شبکه گردشگری

در چند دهه اخیر، فعالان عرصه گردشگری در مناطق گردشگری با ارائه ایده های نوین و خلاقانه در حوزه های مختلف گردشگری شهری، اقدام به ایجاد و اشاعه کسب و کارهای جدید و اشتغال نوین نمودند. یکی از مهمترین مباحث و چالش در حوزه شبکه کسب و کارهای گردشگری، درجه و وضعیت تعاملات و روابط بین این کسب و کارها و کارآفرینان آنها است. شهر یزد با دارا بودن سرمایه های گردشگری طبیعی و انسانی از مناطق مهم گردشگری کشور به شمار می رود. به منظور برنامه ریزی مطلوب گردشگری، ضرورت دارد تا جایگاه و قدرت هر یک از کسب و کارهای گردشگری و کارآفرینان و درجه قدرت و مرکزیت هر کسب و کار و نوع، تاثیرگذاری و تعاملات هر یک از کارآفرینان در شبکه کسب و کارهای گردشگری مورد تحلیل قرار گیرد. بنابراین هدف اصلی پژوهش، تحلیل تعاملات و روابط بین کسب و کارهای شهر یزد است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و از داده های کتابخانه ای و میدانی جهت گرداوری داده ها استفاده می شود. نمونه آماری اصلی پژوهش نیز کارآفرینان و صاحبان کسب و کارهای گردشگری در شهر یزد بوده که به صورت تمام شماری و آگاهانه بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز بر پایه نظریه شبکه ای و رویکرد شبکه های اجتماعی و با استفاده از نرم افزار ucinet است. بر اساس نتایج نهایی پژوهش، میزان تراکم و تعاملات یک سویه و دوسویه بین کسب و کارها در بعد تبادل گردشگران و مدیریت مقصد، در سطح نسبتا خوب و در بعد اطلاعات، در سطح متوسط و در بعد مالی، در سطح ضعیف است.

متنوع ساختن فعالیت های اقتصادی جامعه همواره یکی از دغدغه های اصلی دولتمردان هر کشور به شمار می رود. در ایران نیز این موضوع مورد توجه بوده است و یکی از اقدامات مهمی که در سال های اخیر در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است، توجه به بخش گردشگری می باشد. گردشگری صنعتی چند وجهی می باشد و متشکل از بخش های مختلفی چون کسب و کارهای کوچک و متوسط می باشد که در این صنعت از اهمیت ویژه ای برخوردارند. اما این کسب و کارها معمولا دچار مشکلاتی چون کمبود بودجه، فقدان مهارت مدیریت و بازریابی و عدم آگاهی هستند که وجود شبکه در این بین باعث فائق آمدن به این دست از مشکلات می شود. بدین صورت که با ایجاد روابط در بین کسب و کارها می توان نقاط ضعف را تبدیل به نقاط قوت کرد. از نتایج وجود شبکه در بین کسب و کار ها می توان به افزایش در آمد، کاهش ریسک، کاهش هزینه و به اشتراک گذاری دانش و تجربه اشاره کرد. در مطالعه حاضر، تاثیر شکلگیری شبکه بر عملکرد کسب وکارهای گردشگری و مشخصا آژانسهای گردشگری شهر تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز این تحقیق، از روش های اسنادی کتابخانه ای و روش پیمایشی میدانی استفاده گردیده است. داده های - گردآوری شده در نهایت در نرم افزار SPSS و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون T، تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد که عملکرد سازمان ها در حالت شبکه ای بهبود می یابد، در نتیجه بین کار کردن شبکه ای و بهبود عملکرد رابطه معناداری وجود دارد.

زمینه و هدف: بهره گیری از ظرفیت پیوندهای روستایی شهری در شکل گیری شبکه گردشگری مؤثر است؛ ولی نادیده انگاشتن آن موجب بروز دشواری هایی شده است. از این رو، شناسایی پیشران های کلیدی اثرگذار بر ظرفیت پیوندها به کاهش این دشواری ها کمک می نماید.روش شناسی: پژوهش کاربردی حاضر در بازه زمانی فروردین تا دی ماه 1402 با رویکرد آینده پژوهی برای منطقه البرز و تهران انجام شد؛ گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه نیمه ساختارمند و مصاحبه با  35 نفر از خبرگان و به روش کیفی و تکنیک دلفی و با نرم افزار میک مگ انجام شد.یافته ها: یافته ها آشکار نمود که مزیت های جغرافیایی و توانایی محیطی همچون استقرار روستا و شهر در ناحیه همگن، وجود اقلیم و ناهمواری های مساعد برای فعالیت گردشگری، وجود شهرهای کوچک در درون کانون های روستایی گردشگری، پیوستگی جریان دانش بومی روستایی شهری، وجود تشکل های اجتماعی و اقتصادی روستایی شهری، همکاری سازمان شهری با عرضه کنندگان محلی گردشگری،  به عنوان متغیرهای تأثیرگذار بر اندازه جریان های فضایی و بخشی هستند.نتیجه گیری و پیشنهادات: همچنین، نتایج آشکار ساخت که پیشران های کلیدی در چارچوب بهره گیری از مزیت های جغرافیایی و توان های محیطی با تأثیرگذاری بر جریان های فضایی و بخشی افزون بر بهبود اندازه جریان های فضایی بر ظرفیت پیوندهای روستایی شهری در راستای شکل گیری شبکه گردشگری اثرگذار است.نوآوری و اصالت: شناسایی و بهره گیری از توانایی های محیطی در جهت بهبود اندازه جریان های فضایی و بخشی برای تقویت ظرفیت پیوندهای روستایی شهری در راستای شکل گیری شبکه گردشگری است.