تهدف: امروزه، کشت گلخانه ای در نواحی روستایی یکی از عواملی است که در اقتصاد روستایی تأثیرگذار است. هدف از نگارش این مقاله، تحلیل قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای کشت گلخانه ای در توسعة کارآفرینی و اشتغال زایی روستایی است.
روش: روش تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و براساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. ابتدا، با مراجعه به روستاها و انجام مصاحبه، نظر مردم دربارة وضعیت کشت گلخانه ای پرسیده شد. سپس، با استفاده از 100 کارشناس مرتبط با مسائل روستایی، درقالب مدل SWOT، چهار عامل قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدها مشخص گردیدند و درقالب پرسش نامه ارزش دهی انجام شد.
یافته ها: براساس نتایج تحقیق، عامل درآمدزایی روستاییان درزمینه های مختلف نظیر بسته بندی، طراحی و ساخت بسته ها، کاشت، داشت و برداشت تولیدات گل و گیاه، با امتیاز 36/0 به عنوان مهم ترین قوت شناخته شد. کمبود انبار و ماشین های حمل گل و گیاه مجهز به سردخانه (وانت و کامیون های بدون سردخانه) با ارزش 14/0 بااهمیت ترین ضعف، نزدیکی به بزرگ ترین بازار مصرف گل و گیاه (تهران- کرج) با امتیاز 36/0، مهم ترین فرصت و نبود بازاریابی کارا و اثربخش درزمینة تولیدات گل و گیاه در داخل و خارج کشور با ارزش 1/0، به عنوان مهم ترین تهدید شناخته شدند. همچنین، راهبرد تهاجمی با امتیاز 49/4، به عنوان مهم ترین راهبرد در بخش تولیدات گل و گیاهان زینتی اتخاذ شده است.
محدودیت ها/راهبردها: از چالش های پیش روی پژوهش، دست نیافتن به اطلاعات مربوط به میزان تولید در سازمان متولی توسعة روستایی و کشاورزی است.
راهکارهای عملی: با توجه به یافته ها، راهکارهای ایجاد پایانة صادراتی گل و گیاه در منطقه، تغییر در روش تولید از شیوة سنتی به صنعتی با بهره گیری از فناوری های نوین، تقویت و ایجاد اتحادیه ها و تشکل های صادرتی، ایجاد یک پژوهشکدة بیوتکنولوژی و ایستگاه تحقیقات گل و گیاه و آزمایشگاه، ایجاد دهکده های گل و گیاه و برپایی نمایشگاه های ملی و بین المللی در تهران و پاکدشت پیشنهاد شده است.
اصالت و ارزش: پژوهش حاضر از این لحاظ دارای اهمیت و ارزش است که نظرات کارشناسان و خبرگان توسعة روستایی مبنای ارزش گذاری و وزن دهی به معیارها و تحلیل SWOT قرار گرفته است.
