحقق فعل و اراده انسان، قوای مدرکه و شوقیه و عامله نقش دارند و به ترتیب می توان از علت های ضعف و قوت اراده در سه حوزه شناختی و گرایشی و رفتاری سخن گفت. در بخش شناختی علت ضعف اراده، به کارنگرفتن صحیح عقل در تشخیص پدیده ها و در مدیریت خیال است. در بخش گرایشی، لذت سبب کشش اراده به سمت انجام فعل است و لذت دروغین نقش بسزایی در ضعف اراده دارد و در بخش رفتاری تمرین و پیدایش عادت به ثبات اراده کمک می کند. درمجموع، مراحل تربیت انسان اخلاقی براساس سه بخش بیان شده، به ترتیب شامل مرحله انسان متفکر و سپس انسان متذکر و درنهایت انسان عامل است.
