کتاب شناخت : رسانه های جدید، اخبار کهنه
آرشیو
چکیده
متن
ژورنالیسم و دموکراسى در عصر دیجیتال
گردآورنده: ناتالى فنتون
ناشر: انتشاراتSage
ترجمه: نیکو پرهیزگارى
آیا فناورى هاى جدید ارتباطى، فضاى عمومى را زنده کرده اند یا فقط در حکم ابزارى تجارى براى رسانه هاى خبرى غیر مردمى و غیر دموکراتیک بوده اند؟ آیا تغییر شیوه هاى روزنامه نگارى به ذات اخبار لطمه مى زند یا این رسانه هاى جدید به روزنامه نگاران اجازه مى دهد که بهتر از پیش به حرفه شان بپردازند و بر مردم تاثیر بیشترى بگذارند؟
با تغییرات کلانى که در فضاى رسانه اى و تکنولوژى هاى مربوط به آن شاهد بوده ایم، چنین به نظر مى رسد که تحقیق درباره ذات ژورنالیسم خبرى یکى از ضرورى ترین تکالیفى باشد که امروزه در تعریف مفهوم "منافع عمومى" با آن رو به رو هستیم. استدلال هایى که در این زمینه وجود دارد نیز بسیار جدى است و فقط به آینده وضعیت ژورنالیسم مربوط نمى شود، بلکه در آینده دموکراسى نیز نقش دارد.
بر همین اساس، انتشارات بین المللى Sage که یکى از بزرگترین ناشران حوزه علوم انسانى در جهان به شمار مى آید، روز سى ام نوامبر (نهم آذرماه) امسال، مجموعه مقالاتى را در این زمینه از برخى از معتبرترین فیلسوفان و چهره هاى آکادمیک جهان در قالب کتابى 232 صفحه اى و با عنوان "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه: ژورنالیسم و دموکراسى در عصر دیجیتال" منتشر مى کند. مقالات کتاب به همت ناتالى فنتون، از مدیران گروه تحقیقات رسانه اى Goldsmiths دانشگاه لندن گردآورى شده است.
ناشر در معرفى کتاب آورده است: "کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" با بررسى دقیق و تجربى عملکرد ژورنالیسم در بافت هاى مختلف ژورنالیستى نشان مى دهد که تغییرات فناورى، اقتصادى و اجتماعى چگونه به تغییر شکل ژورنالیسم خبرى منجر شده است و نتایج حاصل از این تغییرات براى دموکراسى بى ثبات عصر دیجیتال ما چه بوده است. حاصل، کتابى تاثیرگذار است که نشان مى دهد که چرا امروز شناخت ژورنالیسم خبرى بیش از هر زمان دیگرى اهمیت پیدا کرده است."
ناشر خواندن کتاب را به دانشجویان و محققان رشته روزنامه نگارى، علوم سیاسى و علوم اجتماعى اکیداً توصیه مى کند.
همچنین به گزارش وبسایت Goldsmithsدانشگاه لندن، کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" نخستین کتاب مهمى است که حاصل پروژه تحقیقاتى مرکز Leverhulme در مورد "فضاهاى رسانه اى "است که به منظور بررسى ذات تولید خبر در عصر دیجیتال طراحى شده است.
مقالات چاپ نشده این کتاب، موضوع اصلى بحث هاى مطرح شده در همایش "رسانه هاى جدید: اخبار کهنه" بود که نوزدهم نوامبر سال گذشته در انگلستان و با حضور مهمترین چهره هاى حوزه ژورنالیسم و همچنین چهره هاى برجسته آکادمیک جهان برگزار شد. مهمترین خبرى که در این همایش به اطلاع حضار رسید، این بود که کتاب مذکور در اواخر سال 2009 به چاپ خواهد رسید.
این همایش توانست برخى از بانفوذترین چهره هاى حرفه اى مطبوعات و اساتید دانشگاه را جذب کند و به این ترتیب، همین موضوع انگیزه طرح بحث هاى بسیار متنوعى در همایش شد.
بحث بیشتر میان دو گروه درگرفت: افرادى که پتانسیل رسانه هاى جدید را براى افزایش تنوع اخبار و اطلاعاتى که در دسترس عموم مردم قرار مى گیرد و مشارکت مخاطبان رسانه ها را در این امر افزایش مى دهد، تحسین مى کردند و افرادى که اشاره به مشکلاتى داشتند که رسانه هاى جدید در فضایى که رقابت و سرمایه گذارى روى تکنولوژى در آن افزایش یافته و سرمایه گذارى روى روزنامه نگاران کاهش یافته است، باعث آن شده اند. موارد مطرح شده در این بحث به عنوان پروژه تحقیقاتى آینده مرکز Leverhulme در نظر گرفته شد و قرار شد مجموع مباحث مطرح شده در همایش در دو کتاب دیگر نیز که پس از کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" به بازار مى آیند، به چاپ برسد.
از مهمترین سرفصل هاى کتاب مى توان به عناوین زیر اشاره کرد: اقتصاد سیاسى فضاى رسانه اى جدید (دس فریدمن)، یک کمبود اخلاقى؟ پاسخگویى، هنجارها و شرایط مقتضى ژورنالیسم معاصر (آنجلا فیلیپز، نیک کولدرى، دس فریدمن)، شوک فرهنگى: رسانه جدید و تغییرات سازمانى در بى بى سى (پیتر لى-رایت)، محتویات قدیمى: بطرى هاى جدید (آنجلا فیلیپز)، رویاهاى لیبرال و اینترنت: مطالعه موردى (جیمز کورن و تامارا ویشج)، سیاست، ژورنالیسم و رسانه هاى جدید: قفس هاى آهنى مجازى در فرهنگ جدید کاپیتالیسم (آئرون دیویس).
تازه ها
"بررسى حقوقى مسئله هسته اى ایران" - این کتاب به قلم محمد هادى توکل پور کوخدان که در 328 صفحه و با قیمت 31 هزار ریال از سوى انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامى منتشر شده، پرونده هسته اى ایران را به عنوان نماد دیگرى از ایستادگى و صلابت انقلابى مردم ایران، ازابعاد مختلف مورد بررسى قرار داده است.
در این کتاب سعى شده تا رفتار ایران در مورد فعالیت هاى هسته اى خود بر اساس اصول کلى حقوقى، معاهدات بین المللى، منشور سازمان ملل متحد، اصل عدالت و انصاف و به خصوص اساسنامه آژانس انرژى اتمى و معاهده NPT)) مورد نقد و تحلیل قرار گیرد.
در بخش اول کتاب به نقد و بررسى شکل گیرى این مقررات و همچنین اهداف و ویژگى هاى آن پرداخته شده تا علاوه بر آشکار نمودن نیت کشورهاى غربى در این خصوص، حقوق و تعهدات جمهورى اسلامى ایران و به تبع آن نحوه تعامل ایران با این سازمان ها و پیمان ها در این بین مشخص شود.
در بخش دیگرى از کتاب، با بررسى تاریخ تحولات بین الملل، آمده است: على رغم برترى و پیش دستى کشورهاى بزرگ در تامین منافع و آمال استعمارى خود در لابه لاى معاهدات و اسناد بین الملل، تلاش هاى کشورهاى مستضعف، از نتیجه و دستاورد خالى نبوده است. تصویب میثاق هاى بین المللى، حقوق اقتصادى و سایر تحولات دهه 60 و 70 و موقعیت کشورهاى غیر متعهد، تا حدودى، پیشرفت هاى کشورهاى مستضعف را نمایان کرد؛ پیشرفت هایى که چندان به مذاق قدرت هاى استکبارى خوش نیامد.
این کتاب در 3 بخش با عناوین: "بررسى ابعاد حقوقى انرژى هسته اى"، "فعالیت هاى هسته اى ایران" و "ارزیابى حقوقى پرونده هسته اى ایران" تدوین گردیده است.
"مدیریت ارتباطات علمى" - این کتاب با تالیف مشترک سیروس علیدوستى، محمود خسرو جردى و بهزاد دوران؛ نخستین بار در 207 صفحه و با قیمت 42 هزار ریال از سوى پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمى ایران و با همکارى نشر چاپار منتشر شد.
در هفت فصل کتاب "مدیریت ارتباطات علمى" موضوعات زیر مورد بررسى قرار مى گیرد :
فصل اول به جایگاه ارتباطات در نهاد اجتماعى علم اشاره و چگونگى شکل گیرى ارتباطات علمى و دگردیسى آن از مسافرتهاى علمى به ارتباطات علمى دیجیتال و وب نما مى پردازد .
فصل دوم به ساختار ارتباطات علمى اختصاص یافته و پس از ارایه تعاریف گوناگون ارتباطات علمى در نوشته هاى پیشین، انواع ارتباطات علمى از دو بعد داخلى و خارجى و نیز رسمى و غیر رسمى متمایز شده است. الگوى ارتباطات علمى، سطوح آن و نیز اجزاى اصلى روابط درونى نظام ارتباطات علمى در ادامه این فصل آمده اند.
در فصل سوم؛ به مدلهاى گوناگونى که براى تبیین و عینى سازى نظام ارتباطات علمى طراحى شده مى پردازد. در این فصل، پس از مقایسه اجمالى مدلهاى پیشین، مدلى مفهومى براى ارتباطات علمى در ایرانداک طراحى شده است.
فصل چهارم کتاب؛ علاوه بر پرداخت به مدل مفهومى مدیریت ارتباطات علمى که در فصل سوم طراحى شد؛ به وضع موجود ارتباطات علمى و نیز شکل هاى ارتباطات علمى میان فردى و بین سازمانى پژوهشگاه مى پردازد.
فصل پنجم به برنامه استراتژیک ارتباطات علمى ودر فصل ششم، اقداماتى براى بهبود نظام ارتباطات علمى فعلى پژوهشگاه فهرست و توصیف شده اند.
فصل پایانى کتاب نیز به الگوى پیمایش و گزارش سالانه ارتباطات علمى به عنوان یکى از اقدامهاى طراحى شده اختصاص دارد. در این فصل، اقلام اصلى ارتباطات علمى ایرانداک فهرست و چگونگى پیمایش و گزارش آمارى برخى از آنها به همراه جدولها و نمودارهاى لازم به عنوان نمونه ارایه شده اند.
"علل خیزش شیعیان حاشیه جنوبى خلیج فارس" - کتاب "علل خیزش شیعیان حاشیه جنوبى خلیج فارس (عربستان سعودى،بحرین، کویت)" نوشته "سید مرتضى کاظمى دینان" سومین اثر از آثار موسسه شیعه شناسى در حوزه جغرافیاى سیاسى است که در شمارگان دو هزار نسخه و با قیمت 35 هزار ریال مشتمل بر شش فصل توسط این موسسه روانه بازار نشر شده است.
