خود ادراکی استعلایی و خودشناسی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

معمولاً اصل خود ادراکی/ ادراک نفسانی را در بخش «استنتاج استعلایی» کتاب نقد عقل محض، شاهکار آن بخش کتاب کانت دانسته اند. خودادراکی استعلایی آغازگاه بحث استعلایی را تعیین می کند. کانت اصطلاح «خود ادراکی» را برای اشاره به خودآگاهی به کار می برد. از این رو، تألیف بنیادی ای را که هم تجربه را ممکن می سازد و هم به ما امکان می دهد همه تجربه های خود را به شناسنده یا من خودآگاهی نسبت دهیم، وحدت تألیفی خود ادراکی می نامد. نقد عقل محضمشتمل بر دو تعلیم متفاوت درباره رابطه و نسبت بین فاعل خود ادراکی و خود عقلیاب است. طبق یک تعلیم فاعل و سوژه خود ادراکی با خود عقلیاب یا واقعی کاملاً یکسان است. براساس تعلیم دیگر، فاعل یا سوژه خود ادراکی از خود عقلیاب و هر نوع شیء یا متعلّق معقول دیگر متمایز است. من در این مقاله، این رابطه و نسبت بحث انگیز را مورد بررسی و ارزیابی قرار خواهم داد.