مدیریت پیشرو یا منفعل

تجارب علمی در قلمرو اداره نهادها و سازمان‏ها، وزارت‏خانه‏ها و جوامع و کشورها حاکی از آن است که در شرایط و موقعیت‏های گوناگون و در وضعیت عادی و شرایط بحران، بیش‏ترین نقش و مسئولیت متوجه مدیریت است.
مدیریت مطلوب، مدیریتی است پویا، فعال و پیشرو و مدیر موفق مدیری است هوشمند، خلاق، بصیر و مطلوب اندیش.چرا که مسئولیت اصلی یک مدیر اندیشمند هدایت امور از وضعیت موجود به سوی شرایط مطلوب است.چنین مدیری به دور از دغدغه‏های فکری، فارغ از تأثیرپذیری از حوادث و وقایع گذرا و آزاد از جریانات و کشاکش‏های سیاسی با توشه‏ای از تجارب گوناگون اجتماعی و اندوخته‏ای از مشاورت‏های مفید و مؤثر با صاحب‏نظران خردمند، لحظه‏ای از مطلوب‏اندیشی، تحول و نیل به اهداف عالیه غافل نمی‏ماند.
مدیر پویا، خلاق و فعال کسی است که در اداره امور و ایجاد تحول و پویایی در حوزه تحت سرپرستی خویش و در جهت دستیابی به هدف‏های بلندمدت و پایدار، بیش‏ترین بها را به خصیصه‏های شخصیتی توانمندی‏ها، قابلیت‏ها و خلاقیت‏های همکاران خود می‏دهد.
امّا مدیریت انفعالی مدیریتی است متأثر و ایستا، دهان بین و حادثه‏گرا و مدیر منفعل کسی است که همواره با تأثیرپذیری از جریانات مختلف اجتماعی، به دور از بلند اندیشی و جامع‏نگری، بی‏بهره از اعتماد به نفس و اقتدار حرفه‏ای، بخش عظیمی از اوقات خود را به طور مستقیم و غیر مستقیم صرف واکنش به حوادث و محرکات جاری می‏نماید.به سخن دیگر مدیر منفعل کسی است که غافل از اهداف عالیه و بلندمدت سازمان تحت سرپرستی خود، همواره با تأثیرپذیری از جریانات مختلف اجتماعی در مدیریت خود دچار روزمرگی می‏گردد از هرگونه پویایی و تحول، خلاقیت و نوآوری و هدایت مدبرانه دور می‏ماند. تردیدی نیست که یک مدیر فعال، پویا و اندیشمند همواره نسبت به حوادث و مسائلی که در حوزه مسئولیتش اتفاق افتاده است یا در آینده روی می‏دهد، کاملا حساس بوده، عند اللزوم بدون آن که از اهداف عالیه سازمانش غافل شود با اندیشه و حسن تدبیر و در نظر گرفتن مصالح جامعه و رسالت خطیری که در هدایت سازمان یا نهاد تحت سرپرستی خود دارد واکنش مناسب نشان داده، با اظهار نظرهای حکیمانه، آینده‏نگر و امید بخش به راه پرصواب خویش ادامه می‏دهد.
با کمال تأسف باید اذعان نمود که درصد قابل توجهی از مدیران جامعه امروز ما در سطوح مختلف، از شایستگی‏ها، کفایت‏ها و خلاقیت‏هایی که لازمه مدیریت فعال و پویاست کم بهره بوده، همواره با تأثیرپذیری از وقایع و مسائل مختلف اجتماعی دچار روزمرگی و انفعال می‏شوند و بعضا با تصمیمات شتاب‏زده و واکنشی و بالطبع ناپایدار، نوعی از مدیریت ایستا و منفعل را بر سازمان تحت سرپرستی خود حاکم می‏نمایند.
مدیر منفعل، مدیری است که اغلب گرایش‏های فکری او یافتن پاسخ در برابر وضعیت موجود و حفظ و اداره آن است، در حالی که یک مدیر موفق، پویا، خلاق و بلند اندیش، وضع موجود را به خوبی می‏بیند و به وضعیت مطلوب اندیشه می‏کند و هرگز دچار انفعال و مدیریت واکنشی نمی‏شود.یک مدیر فعال، پویا و نوآور به مثابه الگوی رفتاری مطلوب برای همه همکاران خود نقش آفرینی می‏نماید و زمینه تبلور نگرش‏های مثبت‏و انگیزه‏های تلاش را در میان همکارانش فراهم‏آورده، به سازمان تحت سرپرستی خود پویایی و نشاط می‏بخشد.والسلام‏