مبانى و کلیات، انقلاب اسلامى 57 ایران، قدرت یابى شیعیان در عراق پس از حمله دوم آمریکا به این کشور، دموکراسى سازى و دولت - ملت سازى در خاورمیانه، نشانه هاى خیزش شیعیان در کشورهاى عربستان، بحرین و کویت و نتیجه گیرى ، عنوان فصل هاى این کتاب مى باشد که طى آن تلاش شده جنبش هایى که از ناحیه شیعیان سه کشور حاشیه جنوبى خلیج فارس (عربستان، بحرین، کویت) صورت پذیرفته مطالعه و با تحلیل و بررسى اخبار و وقایع سال هاى اخیر سه کشور عربستان، بحرین و کویت ، علل خیزش شیعیان این مناطق بررسى شود.
در بخشى از مقدمه این کتاب آمده است: شیعیان به عنوان فرقه و گروهى که در تمام طول تاریخ به جز مقاطعى استثنایى در اقلیت و تحت ظلم و رنج، محرومیت و تبعیض بوده اند با توجه به اصول موجود در فرهنگ سیاسى شیعه - که حاوى مفاهیمى همچون ظلم ستیزى، عدالت، عاشورا، انتظار، شهادت و امر به معروف و نهى از منکر است براى احقاق حقوق و دستیابى به مطالباتشان و کاستن از ظلم هایى که بر آنها وارد مى آید، جنبش هایى را شکل داده اند.
در ادامه این مطلب مى خوانیم: تمام مکاتب شیعى معاصر با الهام از همین اصول و مفاهیم، بر ضرورت همراهى دین با سیاست تاکید ورزیده، اکثر آنها بر لزوم تشکیل حکومت اسلامى براى اجراى هر چه بهتر قوانین اسلامى شیعه تاکید مى کنند.
" بایسته هاى اقتصادى از دیدگاه فقهى و حقوقى"- کتابى با همین عنوان نوشته دکتر محسن اسماعیلى در 160 صفحه از سوى نشر شهر منتشر شد. این کتاب بر اساس آموزه هاى دینى و حقوقى سامان یافته و سعى شده با گزیده نویسى و استقلال نسبى هر بند، مطالعه آن آسانتر شود. این کتاب در بیست فصل، به همراه پیوست و فهرست منابع تدوین شده است.
ضرورت اصلاح الگوى مصرف، اصلاح الگوى مصرف در قوانین، هنر و موهبت مدیریت مصرف، آمیختگى اقتصاد با معنویت و اخلاق، درآمد و مقوله اى به نام برکت، مصرف و مسئولیت ناشى از آن، نکوهش خست و فقیرنمایى و حرمت اسراف و معیار آن عناوین برخى فصلهاى این کتاب هستند.
آثار زیانبار مصرف زدگى، تشویق به مصرف و احکام آن، مصرف و منع وابستگى به بیگانگان، لزوم به کارگیرى منابع و ثروتهاى طبیعى، تضییع منابع انسانى و مناصب اجتماعى، اسراف از مال مردم، وظیفه حکومت در تعیین الگوى مصرف، اقتصاد در قانون اساسى و قانون بودجه و اهمیت آن نیز برخى دیگر از مباحث طرح شده در کتاب هستند.
اثر تبلیغات بر فرهنگ مصرف، نقش رسانه ها در اصلاح الگوى مصرف و همچنین نظارت، بازرسى و محاسبه نیز در کتاب طرح و بررسى شده اند."گفتمان میان رشته اى دانش" - کتاب گفتمان میان رشته اى دانش: مبانى نظرى، گونه شناسى و خطمشى هایى براى عمل در آموزش عالى نوشته على خورسندى طاسکوه در 484 صفحه از سوى پژوهشکده مطالعات فرهنگى و اجتماعى منتشر شد.
این کتاب به چهار گفتار و چهارده فصل تقسیم شده است. گفتارهاى این کتاب میان رشتگى و گونه شناسى آن، مبانى نظرى میان رشتگى، ساختارها و پژوهشهاى میان رشته اى، میان رشتگى در عمل را بررسى کرده اند.
چیستى و فلسفه میان رشتگى، گونه شناسى میان رشتگى ، سیر تکوین میان رشته گرایى، سیستمهاى پیچیده و نظریه وحدت دانش، نظریه پیچیدگى، نظریه آشوب، پژوهشهاى میان رشته اى، ساختارهاى سازمان میان رشته اى ، میان رشتگى، تلفیق و برنامه درسى، طراحى فعالیتهاى میان رشته اى، آموزش و یادگیرى میان رشته اى، تدریس گروهى و تمرین میان رشته اى، ارزیابى عملکرد میان رشته اى ، فعالیتهاى میان رشته اى؛ چالشها و موانع به ترتیب عناوین چهارده فصل کتاب گفتمان میان رشته اى دانش را تشکیل داده اند.
"چالش هاى تولید علم" - درپى انتشار پژوهشنامه تولید علم(1) و استقبال مخاطبان مجموعه دوم نیز منتشر شد.توسعه علمى در جمهورى اسلامى ایران ابعاد موانع و راهکارها، دانشگاه پژوهى و نقش آن در تولید علم، بررسى وضعیت انجمنهاى علمى و هم افزایى مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده از جمله مباحث طرح شده در این مجموعه هستند.
کتاب "چالشهاى تولید علم (2)" زیر نظر سیدرضا صالحى امیرى در 206 صفحه از سوى گروه پژوهشهاى فرهنگى و اجتماعى مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک منتشر شده است. بررسى روند توسعه کشورهاى پیشرفته نشان دهنده آن است که این کشورها به اهمیت و جایگاه تولید علم کاملا واقف بوده و براى تحقق آن به برنامه ریزیهاى استراتژیک متوسل شده اند. بدون تردید کشور ما نیز باید براى تحقق اهداف سند چشم انداز، تولید علم را در برنامه هاى توسعه خود قرار دهد.
در حقیقت علم محورى و دانایى مدارى به عنوان ستاره راهنماى حرکت دستگاههاى اجرایى کشور محسوب مى شوند و البته اتخاذ این رویکرد با توجه به مجموعه تحولات بین المللى کاملا منطقى به نظر مى رسد چرا که برخوردارى از روشها، نظریه ها و اندیشه هاى جدید، کلید حل مشکلات و زمینه ساز تبدیل تهدیدها به فرصتها است.
از آنجا که بسیارى از کشورهاى در حال توسعه نیز به این مهم توجه کرده اند ضرورت اهتمام به علم و خط مشى هاى رسیدن به آن در کشورمان به شدت احساس مى شود.
"پنجاه سال فراز و فرود حزب توده ایران" - کتابى با همین عنوان و نیز دو کتاب دیگر تحت عنوان "نگهبان آراء" و " زندگى و مبارزات آیت الله طالقانى" از سوى مرکز اسناد انقلاب اسلامى منتشر شد.
"محسن مدیر شانه چى" استادیار دانشگاه آزاد مشهد در این کتاب که در 305 صفحه و به قیمت 2 هزار و 900 تومان و در شمارگان دو هزار نسخه با عنوان "پنجاه سال فراز و فرود حزب توده ایران" منتشر شده،به بررسى ریشه ها،پیشینه پیدایش و افول این حزب پرداخته است. ضمن اینکه انشعاب ها، ائتلاف ها، مواضع و عملکرد حزب توده و موضع گیرى آن در خلال انقلاب اسلامى نیز در این کتاب آمده است. نویسنده این کتاب ایدئولوژى کاملا غیر بومى و وابستگى به ابرقدرت شرق به شکل علنى و آشکار و دفاع از مواضع کشور هاى بلوک شرق را از اساسى ترین ویژگى هاى و خصلت هاى حزب توده دانسته است.
کتاب " نگهبان آراء" تدوین شوراى نگهبان که در شمارگان دو هزار نسخه در168 صفحه و باقیمت یک هزار و 300 تومان به بازار عرضه شده ، با موضوع شوراى نگهبان قانون اساسى، قوانین و رویه ها در دو بخش به بررسى اقدامات شوراى نگهبان و همچنین شکایات و اعتراض هاى واصله در انتخابات اخیر ریاست جمهورى مى پردازد.
در مقدمه این کتاب که برخى اسناد و مدارک به آن پیوست شده است، آمده: کتاب پیش رو گزارش شوراى نگهبان از اقدامات آن شورا براى رسیدگى به شکایت نامزدهاى انتخابات است،که با بهره گیرى از رهنمودهاى مقام معظم رهبرى و استفاده از تمامى امکانات و ظرفیت هاى نظام اسلامى صورت گرفته تا هیچ گونه شک و شبهه اى در سلامت انتخابات ریاست جمهورى باقى نماند.
کتاب "زندگى و مبارزات آیت الله طالقانى" نوشته حشمت الله عزیزى در شمارگان دو هزار نسخه به چاپ رسیده است. این کتاب در چند فصل به حیات خانوادگى ، علمى و اجتماعى آیت الله طالقانى و همچنین مبارزات سیاسى اجتماعى وى پرداخته است.
در فصل چهارم و ینجم کتاب ،زندگى طالقانى پس از پیروزى انقلاب اسلامى و آراء ،اندیشه ها و دیدگاههاى وى به رشته تحریر درآمده است.
در مقدمه کتاب که در 319 صفحه و با قیمت 3 هزار تومان چاپ شده آمده است : طالقانى از جمله روحانیون و علماى مجاهدى است که با ارائه افکار و روش هاى نوین نقش ویژه اى در شکل گیرى و تداوم مبارزات اسلامى ملت ایران داشته است.
" چرا دین؟ چرا اسلام؟ چرا تشیع؟ " - کتابى تازه از نشر معارف در 164 صفحه، تیراژ 5000 نسخه و با قیمت 16000 ریال است که حمیدرضا شاکرین در آن بخشى از بنیادى ترین پرسشهاى فلسفه دین، کلام و دین شناسى تطبیقى را با نگاهى نو، اما در نهایت ایجاز و اختصار بازگو مى کند.
در این کتاب، ابتدا راز دین گرایى بشر و میزان نفوذ آن در نهاد انسان و کارکردهاى جهانى دین کاویده شده و نیم نگاهى به نقش دین در عصر حاضر نیز شده است. در بخش دوم به راز انحصار حقانیت در یک دین و نفى پلورالیسم دینى اشاره شده، سپس ملاکهاى دین برتر مورد بررسى قرار گرفته است.
