«رفتار فرهنگی» در کتاب های آموزش زبان فارسی اجرای یک روش ارزیابی

چکیده

این مقاله به معرفی و اجرای یکی از رویکردهای ارزیابی فرهنگی و کتاب آموزش زبان و بهطور ویژه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان میپردازد. در این روش فرهنگ در سه شق تولیدات، رفتار و چشمانداز تبیین میشود که همگی ضرورت اجتنابناپذیر و لازمه معیارسازی فرهنگی کتاب آموزش زبان هستند. این پژوهش ضمن معرفی فرهنگ در این سه مقوله، به طور خاص به بررسی مقوله رفتار در دو کتاب آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان پرداخت. در این پژوهش به روش تحلیل محتوا همه متون درسی در این دو کتاب به صورت جمله به جمله و با هدف رصد میزان آموزش فرهنگ در شق رفتار، بررسی شد. پس از تحلیل روشن شد که هیچ یک از کتابهای «آموزش مقدماتی زبان فارسی» و «کتاب درس فارسی» بر رفتار فرهنگی و اجتماعی تاکید نکردهاند. درواقع هیچیک از کتابها الگوهای رفتاری مقبول جامعه، تعامل اجتماعی، رفتارهای فردی، آداب اجتماعی، رفتار سلسله مراتبی و هنجارهای اجتماعی را به زبانآموز نمیآموزند. در نتیجه هیچکدام از کتابها در شق دوم ضوابط فرهنگی یعنی رفتار، به درستی به فرهنگ نپرداختهاند و زبانآموز نخواهد توانست از این کتابها برای تقویت توانش ارتباط بینافرهنگی بهره بگیرد. این امر ضرورت ارزشیابی کتابها در این حوزه را بیشتر میکند.