مفهوم «امنیت انرژی» در سال های اخیر به یکی از مفاهیم مهم و بحث برانگیز در روابط بین الملل و اقتصاد انرژی تبدیل شده است. ادبیات این مفهوم بیشتر در اروپا توسعه یافته است؛ زیرا کشورهای اروپایی بخش مهم نیازهای انرژی خود را از راه واردات تأمین می کنند. از این جهت روسیه که یکی از مهم ترین تأمین کنندگان انرژی اتحادیة اروپا به شمار می رود، از اهرم انرژی برای نزدیکی بیشتر به اروپا استفاده می کند. در این راستا یکی از هدف های مهم اتحادیة اروپا، کاهش وابستگی به روسیه در زمینة انرژی و یافتن مسیرهای جایگزین است که تاکنون این تلاش های اروپا نتوانسته موفقیت چندانی به همراه داشته باشد. سؤال اصلی که در این نوشتار می توان مطرح کرد این است که روابط روسیه با کشورهای اروپایی با چه فرصت هایی روبه رو است. فرضیة اصلی ما این است که راهبرد انرژی روسیه همواره در این جهت بوده که روسیه را به عنوان یک امپراتوری نفتی که می تواند نقشی ژئوپلیتیک در عرصة انرژی ایفا کند، مطرح کنند و تلاش می کند تا از منابع انرژی روسیه و نیز انحصار خطوط لوله، جهت تأمین منافع خود در منطقة اوراسیا و به ویژه در روابط با اتحادیة اروپا برای وابستگی بیشتر به خود استفاده کند.