در بخش سوم مقایسه فشرده اى بین یهودیت، مسیحیت، آیین زردشتى و اسلام برقرار شده و امتیازات اسلام بر دیگر ادیان تبیین شده است. پایان بخش این کتاب، بحثى درباره چرایى تشیع است.
این نویسنده و پژوهشگر علوم اسلامى علاوه بر این کتاب، چندین جلد از مجموعه پرسشها و پاسخهاى دانشجویى مانند "دین شناسى"، "راز آفرینش"، "دین، سیاست، ولایت فقیه و جمهورى اسلامى"، "حکومت دینى" و "قرآن شناسى، دین پژوهى و حکومت دینى "را نگاشته است که به همت اداره پرسش و پاسخ معاونت آموزش و تبلیغ نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها و با همکارى دفتر نشر معارف روانه بازار کتاب شده است.
" لیبرالیسم ایرانى" - این کتاب به قلم جهاندار امیرى در 325صفحه و با شمارگان 2500 نسخه از سوى پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى منتشر شد.
فصل اول این کتاب با عنوان درآمدى بر لیبرالیسم، پیدایش، مبانى، ومولفه هاى این جریان را بررسى کرده است. فصل دوم با عنوان لیبرالیسم ایرانى از آغاز تا تبیین به بررسى نسل اول لیبرال هاى ایرانى پرداخته و فصل سوم با عنوان لیبرالیسم ایرانى در تلاش تحقق، مشروطه و استبداد را به کنکاش گذاشته است.حضور و حاشیه گزینى محافظه کارانه و لیبرالیسم ایرانى بعد از پیروزى انقلاب اسلامى عنوان فصل هاى پایانى این کتاب است.
انگیز? اصلى در نگارش این تحقیق علاوه بر لیبرالیسم و بنیادهاى اصلى و تاریخى آن در غرب، بیان چگونگى ورود تفکر لیبرال به ایران و چگونگى تعامل آن با سایر ارکان قدرت جامعه همچون مردم، دین مدارى و حکام بوده است.
به نظر نگارنده نسل ها و نحله هاى مختلف لیبرال و راست در یک قرن و نیم اخیر در ایران، یک کل به هم پیوسته و مرتبط با هم بوده اند که بنیادهاى تفکر و نگرش فکرى آنها یکسان است و اختلاف هاى قابل توجه،حاصل شرایط تاریخى و چگونگى تعامل جریان هاى راست با سایر بخش هاى فدرت جامعه بوده است.
از نگاه این تحقیق لیبرالیسم ایرانى، نگرش هاى خود را با پیشرفت علمى، صنعتى، اجتماعى و سیاسى غرب پیوند مى زده و پیروزى نهایى خود را در تحقق و پیروزى تمام عیار لیبرالیسم مى دانسته و این رمز منازعه حل نشده یک قرن و نیم جامعه ایرانى است که در مقاطع مختلف به تقابل و اختلاف بر سر مفاهیمى همچون قانون مدارى، آزادى، مشروطه خواهى،دموکراسى طلبى و حقوق بشر تقلیل داده شده است.
" سیره اخلاقى علما " تبیین راز موفقیت دانشمندان در رسیدن به کمال و حقیقت انسانى در کتابى با عنوان سیره اخلاقى علما نوشته فاطمه عسگرى از سوى مرکز پژوهش هاى صدا و سیما و دفتر عقل منتشر و روانه بازار نشر شد.
این اثر در شمارگان 1200 نسخه، 136 صفحه با بهاى 20000 ریال، شرحى مختصر از احوال و جنبه هاى زندگى عالمان عابد و صالح است و مى کوشد پاسخى به نیاز روزافزون و عطش ره پویانى که در پى تعالى دین و کمال انسانى اند، ارایه کند.
به اعتقاد نویسنده کتاب، در زندگى و شرح حال بزرگان دین و دانشمندان اخلاق محور، اندرزهایى براى انسان هاى معاصر و الگویى براى آیندگان نهفته است که مطالعه و به کارگیرى آنها، انسان را در رسیدن به قله هاى معرفت و کمال یارى مى کند و زیبا زیستى را به وى مى آموزد. بنابراین، بایسته است زندگى نامه سراسر افتخار این الگوهاى ارزنده و برجسته تاریخ، حفظ و به آیندگان منتقل شود. بر همین اساس، در این نوشتار تلاش شده است تا حد امکان، جنبه هاى معنوى و اخلاقى دانشمندان و بزرگان بیان شود؛ که هریک از آنها درسى است براى ره پویان طریق کمال. مطالعه جلوه هاى زیبا و چشم نواز زندگى بزرگان، به انسان کمک مى کند تا در عبور از دشوارى ها و تنگناها با بصیرت، توکل و عشق پیش رود.
کتاب حاضر در چهار بخش سامان یافته است. فصل نخست با عنوان اخلاق فردى شامل موضوعاتى نظیر رفتارهاى اعتقادى، رفتارهاى عبادى، رفتارهاى عملى و رفتارهاى علمى است. فصل هاى بعدى این اثر به ترتیب "اخلاق اجتماعى"، "اخلاق خانوادگى" و "اخلاق اقتصادى" نام دارند.
کتاب هاى نهج الفصاحه، طلایه داران تقریب، جمال السالکین، فصل صبر، صحیفه دل، چراغ تجربه، زندگانى و شخصیت شیخ انصارى، یادها و یادگارها، قصص العلماء، گلشن ابرار، اسوه عارفان، مهر تابان، مردان علم در میدان عمل، داستان هایى از علما، عین بقا، شهاب شریعت، آقا شیخ مرتضى زاهد، سیماى زعامت و مرجعیت، دیدار با ابرار، قصه ها و خاطره ها، در محضر استاد حسن زاده آملى، فروغ دانایى، فوائدالرضویه، مرگى در نور، سراى اهل صفا، منظومه معرفت، نورى از ملکوت، بحارالانوار، کیمیاى محبت، میزان الحکمه، سیماى فرزانگان، گفتارهاى معنوى، رساله لقاءالله، قصص و خواطر و ... از منابع و مصادر نویسنده در تدوین کتاب حاضرند.
" گوهر وزین در ترجمه الدر الثمین فى اهم ما یجب معرفه على المسلمین" - این کتاب که براى نخستین بار در شمارگان 1000 نسخه، 104 صفحه و بهاى 14000 ریال از سوى نشر مسجد جمکران منتشر شده، تالیف آیت الله مجاهد سیدمحسن امین عاملى با ترجمه و تحقیق باقر بیدهندى است که براى حفظ و عقاید شیعه در رساله اى کوچک به نگارش درآمده و مى کوشد علاقه مندان به آموزش و مطالعه و تحقیق در حوزه اعتقادات اسلامى را یارى نماید.
مترجم کتاب، در بخشى از مقدمه خود آورده است: "کتاب "الدرالثمین" که ترجمه آن را در دست مطالعه دارید، یکى از این نوع کتاب ها است که در تقویت بنیه دینى نسل جوان موثر مى افتد، لذا بر آن شدیم که به ترجمه و تحقیق آن بپردازیم، و از آنجایى که نویسنده محترم این اثر را براى مطالعه کسانى نوشته که در ابتداء راه تحقیق نسبت به مباحث اعتقادى هستند، یا فرصت کافى براى مطالعه و تحقیق درباره معارف اسلامى ندارند، سعى بلیغ به عمل آورده تا کتابش در عین اختصار، خالى از مباحث پیچیده و عمیق کلامى باشد. مطالعه این کتاب، خواننده مبتدى را مستعد مى سازد که با آمادگى و داشتن زمینه قبلى، آثار بزرگان را بخواند و از آراء بسیار ارزشمندشان کسب فیض کند."
این کتاب که پیش تر به صورت سوال و جواب بوده و بارها چاپ شده، توسط مولف اثر، سبک نگارشش تغییر داده شده و با اضافاتى منتشر شده است. ترجمه حاضر، بر اساس نسخه اى است که "مکتبه نینوى الحدیثه در طهران" از روى چاپ سال 1365هجرى قمرى مطبعه دمشق افست کرده است.
در تصحیح این کتاب، اصول و استاندارهاى تصحیح رعایت شده، از جمله سعى شده است منابع آیات و روایات و تکه هاى تاریخى به آن افزوده شود که تمامى آنها را مى توان در ذیل صفحات از نظر گذراند.
کتاب حاضر، اصول عقائد را از کتاب هاى فریقین (شیعه و اهل سنت) به روشنى تبیین و به اثبات رسانده است. مباحثى نظیر: توحید، عدل، نبوت(سفارت الهى)، امامت و معاد، که در نگاه شیعه به اصول دین معروف اند.
کتاب هاى قرآن مجید، نهج البلاغه، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید و هاشمى خویى، اثبات الهداه، الاحادیث الغیبیه، احقاق الحق، ارشاد، اسدالغابه، اعلام الورى باعلام الهدى، امامت پژوهى، امالى صدوق، باب حادى عشر، بحارالانوار، تاریخ طبرى، تفسیر بیضاوى، جامع البیان، الحدائق الناضره، الدرالمنثور، ذخائرالعقبى، راهبرد، رسائل الشریف المرتضى، رهبرى در اسلام، روضه الواعظین، روح المعانى، سرمایه ایمان، شرح المواقف، شرح المقاصد، شواهدالتنزیل، صحیح(ابن حبان، بخارى)، عبقات الانوار، الغدیر، فضائل الخمسه، فضائل، مجمع البیان،منتهى الآمال، مناقب آل ابى طالب(ع)، معجزات الرسول(ص) و دلائل صدق نبوته، نهج الحق و... از منابع مورد استناد نویسنده در تدوین کتاب حاضرند.
" کتاب گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى "- این اثر که با هدف کاوش در زوایاى پیدا و پنهان آرمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى تدوین و منتشر شده، مجموعه مصاحبه هاى علمى است که در راستاى برگزارى همایش گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى با آیت الله محى الدین حائرى شیرازى، آیت الله عباس کعبى و دکتر حسین غفارى صورت گرفته است.
در گزیده اى از گفت وگو با آیت الله عباس کعبى مى خوانیم: "در درون امر به معروف و نهى از منکر، نظارت نیز وجود دارد. امام به خاطر اهمیت آن، جدا بیان مى شود. نظام و دولت باید خود را آسیب شناسى کنند و ساختار سیستم و روش ها را اصلاح کنند. بعد نظارت باید به این امور معطوف شود."
در بخشى از سخنان دکتر حسین غفارى آمده است: "فرق ما با عامه و اهل سنت در این است که ما مى گوییم حکومت در نظام اسلامى نمى تواند به هر کسى داده شود و راى مردم نیز ملاک نیست؛ راى اهل حل و عقد هم ملاک نیست؛ به این معنا که اینها جنبه ثانوى و کاشفیت دارد. ما به دنبال انسان هاى کامل هستیم و انسان کامل مى تواند جانشین پیغمبر شود."
کتاب گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى در 112 صفحه و با شمارگان هزار نسخه براى نخستین بار در پاییز سال جارى از سوى موسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى(ره) منتشر شده است.
" مرا ببخش خیابان بلندم" - برگزیده اى از اشعار محمد شمس لنگرودى به همت غلامرضا بروسان در مشهد منتشر شد. این کتاب را که از سوى انتشارات شاملو به چاپ رسیده است، شامل سروده هاى تازه شمس است که در نسخه الکترونیکى کتاب " 22 مرثیه در تیرماه" ارائه شده است. غلامرضا بروسان خود شاعر کتاب"آخرین سیگار در تبعید"است که با استقبال خوبى رو به رو شده بود.
در این مجموعه بیش از 50 شعر از مجموعه هاى سابق شمس لنگرودى جمع آورى شده و شعر تقدیمى بروسان به شمس در ابتداى کتاب منتشر شده است.
در این کتاب اشعارى چون "مرا ببخش خیابان بلندم" از "رفتار تشنگى" "در مهتابى دنیا" "خاکستر و بانو" "جشن ناپیدا" "قصیده لبخند چاک چاک" ، "چتر سوراخ" ، "اشعارى براى تو که هرگز نخواهى شنید" ، "نت هایى براى بلبل چوبى" ، "53 ترانه عاشقانه" ، "باغبان جهنم" ، "ملاح خیابان ها" و "22 مرثیه در تیرماه" جمع آورى شده اند.
" شفیعى کدکنى و هزاران سال انسان" - این کتاب که نوشته کریم فیضى و در 1056 صفحه و شمارگان 3150 نسخه توسط انتشارات موسسه اطلاعات منتشر شده، مدخلى دائره المعارف گونه در باب انسان و انسانها در طول تاریخ و فرهنگ از نگاه محمدرضا شفیعى کدکنى یکى از سرشناس ترین چهره هاى فکرى فرهنگى ایران معاصر است.
بخش نخست این اثر به جستجو در زوایاى زندگى و سلوک علمى کدکنى مى پردازد و در بخش دوم با هزاران سال انسان به روایت وى آشنا مى شویم. موضوع این کتاب موضوعى عام از نگریستن به جمال وجودى و تاریخى انسانهایى از جنس تاریخ و فرهنگ با نوعى از اظهار نظر و گاه داورى و عمدتاً توام با اجتهاد شخصى است.
از جمله مشهورترین چهره هایى که در این کتاب به آنها پرداخته شده است، مى توان به منوچهر آتشى، فتحعلى آخوندزاده، احمد آرام، سیدجلال الدین آشتیانى، آرتور رمبو، ابن سینا، ابوالعلاء معرى، ابوالفضل بیهقى، اومبرتو اکو، ابوسعید ابوالخیر، ارسطو، اخوان ثالث و احمد شاملو اشاره کرد.
" درآمدى بر انسان شناسى هنر و ادبیات" - این کتاب در 252 صفحه و با شمارگان 1100 نسخه با قیمت 5000 تومان شامل مجموعه مقالاتى از نویسندگان و منتقدین ادبى خارجى مانند آلدوس هاکسلى، جى بى پریستلى، ریمون کنان، جان بارت، پیتر برگر و فردریک هارت درباره موضوعات مرتبط با انسان شناسى هنر و ادبیات است که به انتخاب و ترجمه محمدرضا پورجعفرى منتشر شده است.
"تراژدى و حقیقت کامل" عنوان نخستین مقاله این مجموعه است که به قلم آلدوس هاکسلى که در باره " ادیسه" نوشته شده است. پس از این مقاله دو مطلب از جى بى پریستلى در همین موضوع منتشر شده است.
باغ ها (جان پرست)، درختان (س ج م گرى)، گل ها (جان پرست)، متن و خواندن آن (ریمون کنان)، اندیشه هاى شعر تى اس الیوت (استیون اسپندر)، بازنمایى گفتار (ریمون کنان)، ادبیات بازپرورى-داستان پست مدرنیستى (جان بارت)، تجدد و ناخرسندى هاى آن (پیتر برگر، بریجیت برگر، هانس فرید کلنر) و هنر رومى (فردریک هارت) دیگر مقالات این مجموعه را شامل مى شوند.
در پایان این کتاب که از مجموعه فلسفه و علوم اجتماعى انتشارات ثالث چاپ شده است، یک نمایه اسامى و نیز موضوعى آمده است.
روایت
کتابخانه شخصى رهبر انقلاب
دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه اى با انشار ویژه نامه اى به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانى، متن کامل سخنان دکتر حداد عادل درباره کتابخانه شخصى و مطالعات رهبر معظم انقلاب اسلامى را منتشر کرد.
حداد عادل در آغاز این سخنان یادآور مى شود که: "هیچ وقت ننشستیم با آقاى خامنه اى مستقلاً راجع به کتاب خانه و حوزه ى مطالعات ایشان صحبت کنیم؛ چون این بحث به یک معنا به زندگى شخصى ایشان مربوط مى شود. وقتى خدمت ایشان مى رسیم، معمولاً آن قدر مسائل مهم و اساسى کشور و مسایل مربوط به فرهنگ و سیاست و رسیدگى به آن ها هست که دیگر معنى ندارد وقت ایشان را بگیریم و بنشینیم منحصراً راجع به کتاب خانه شان صحبت کنیم. بنابراین آنچه مى گویم استنباطهایى است که در خلال سالیان طولانى- یعنى سى سال انس و آشنایى با ایشان- در ذهن من جمع شده است. "
وى در ادامه سخنانش در بخشى تحت عنوان " قلمرو گسترده " ، برداشت و نگاه خود نسبت به کتابخانه مقام رهبرى را چنین روایت مى کند:
* * *
اولین نکته این است که قلمرو علایق مطالعاتى ایشان خیلى رسمى و منطبق بر حوزه مطالعات متعارف روحانیان نیست. بیشتر روحانیان به اقتضاى فضاى حوزه و درس و بحثى که دارند، منطقه ى خاصى در مطالعه مورد علاقه شان است. هر صنف و گروه دیگر هم همین طور هستند؛ مهندس ها، پزشک ها و... بالاخره هر کسى یک قلمرو مشخص و مخصوصى را براى مطالعه خودش انتخاب مى کند. البته ممکن هم هست در هر یک از این اقشار، گروهى اهل مطالعه نباشند اما اگر بخواهند مطالعه کنند، قلمرو خاصى براى آن دارند.
آقاى خامنه اى غیر از فقه و اصول و معارف اسلامى که در سنت تحصیلى ایشان، رسمى و درسى بوده و جزء مطالعات تحقیقى و پژوهشى ایشان به حساب مى آید، از ابتداى زندگى میدان وسیعى را براى مطالعه پیش چشم داشته اند؛ همین قلمروهاى مطالعاتى هم پیکره ى اصلى کتاب خانه ى شخصى ایشان را شکل مى دهند.
این قلمرو مطالعاتى اولاً شامل ادبیات مى شود که بخشى از مطالعات ایشان را شکل مى دهد. خصوصاً شعر که ایشان براى آن اهمیت زیادى قائل هستند و در درک لطایف و ظرائف شعرى هم استاد هستند؛ نقد شعر مى دانند و از جوانى در مشهد در حلقه هاى شعرخوانى و نقد شعر شرکت مى کردند. آن هم حلقه هایى که ادبا و شاعران درجه ى اول خراسان و پیرمردهاى معروف ادبیات اداره شان مى کردند. آقاى خامنه اى از جوانى با آن محافل در ارتباط بوده و در نتیجه طبیعى است که در کتابخانه ى ایشان، دیوان شعر فراوان ببینید؛ مجموعه هاى شعرى قدیم و جدید.
ایشان در عالم شعر فارسى کاملاً به روز هستند. بسیارى از جوان ها که ذوق و نبوغى در شعر از خودشان نشان مى دهند، نزد ایشان شناخته شده هستند. ایشان آثار آن ها را دیده اند. براى هر شاعرى هم حسابى باز مى کنند و حسن و عیب او را در ذهن دارند و جایگاهى را در مجموعه ى ادبیات ایران به او نسبت مى دهند.
حوزه دیگر مطالعات ایشان ادبیات داستانى ایرانى و خارجى است؛ اعم از داستان بلند یا داستان کوتاه. شاید بى سابقه و بى نظیر باشد که یک مجتهد و مرجع و فقیه از چهل پنجاه سال پیش رمان هاى بزرگى مثل "دُن آرام" شوخولف با ترجمه ى به آزین و یا آثار رومن رولان مانند "جان شیفته" را خوانده باشد و نسبت به آن ها ارزیابى دقیقى داشته باشد. ایشان هنوز هم رمان خارجى مى خوانند و از خصوصیات شان این است که پس از خواندن کتاب، یادداشتى به صورت جمع بندى مختصر در پایان کتاب مى نویسند. من چندین رمان دیده ام که ایشان نظر خودشان را در پایان آن نوشته اند.
ظاهراً یک بار هم تعدادى از این اظهار نظرها توسط حوزه ى هنرى چاپ شده. ایشان در این یادداشت ها رمان را تجزیه و تحلیل مى کنند که نویسنده کیست؟ این رمان کِى و در چه شرایطى نوشته شده؟ نویسنده چه چیزى را هدف گرفته؟ و به چه طریقى خواسته مقصودش را بیان کند... این ها را مى نویسند و داورى هم مى کنند که خوب بوده یا بد؛ موفق شده یا نه.
قلمرو دیگر مطالعاتى ایشان آثار روشنفکرى دوران معاصر است؛ با همه ى آن طیف وسیعى که روشنفکرى دارد. از آن هایى که نسبت به دین و مذهب و انقلاب نظر منفى دارند تا آن هایى که نزدیک و طرفدار این مسایل هستند. درواقع یکى از خصوصیات ایشان این است که جریان روشنفکرى معاصر ایران را- خصوصاً قبل از انقلابش را- به خوبى مى شناسند و آثار نمایندگان این دوران را خوانده اند. شاید نزدیک ترین آن ها به طیف مذهبى ها، آل احمد باشد. ایشان با شخص آل احمد و با آثار و افکار او آشنا بوده و جایگاه او را در جریان روشنفکرى و سبک او را در نثر فارسى کاملاً مى شناسد.
دیگران را هم همین طور... آقاى خامنه اى با عقبه و تبار روشنفکران معاصر که نویسندگان و روشنفکران عصر مشروطه هستند هم فى الجمله آشنا هستند. براى نمونه در این زمینه کتاب "ماجراى روشنفکران اولیه" مورد توجه ایشان است.
حوزه ى دیگر مطالعاتى ایشان، تاریخ است؛ مخصوصاً تاریخ ایران. چون علاقه ى بارزى به مطالعه ى تاریخ و سرگذشت اشخاص و اقوام و برداشت و بهره بردارى خاص و مناسب از آن دارند. آقاى خامنه اى شناخت قابل توجهى از رجال و افراد موثر در تحولات معاصر- دوران قاجار و بعد از آن تا به امروز- دارند. گاهى که خدمت ایشان صحبت مى کنیم و از شخصیتى صحبت به میان مى آید، مى بینیم ایشان کاملاً شناخت دارند و ارجاع مى دهند به فلان کتاب و فلان کتاب که راجع به فلانى در آن ها چنین بحثى شده و چنان نسبتى به او داده شده است.
از دیگر حوزه هاى مطالعاتى رهبر انقلاب، تاریخ شفاهى به خصوص آثار برآمده از انقلاب اسلامى است؛ اعم از کتب مربوط به انقلاب و دفاع مقدس و... از جمله آثار مورد توجه ایشان در این زمینه مى توانم به "خاطرات احمد احمد " و "خاطرات عزت شاهى " و کتاب هاى "همپاى صاعقه" ، "دسته ى یک" و "دا " اشاره کنم.
فارغ از مطالعه ى کتاب هاى به روز علوم سیاسى، ایشان توجه خاصى به آثار و کتب علمى و اسلامى، مطالعات مرتبط با سیره و فلسفه دارند و مجلات گوناگون علمى، فرهنگى و پژوهشى در حوزه هاى مختلف را هم با علاقه و جدیت مى خوانند.
* * *
.... به هر حال ایشان کتاب خانه بزرگى دارند؛ حدوداً ده سال پیش، مى گفتند این کتاب خانه سى هزار جلد کتاب دارد. جالب است که کسانى مانند مرحوم آیت الله نجفى مرعشى اصلاً نیتشان این بود که کتاب خانه درست کنند اما کتاب خانه ى آقا به طور طبیعى درست شده است.
* * *
اما روایت رهبرى از کتابخانه خودشان نیز خواندنى است. روایت ایشان در اثرى که سال گذشته با عنوان مجموعه "انس با کتاب" از سوى موسسه پژوهشى فرهنگى انقلاب اسلامى و به همت روزنامه همشهرى منتشر شد، اینگونه ثبت شده است :
"ما کتابخانه مرحوم حاج مصطفى خوانسارى را بعد از وفات ایشان خریدیم. ایشان کتابخانه بسیار نفیسى با پنج شش هزار جلد کتاب خوب داشت که حدود هزار و اندى از کتاب هایش خطى بود. من چون دیدم این کتاب ها از دست مى رود و ضایع مى شود، همه اش را خریدم. ایشان مثل چشمش این کتاب ها را حفاظت مى کرد و در زمان حیاتش آن ها را به هیچ کس نشان نمى داد، ولى من مى دانستم چنین کتابخانه اى دارد. ما کتاب هاى خطى کتابخانه ایشان را به آستان قدس فرستادیم و کتاب هاى چاپى اش را هم به موسسه آقاى مصباح در قم دادیم؛ هدیه کردیم."
برخى عبارات کوتاه و توصیه هاى دلنشین مقام رهبرى نیز در این اثر چنین روایت شده است :
غذاى فکرى سالم
... نویسندگان و مترجمان و فراهم آورندگان کتاب؛ اینان کارى باارزش و پاداشى بزرگ، در کنار مسوولیتى سنگین دارند. در جامعه کتابخوان، پدیدآورنده کتاب و عرضه کننده آن باید گرامى داشته شود و او نیز باید کار خود را با عنایت به تاثیر و اهمیت آن انجام دهد. غذاى فکر و روح، باید سالم و مقوى عرضه شود و آن کس که جز این عمل کند، خطا یا جنایتى بزرگ تر از عرضه کننده مواد غذایى ناسالم یا بى مایه، مرتکب شده است.
مطالعه در فرصت هاى کوتاه
من مى خواهم خواهشى از مردم بکنم و آن این است: کسانى که وقت هاى ضایع شونده اى دارند؛ مثلاً به اتوبوس یا تاکسى سوار مى شوند، یا سوار وسیله نقلیه خودشان هستند و دیگرى ماشین را مى راند، یا در جاهایى مثل مطب پزشک در حال انتظار به سر مى برند و به هرحال اوقاتى را در حال انتظار به بى کارى مى گذرانند، در تمام این ساعات، کتاب بخوانند. کتاب در کیف یا جیب خود داشته باشند و در اتوبوس که نشستند، کتاب را باز کنند و بخوانند. وقتى هم به مقصد رسیدند، نشانى لاى کتاب بگذارند و باز در فرصت یا فرصت هاى بعدى آن را باز کنند و از همان جا بخوانند. بنده خودم چند جلد قطور از یک عنوان کتاب را در اتوبوس خواندم! قضیه مربوط به قبل از انقلاب است که چند روزى براى انجام کارى از مشهد به تهران آمده بودم... وضعیت و فضاى اتوبوس هاى آن روزگار براى ما خیلى آزار دهنده بود و نمى توانستیم تحمل کنیم. دلم مى خواست سرم پایین باشد و خواندن کتاب در چنین وضعیتى بهترین کار بود. ساعتى را که به این حالت مى گذراندم احساس نمى کردم ضایع مى شود. آن وقت ها تقریباً یک ساعت طول مى کشید تا آدم با اتوبوس از جایى به جاى دیگر مى رفت. بعضى وقت ها این جابجایى کمتر یا بیشتر هم طول مى کشید. به هرحال چنین یک ساعت هایى را احساس نمى کردم که ضایع مى شود؛ چون کتاب مى خواندم. مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین المللى کتاب تهران
مطالعه حتى در وقت کوتاه
گاهى مى بینید یک نفر پاى تلویزیون نشسته و منتظر یک فیلم است. تلویزیون آگهى تبلیغاتى پخش مى کند و گاهى پخش تبلیغات بیست دقیقه طول مى کشد. یک وقت است کسى به آن تبلیغات احتیاج دار؛ اما کسى که احتیاج ندارد آگهى هاى تبلیغاتى را ببیند، این بیست دقیقه را چرا بى کار بنشیند!؟ یک کتاب دمِ دستش باشد؛ بردارد و بیست دقیقه مطالعه کند. اگر مردم ما عادت کنند که از این وقت هاى ضایع شونده براى مطالعه کتاب استفاده کنند، جامعه خیلى پیش خواهد رفت و فرهنگ کشور، خیلى ترقى خواهد کرد.
خبر و نظر
"محتواى دیجیتالى"- کتاب محتواى دیجیتال به منظور بررسى تعاریف محتواى دیجیتالى، برنامه ها و ابتکار عمل هاى سایر کشورها و به عنوان یکى از مبانى تنظیم سند طرح تسما چاپ شد.
این کتاب که نسخه الکترونیک آن در سایت دبیرخانه شوراى عالى اطلاع رسانى با آدرس www.scict.ir و در بخش "انتشارات" قابل دسترسى است، به قلم سیروس علیدوستى در 15 بخش نوشته شده است.
از جمله این بخش ها مى توان به مزایاى محتواى دیجیتالى، مدل هاى تجارى محتواى دیجیتالى، انواع محتواى الکترونیکى، اقتصاد دیجیتالى، چالش هاى اخیر و آینده محتواى دیجیتال اشاره کرد.
محتواى دیجیتالى تلفیقى از محتوا، فن آورى دیجیتالى و مجموعه ویژه اى از تولیدات و خدمات در بازارهاى محتواى عمومى و رسانه ها است و کتاب یاد شده براى پاسخ به نیاز اطلاعاتى طرح تولید و ساماندهى محتواى الکترونیکى ایران (تسما) براى آشنایى با مفاهیم و تعارف پایه محتواى دیجیتالى به شیوه مرور اطلاعات تنظیم شده است.
در این کتاب ضمن توجه به قالب ها و انواع مختلف محتوا، ابعاد فرهنگى و اقتصادى آن بررسى شده و استاندارهاى لازم پیشنهاد داده شده است. عوامل پیشران و تاثیرگذار و چالش هاى دیجیتال، از مهم ترین مباحث این اثر است.
"111 عنوان کتاب دینى در هفته پایانى آبان ماه " - در هفته آخر آبان ماه 111 عنوان کتاب دینى منتشر شد که از این تعداد 91 عنوان تالیفى و 20 عنوان نیز ترجمه بوده اند. از این تعداد 58 عنوان چاپ اولى و 53 عنوان تجدید چاپى بودند. از این تعداد ، 59 عنوان در تهران و 52 عنوان در شهرستانها منتشر شدند. متوسط شمارگان کتابهاى حوزه دین، 28781 نسخه و متوسط صفحات نیز 283 صفحه بوده است .
" آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها" - معاون دفتر برنامه ریزى اجتماعى و مطالعات فرهنگى وزارت علوم از انتشار کتاب آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها به منظور آموزش هماهنگ کارگزاران و فعالین فرهنگى به همت دفتر برنامه ریزى اجتماعى و مطالعات فرهنگى خبر داد. دکتر جلیل دارا با بیان اینکه طرح جامع تدوین آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها با هدف توانمندسازى و ارتقاى مهارت فعالان، مسئولین، مدیران، معاونان و سایر کارگزاران فرهنگى دانشگاهها از اواخر سال 1386 در دستور کار معاونت فرهنگى و اجتماعى وزارت علوم قرار گرفته بود پایان یافته است، افزود : کتاب آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها نتیجه این طرح است که به صورت مکتوب منتشر مى شود.
دبیر کمیته برنامه ریزى جامع آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها، افزود: عنوان درس هاى مطرح شده در این طرح در دو بخش عمومى و اختصاصى تدوین شده اند که یادگیرى برخى از آن ها براى فعالین، کارشناسان و کارگزاران فرهنگى نظیر انجمن هاى علمى، شوراهاى صنفى، هیئت هاى نظارت بر تشکل هاى اسلامى، کانون هاى فرهنگى و کادر تحریریه نشریات دانشجویى ضرورى است.
کمیته برنامه ریزى جامع آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها، که از سال تحصیلى 86-87 به ریاست دکتر خواجه سروى، معاون کنونى فرهنگى و اجتماعى وزارت علوم، تحقیقات و فناورى و باعضویت مسئولین فرهنگى دانشگاه ها فعالیت خود را آغاز کرده است با انتشار این کتاب به کارخود پایان مى دهد.
" 7 درصد کتابهاى خراسان رضوى در انتشارات آستان " - هفت درصد کتابهاى خراسان رضوى در سال 87 در موسسات انتشاراتى آستان قدس رضوى منتشر شد. آمار کلى انتشار کتاب آستان قدس رضوى در سال 87، 496 عنوان کتاب با سه میلیون و 207 هزار جلد است. این آمار یک درصد کتابهاى منتشر شده کشور و هفت درصد کتابهاى منتشر شده استان خراسان رضوى را در سال 87 تشکیل مى دهد.
به صورت موضوعى متوسط تیراژ کتب در حوزه دین در کشور پنج هزار و 836 جلد، در استان خراسان رضوى 10 هزار جلد و در آستان قدس شش هزار جلد در سال 87 بوده است.
همچنین متوسط قیمت هر صفحه کتاب چاپ شده در حوزه دین در سال 87 در کشور هفت تومان و دو ریال در خراسان رضوى، هفت تومان و سه ریال و در آستان قدس 10 تومان بوده است.
از نظر عناوین کتب چاپ شده نیز بیشترین عنوان در موسسه چاپ به نشر و سپس در بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى به چاپ رسیده است. از لحاظ قطع کتابهاى منتشر شده در سال 87 بیشترین قطع کتابهاى وزیرى بوده است.
" نقد کتاب کمتر از یک درصد" - یک منتقد و نویسنده کتاب، نقد را نشان دادن کاستى ها و حرمت نهادن به تلاش ها و کوشش هاى نویسنده دانست و با تاکید بر تربیت فکر نویسنده به وسیله نقد گفت: تعداد نقدهاى کتاب در کشور کمتر از یک درصد کل کتب چاپ شده است.
حجت الاسلام مرویان حسینى در حاشیه برگزارى جشن کتاب استان خراسان رضوى افزود: نقد کتاب در واقع تربیت فکر نویسنده است تا آثارش به دست فراموشى سپرده نشود.
استاد حوزه علمیه خراسان گفت: چه بسیار کتابهایى که هزاران مرتبه به چاپ رسیده اند اما مورد نقد و بررسى قرار نگرفته اند و این به معناى نهادینه نشدن نقد در نزد اهلم قلم است.
"مجموعه آثار استاد سید مرتضى نجومى" بزودى - مدیر موسسه بوستان کتاب گفت : 10 اثر استاد سید مرتضى نجومى عالم فرزانه کرمانشاهى تا پایان سال جارى توسط انتشارات بوستان کتاب در قالب یک مجموعه چاپ و منتشر خواهد شد. حجت الاسلام و المسلمین "سید محمد کاظم شمس" با بیان اینکه این آثار شامل تفسیر تک نگارى، آثار فقهى، اصولى، هنرى و موسیقى است، بیان داشت: برخى از آنان با خط استاد پیش از این به صورت جداگانه منتشر شده و برخى از آثار تاکنون به چاپ نرسیده است.
مدیر موسسه بوستان کتاب ادامه داد: کتاب تفسیر هاى تک نگارى با عنوان "المومن" در تفسیر سوره مومن، تفسیر سوره یوسف، "فیض قلم" مجموعه مقالات ادبى، "کیمیاى هستى" در مباحث هنرى، "منزل مقصود" تفسیر سوره هود، "نسیم ایمان" تفسیر سوره مومنون و دو رساله فقهى و کتابى در زمینه موسیقى از جمله آثارى است که در این مجموعه گنجانده خواهد شد.
شمس، با اشاره به اینکه این مجموعه با ویرایش جدید عرضه خواهد شد، بیان داشت : تلاش ما براین بود تا در زمان حیات آیت الله نجومى این مجموعه منتشر شود که میسر نشد.
کتابخانه دیجیتالى نور
همزمان با میلاد امام هادى(ع)، در مراسمى با حضور حجت الاسلام خاموشى، رییس سازمان تبلیغات اسلامى، کتابخانه دیجیتالى نور رونمایى شد.
متن کامل 1965 عنوان کتاب در 5100 جلد به صورت تمام متن و عرضه 3100 جلد آن به صورت متن و تصویر اسکن شده در موضوعات مختلف از ویژگى هاى این پایگاه است.
دسترسى سریع و آسان محققان به کتب و منابع دست اول علوم انسانى و اسلامى، ارائه کتب با امکان ارائه فهرست الفبایى و موضوعى و محدود کردن دامنه جست وجو در پدید آورندگان و عناوین با فهرست خاص از دیگر ویژگى هاى پایگاه کتابخانه دیجیتالى نور است.
این پایگاه از تنوع موضوعى گسترده اى برخوردار است و موضوعاتى همچون علوم اسلامى، لغت، ادبیات، حدیث، قرآن، رجال، فقه، اصول و فلسفه را در بر دارد. افزودن لغت نامه عربى به فارسى، فارسى به فارسى و افزودن محیط کاربرى انگلیسى و فارسى به محیط پایگاه از برنامه هاى آینده این پایگاه است.
استفاده از محتواى موجود در پایگاه محدودیت خاصى ندارد و کاربران از هم اکنون به مدت شش ماه به طور رایگان و بعد از آن با خرید کارت شارژ مى توانند از محتواى پایگاه استفاده کنند.
گردآورنده: ناتالى فنتون
ناشر: انتشاراتSage
ترجمه: نیکو پرهیزگارى
آیا فناورى هاى جدید ارتباطى، فضاى عمومى را زنده کرده اند یا فقط در حکم ابزارى تجارى براى رسانه هاى خبرى غیر مردمى و غیر دموکراتیک بوده اند؟ آیا تغییر شیوه هاى روزنامه نگارى به ذات اخبار لطمه مى زند یا این رسانه هاى جدید به روزنامه نگاران اجازه مى دهد که بهتر از پیش به حرفه شان بپردازند و بر مردم تاثیر بیشترى بگذارند؟
با تغییرات کلانى که در فضاى رسانه اى و تکنولوژى هاى مربوط به آن شاهد بوده ایم، چنین به نظر مى رسد که تحقیق درباره ذات ژورنالیسم خبرى یکى از ضرورى ترین تکالیفى باشد که امروزه در تعریف مفهوم "منافع عمومى" با آن رو به رو هستیم. استدلال هایى که در این زمینه وجود دارد نیز بسیار جدى است و فقط به آینده وضعیت ژورنالیسم مربوط نمى شود، بلکه در آینده دموکراسى نیز نقش دارد.
بر همین اساس، انتشارات بین المللى Sage که یکى از بزرگترین ناشران حوزه علوم انسانى در جهان به شمار مى آید، روز سى ام نوامبر (نهم آذرماه) امسال، مجموعه مقالاتى را در این زمینه از برخى از معتبرترین فیلسوفان و چهره هاى آکادمیک جهان در قالب کتابى 232 صفحه اى و با عنوان "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه: ژورنالیسم و دموکراسى در عصر دیجیتال" منتشر مى کند. مقالات کتاب به همت ناتالى فنتون، از مدیران گروه تحقیقات رسانه اى Goldsmiths دانشگاه لندن گردآورى شده است.
ناشر در معرفى کتاب آورده است: "کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" با بررسى دقیق و تجربى عملکرد ژورنالیسم در بافت هاى مختلف ژورنالیستى نشان مى دهد که تغییرات فناورى، اقتصادى و اجتماعى چگونه به تغییر شکل ژورنالیسم خبرى منجر شده است و نتایج حاصل از این تغییرات براى دموکراسى بى ثبات عصر دیجیتال ما چه بوده است. حاصل، کتابى تاثیرگذار است که نشان مى دهد که چرا امروز شناخت ژورنالیسم خبرى بیش از هر زمان دیگرى اهمیت پیدا کرده است."
ناشر خواندن کتاب را به دانشجویان و محققان رشته روزنامه نگارى، علوم سیاسى و علوم اجتماعى اکیداً توصیه مى کند.
همچنین به گزارش وبسایت Goldsmithsدانشگاه لندن، کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" نخستین کتاب مهمى است که حاصل پروژه تحقیقاتى مرکز Leverhulme در مورد "فضاهاى رسانه اى "است که به منظور بررسى ذات تولید خبر در عصر دیجیتال طراحى شده است.
مقالات چاپ نشده این کتاب، موضوع اصلى بحث هاى مطرح شده در همایش "رسانه هاى جدید: اخبار کهنه" بود که نوزدهم نوامبر سال گذشته در انگلستان و با حضور مهمترین چهره هاى حوزه ژورنالیسم و همچنین چهره هاى برجسته آکادمیک جهان برگزار شد. مهمترین خبرى که در این همایش به اطلاع حضار رسید، این بود که کتاب مذکور در اواخر سال 2009 به چاپ خواهد رسید.
این همایش توانست برخى از بانفوذترین چهره هاى حرفه اى مطبوعات و اساتید دانشگاه را جذب کند و به این ترتیب، همین موضوع انگیزه طرح بحث هاى بسیار متنوعى در همایش شد.
بحث بیشتر میان دو گروه درگرفت: افرادى که پتانسیل رسانه هاى جدید را براى افزایش تنوع اخبار و اطلاعاتى که در دسترس عموم مردم قرار مى گیرد و مشارکت مخاطبان رسانه ها را در این امر افزایش مى دهد، تحسین مى کردند و افرادى که اشاره به مشکلاتى داشتند که رسانه هاى جدید در فضایى که رقابت و سرمایه گذارى روى تکنولوژى در آن افزایش یافته و سرمایه گذارى روى روزنامه نگاران کاهش یافته است، باعث آن شده اند. موارد مطرح شده در این بحث به عنوان پروژه تحقیقاتى آینده مرکز Leverhulme در نظر گرفته شد و قرار شد مجموع مباحث مطرح شده در همایش در دو کتاب دیگر نیز که پس از کتاب "رسانه هاى جدید، اخبار کهنه" به بازار مى آیند، به چاپ برسد.
از مهمترین سرفصل هاى کتاب مى توان به عناوین زیر اشاره کرد: اقتصاد سیاسى فضاى رسانه اى جدید (دس فریدمن)، یک کمبود اخلاقى؟ پاسخگویى، هنجارها و شرایط مقتضى ژورنالیسم معاصر (آنجلا فیلیپز، نیک کولدرى، دس فریدمن)، شوک فرهنگى: رسانه جدید و تغییرات سازمانى در بى بى سى (پیتر لى-رایت)، محتویات قدیمى: بطرى هاى جدید (آنجلا فیلیپز)، رویاهاى لیبرال و اینترنت: مطالعه موردى (جیمز کورن و تامارا ویشج)، سیاست، ژورنالیسم و رسانه هاى جدید: قفس هاى آهنى مجازى در فرهنگ جدید کاپیتالیسم (آئرون دیویس).
تازه ها
"بررسى حقوقى مسئله هسته اى ایران" - این کتاب به قلم محمد هادى توکل پور کوخدان که در 328 صفحه و با قیمت 31 هزار ریال از سوى انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامى منتشر شده، پرونده هسته اى ایران را به عنوان نماد دیگرى از ایستادگى و صلابت انقلابى مردم ایران، ازابعاد مختلف مورد بررسى قرار داده است.
در این کتاب سعى شده تا رفتار ایران در مورد فعالیت هاى هسته اى خود بر اساس اصول کلى حقوقى، معاهدات بین المللى، منشور سازمان ملل متحد، اصل عدالت و انصاف و به خصوص اساسنامه آژانس انرژى اتمى و معاهده NPT)) مورد نقد و تحلیل قرار گیرد.
در بخش اول کتاب به نقد و بررسى شکل گیرى این مقررات و همچنین اهداف و ویژگى هاى آن پرداخته شده تا علاوه بر آشکار نمودن نیت کشورهاى غربى در این خصوص، حقوق و تعهدات جمهورى اسلامى ایران و به تبع آن نحوه تعامل ایران با این سازمان ها و پیمان ها در این بین مشخص شود.
در بخش دیگرى از کتاب، با بررسى تاریخ تحولات بین الملل، آمده است: على رغم برترى و پیش دستى کشورهاى بزرگ در تامین منافع و آمال استعمارى خود در لابه لاى معاهدات و اسناد بین الملل، تلاش هاى کشورهاى مستضعف، از نتیجه و دستاورد خالى نبوده است. تصویب میثاق هاى بین المللى، حقوق اقتصادى و سایر تحولات دهه 60 و 70 و موقعیت کشورهاى غیر متعهد، تا حدودى، پیشرفت هاى کشورهاى مستضعف را نمایان کرد؛ پیشرفت هایى که چندان به مذاق قدرت هاى استکبارى خوش نیامد.
این کتاب در 3 بخش با عناوین: "بررسى ابعاد حقوقى انرژى هسته اى"، "فعالیت هاى هسته اى ایران" و "ارزیابى حقوقى پرونده هسته اى ایران" تدوین گردیده است.
"مدیریت ارتباطات علمى" - این کتاب با تالیف مشترک سیروس علیدوستى، محمود خسرو جردى و بهزاد دوران؛ نخستین بار در 207 صفحه و با قیمت 42 هزار ریال از سوى پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمى ایران و با همکارى نشر چاپار منتشر شد.
در هفت فصل کتاب "مدیریت ارتباطات علمى" موضوعات زیر مورد بررسى قرار مى گیرد :
فصل اول به جایگاه ارتباطات در نهاد اجتماعى علم اشاره و چگونگى شکل گیرى ارتباطات علمى و دگردیسى آن از مسافرتهاى علمى به ارتباطات علمى دیجیتال و وب نما مى پردازد .
فصل دوم به ساختار ارتباطات علمى اختصاص یافته و پس از ارایه تعاریف گوناگون ارتباطات علمى در نوشته هاى پیشین، انواع ارتباطات علمى از دو بعد داخلى و خارجى و نیز رسمى و غیر رسمى متمایز شده است. الگوى ارتباطات علمى، سطوح آن و نیز اجزاى اصلى روابط درونى نظام ارتباطات علمى در ادامه این فصل آمده اند.
در فصل سوم؛ به مدلهاى گوناگونى که براى تبیین و عینى سازى نظام ارتباطات علمى طراحى شده مى پردازد. در این فصل، پس از مقایسه اجمالى مدلهاى پیشین، مدلى مفهومى براى ارتباطات علمى در ایرانداک طراحى شده است.
فصل چهارم کتاب؛ علاوه بر پرداخت به مدل مفهومى مدیریت ارتباطات علمى که در فصل سوم طراحى شد؛ به وضع موجود ارتباطات علمى و نیز شکل هاى ارتباطات علمى میان فردى و بین سازمانى پژوهشگاه مى پردازد.
فصل پنجم به برنامه استراتژیک ارتباطات علمى ودر فصل ششم، اقداماتى براى بهبود نظام ارتباطات علمى فعلى پژوهشگاه فهرست و توصیف شده اند.
فصل پایانى کتاب نیز به الگوى پیمایش و گزارش سالانه ارتباطات علمى به عنوان یکى از اقدامهاى طراحى شده اختصاص دارد. در این فصل، اقلام اصلى ارتباطات علمى ایرانداک فهرست و چگونگى پیمایش و گزارش آمارى برخى از آنها به همراه جدولها و نمودارهاى لازم به عنوان نمونه ارایه شده اند.
"علل خیزش شیعیان حاشیه جنوبى خلیج فارس" - کتاب "علل خیزش شیعیان حاشیه جنوبى خلیج فارس (عربستان سعودى،بحرین، کویت)" نوشته "سید مرتضى کاظمى دینان" سومین اثر از آثار موسسه شیعه شناسى در حوزه جغرافیاى سیاسى است که در شمارگان دو هزار نسخه و با قیمت 35 هزار ریال مشتمل بر شش فصل توسط این موسسه روانه بازار نشر شده است.
مبانى و کلیات، انقلاب اسلامى 57 ایران، قدرت یابى شیعیان در عراق پس از حمله دوم آمریکا به این کشور، دموکراسى سازى و دولت - ملت سازى در خاورمیانه، نشانه هاى خیزش شیعیان در کشورهاى عربستان، بحرین و کویت و نتیجه گیرى ، عنوان فصل هاى این کتاب مى باشد که طى آن تلاش شده جنبش هایى که از ناحیه شیعیان سه کشور حاشیه جنوبى خلیج فارس (عربستان، بحرین، کویت) صورت پذیرفته مطالعه و با تحلیل و بررسى اخبار و وقایع سال هاى اخیر سه کشور عربستان، بحرین و کویت ، علل خیزش شیعیان این مناطق بررسى شود.
در بخشى از مقدمه این کتاب آمده است: شیعیان به عنوان فرقه و گروهى که در تمام طول تاریخ به جز مقاطعى استثنایى در اقلیت و تحت ظلم و رنج، محرومیت و تبعیض بوده اند با توجه به اصول موجود در فرهنگ سیاسى شیعه - که حاوى مفاهیمى همچون ظلم ستیزى، عدالت، عاشورا، انتظار، شهادت و امر به معروف و نهى از منکر است براى احقاق حقوق و دستیابى به مطالباتشان و کاستن از ظلم هایى که بر آنها وارد مى آید، جنبش هایى را شکل داده اند.
در ادامه این مطلب مى خوانیم: تمام مکاتب شیعى معاصر با الهام از همین اصول و مفاهیم، بر ضرورت همراهى دین با سیاست تاکید ورزیده، اکثر آنها بر لزوم تشکیل حکومت اسلامى براى اجراى هر چه بهتر قوانین اسلامى شیعه تاکید مى کنند.
" بایسته هاى اقتصادى از دیدگاه فقهى و حقوقى"- کتابى با همین عنوان نوشته دکتر محسن اسماعیلى در 160 صفحه از سوى نشر شهر منتشر شد. این کتاب بر اساس آموزه هاى دینى و حقوقى سامان یافته و سعى شده با گزیده نویسى و استقلال نسبى هر بند، مطالعه آن آسانتر شود. این کتاب در بیست فصل، به همراه پیوست و فهرست منابع تدوین شده است.
ضرورت اصلاح الگوى مصرف، اصلاح الگوى مصرف در قوانین، هنر و موهبت مدیریت مصرف، آمیختگى اقتصاد با معنویت و اخلاق، درآمد و مقوله اى به نام برکت، مصرف و مسئولیت ناشى از آن، نکوهش خست و فقیرنمایى و حرمت اسراف و معیار آن عناوین برخى فصلهاى این کتاب هستند.
آثار زیانبار مصرف زدگى، تشویق به مصرف و احکام آن، مصرف و منع وابستگى به بیگانگان، لزوم به کارگیرى منابع و ثروتهاى طبیعى، تضییع منابع انسانى و مناصب اجتماعى، اسراف از مال مردم، وظیفه حکومت در تعیین الگوى مصرف، اقتصاد در قانون اساسى و قانون بودجه و اهمیت آن نیز برخى دیگر از مباحث طرح شده در کتاب هستند.
اثر تبلیغات بر فرهنگ مصرف، نقش رسانه ها در اصلاح الگوى مصرف و همچنین نظارت، بازرسى و محاسبه نیز در کتاب طرح و بررسى شده اند."گفتمان میان رشته اى دانش" - کتاب گفتمان میان رشته اى دانش: مبانى نظرى، گونه شناسى و خطمشى هایى براى عمل در آموزش عالى نوشته على خورسندى طاسکوه در 484 صفحه از سوى پژوهشکده مطالعات فرهنگى و اجتماعى منتشر شد.
این کتاب به چهار گفتار و چهارده فصل تقسیم شده است. گفتارهاى این کتاب میان رشتگى و گونه شناسى آن، مبانى نظرى میان رشتگى، ساختارها و پژوهشهاى میان رشته اى، میان رشتگى در عمل را بررسى کرده اند.
چیستى و فلسفه میان رشتگى، گونه شناسى میان رشتگى ، سیر تکوین میان رشته گرایى، سیستمهاى پیچیده و نظریه وحدت دانش، نظریه پیچیدگى، نظریه آشوب، پژوهشهاى میان رشته اى، ساختارهاى سازمان میان رشته اى ، میان رشتگى، تلفیق و برنامه درسى، طراحى فعالیتهاى میان رشته اى، آموزش و یادگیرى میان رشته اى، تدریس گروهى و تمرین میان رشته اى، ارزیابى عملکرد میان رشته اى ، فعالیتهاى میان رشته اى؛ چالشها و موانع به ترتیب عناوین چهارده فصل کتاب گفتمان میان رشته اى دانش را تشکیل داده اند.
"چالش هاى تولید علم" - درپى انتشار پژوهشنامه تولید علم(1) و استقبال مخاطبان مجموعه دوم نیز منتشر شد.توسعه علمى در جمهورى اسلامى ایران ابعاد موانع و راهکارها، دانشگاه پژوهى و نقش آن در تولید علم، بررسى وضعیت انجمنهاى علمى و هم افزایى مدیریت دانش و سازمان یادگیرنده از جمله مباحث طرح شده در این مجموعه هستند.
کتاب "چالشهاى تولید علم (2)" زیر نظر سیدرضا صالحى امیرى در 206 صفحه از سوى گروه پژوهشهاى فرهنگى و اجتماعى مجمع تشخیص مصلحت نظام، مرکز تحقیقات استراتژیک منتشر شده است. بررسى روند توسعه کشورهاى پیشرفته نشان دهنده آن است که این کشورها به اهمیت و جایگاه تولید علم کاملا واقف بوده و براى تحقق آن به برنامه ریزیهاى استراتژیک متوسل شده اند. بدون تردید کشور ما نیز باید براى تحقق اهداف سند چشم انداز، تولید علم را در برنامه هاى توسعه خود قرار دهد.
در حقیقت علم محورى و دانایى مدارى به عنوان ستاره راهنماى حرکت دستگاههاى اجرایى کشور محسوب مى شوند و البته اتخاذ این رویکرد با توجه به مجموعه تحولات بین المللى کاملا منطقى به نظر مى رسد چرا که برخوردارى از روشها، نظریه ها و اندیشه هاى جدید، کلید حل مشکلات و زمینه ساز تبدیل تهدیدها به فرصتها است.
از آنجا که بسیارى از کشورهاى در حال توسعه نیز به این مهم توجه کرده اند ضرورت اهتمام به علم و خط مشى هاى رسیدن به آن در کشورمان به شدت احساس مى شود.
"پنجاه سال فراز و فرود حزب توده ایران" - کتابى با همین عنوان و نیز دو کتاب دیگر تحت عنوان "نگهبان آراء" و " زندگى و مبارزات آیت الله طالقانى" از سوى مرکز اسناد انقلاب اسلامى منتشر شد.
"محسن مدیر شانه چى" استادیار دانشگاه آزاد مشهد در این کتاب که در 305 صفحه و به قیمت 2 هزار و 900 تومان و در شمارگان دو هزار نسخه با عنوان "پنجاه سال فراز و فرود حزب توده ایران" منتشر شده،به بررسى ریشه ها،پیشینه پیدایش و افول این حزب پرداخته است. ضمن اینکه انشعاب ها، ائتلاف ها، مواضع و عملکرد حزب توده و موضع گیرى آن در خلال انقلاب اسلامى نیز در این کتاب آمده است. نویسنده این کتاب ایدئولوژى کاملا غیر بومى و وابستگى به ابرقدرت شرق به شکل علنى و آشکار و دفاع از مواضع کشور هاى بلوک شرق را از اساسى ترین ویژگى هاى و خصلت هاى حزب توده دانسته است.
کتاب " نگهبان آراء" تدوین شوراى نگهبان که در شمارگان دو هزار نسخه در168 صفحه و باقیمت یک هزار و 300 تومان به بازار عرضه شده ، با موضوع شوراى نگهبان قانون اساسى، قوانین و رویه ها در دو بخش به بررسى اقدامات شوراى نگهبان و همچنین شکایات و اعتراض هاى واصله در انتخابات اخیر ریاست جمهورى مى پردازد.
در مقدمه این کتاب که برخى اسناد و مدارک به آن پیوست شده است، آمده: کتاب پیش رو گزارش شوراى نگهبان از اقدامات آن شورا براى رسیدگى به شکایت نامزدهاى انتخابات است،که با بهره گیرى از رهنمودهاى مقام معظم رهبرى و استفاده از تمامى امکانات و ظرفیت هاى نظام اسلامى صورت گرفته تا هیچ گونه شک و شبهه اى در سلامت انتخابات ریاست جمهورى باقى نماند.
کتاب "زندگى و مبارزات آیت الله طالقانى" نوشته حشمت الله عزیزى در شمارگان دو هزار نسخه به چاپ رسیده است. این کتاب در چند فصل به حیات خانوادگى ، علمى و اجتماعى آیت الله طالقانى و همچنین مبارزات سیاسى اجتماعى وى پرداخته است.
در فصل چهارم و ینجم کتاب ،زندگى طالقانى پس از پیروزى انقلاب اسلامى و آراء ،اندیشه ها و دیدگاههاى وى به رشته تحریر درآمده است.
در مقدمه کتاب که در 319 صفحه و با قیمت 3 هزار تومان چاپ شده آمده است : طالقانى از جمله روحانیون و علماى مجاهدى است که با ارائه افکار و روش هاى نوین نقش ویژه اى در شکل گیرى و تداوم مبارزات اسلامى ملت ایران داشته است.
" چرا دین؟ چرا اسلام؟ چرا تشیع؟ " - کتابى تازه از نشر معارف در 164 صفحه، تیراژ 5000 نسخه و با قیمت 16000 ریال است که حمیدرضا شاکرین در آن بخشى از بنیادى ترین پرسشهاى فلسفه دین، کلام و دین شناسى تطبیقى را با نگاهى نو، اما در نهایت ایجاز و اختصار بازگو مى کند.
در این کتاب، ابتدا راز دین گرایى بشر و میزان نفوذ آن در نهاد انسان و کارکردهاى جهانى دین کاویده شده و نیم نگاهى به نقش دین در عصر حاضر نیز شده است. در بخش دوم به راز انحصار حقانیت در یک دین و نفى پلورالیسم دینى اشاره شده، سپس ملاکهاى دین برتر مورد بررسى قرار گرفته است.
در بخش سوم مقایسه فشرده اى بین یهودیت، مسیحیت، آیین زردشتى و اسلام برقرار شده و امتیازات اسلام بر دیگر ادیان تبیین شده است. پایان بخش این کتاب، بحثى درباره چرایى تشیع است.
این نویسنده و پژوهشگر علوم اسلامى علاوه بر این کتاب، چندین جلد از مجموعه پرسشها و پاسخهاى دانشجویى مانند "دین شناسى"، "راز آفرینش"، "دین، سیاست، ولایت فقیه و جمهورى اسلامى"، "حکومت دینى" و "قرآن شناسى، دین پژوهى و حکومت دینى "را نگاشته است که به همت اداره پرسش و پاسخ معاونت آموزش و تبلیغ نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاهها و با همکارى دفتر نشر معارف روانه بازار کتاب شده است.
" لیبرالیسم ایرانى" - این کتاب به قلم جهاندار امیرى در 325صفحه و با شمارگان 2500 نسخه از سوى پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى منتشر شد.
فصل اول این کتاب با عنوان درآمدى بر لیبرالیسم، پیدایش، مبانى، ومولفه هاى این جریان را بررسى کرده است. فصل دوم با عنوان لیبرالیسم ایرانى از آغاز تا تبیین به بررسى نسل اول لیبرال هاى ایرانى پرداخته و فصل سوم با عنوان لیبرالیسم ایرانى در تلاش تحقق، مشروطه و استبداد را به کنکاش گذاشته است.حضور و حاشیه گزینى محافظه کارانه و لیبرالیسم ایرانى بعد از پیروزى انقلاب اسلامى عنوان فصل هاى پایانى این کتاب است.
انگیز? اصلى در نگارش این تحقیق علاوه بر لیبرالیسم و بنیادهاى اصلى و تاریخى آن در غرب، بیان چگونگى ورود تفکر لیبرال به ایران و چگونگى تعامل آن با سایر ارکان قدرت جامعه همچون مردم، دین مدارى و حکام بوده است.
به نظر نگارنده نسل ها و نحله هاى مختلف لیبرال و راست در یک قرن و نیم اخیر در ایران، یک کل به هم پیوسته و مرتبط با هم بوده اند که بنیادهاى تفکر و نگرش فکرى آنها یکسان است و اختلاف هاى قابل توجه،حاصل شرایط تاریخى و چگونگى تعامل جریان هاى راست با سایر بخش هاى فدرت جامعه بوده است.
از نگاه این تحقیق لیبرالیسم ایرانى، نگرش هاى خود را با پیشرفت علمى، صنعتى، اجتماعى و سیاسى غرب پیوند مى زده و پیروزى نهایى خود را در تحقق و پیروزى تمام عیار لیبرالیسم مى دانسته و این رمز منازعه حل نشده یک قرن و نیم جامعه ایرانى است که در مقاطع مختلف به تقابل و اختلاف بر سر مفاهیمى همچون قانون مدارى، آزادى، مشروطه خواهى،دموکراسى طلبى و حقوق بشر تقلیل داده شده است.
" سیره اخلاقى علما " تبیین راز موفقیت دانشمندان در رسیدن به کمال و حقیقت انسانى در کتابى با عنوان سیره اخلاقى علما نوشته فاطمه عسگرى از سوى مرکز پژوهش هاى صدا و سیما و دفتر عقل منتشر و روانه بازار نشر شد.
این اثر در شمارگان 1200 نسخه، 136 صفحه با بهاى 20000 ریال، شرحى مختصر از احوال و جنبه هاى زندگى عالمان عابد و صالح است و مى کوشد پاسخى به نیاز روزافزون و عطش ره پویانى که در پى تعالى دین و کمال انسانى اند، ارایه کند.
به اعتقاد نویسنده کتاب، در زندگى و شرح حال بزرگان دین و دانشمندان اخلاق محور، اندرزهایى براى انسان هاى معاصر و الگویى براى آیندگان نهفته است که مطالعه و به کارگیرى آنها، انسان را در رسیدن به قله هاى معرفت و کمال یارى مى کند و زیبا زیستى را به وى مى آموزد. بنابراین، بایسته است زندگى نامه سراسر افتخار این الگوهاى ارزنده و برجسته تاریخ، حفظ و به آیندگان منتقل شود. بر همین اساس، در این نوشتار تلاش شده است تا حد امکان، جنبه هاى معنوى و اخلاقى دانشمندان و بزرگان بیان شود؛ که هریک از آنها درسى است براى ره پویان طریق کمال. مطالعه جلوه هاى زیبا و چشم نواز زندگى بزرگان، به انسان کمک مى کند تا در عبور از دشوارى ها و تنگناها با بصیرت، توکل و عشق پیش رود.
کتاب حاضر در چهار بخش سامان یافته است. فصل نخست با عنوان اخلاق فردى شامل موضوعاتى نظیر رفتارهاى اعتقادى، رفتارهاى عبادى، رفتارهاى عملى و رفتارهاى علمى است. فصل هاى بعدى این اثر به ترتیب "اخلاق اجتماعى"، "اخلاق خانوادگى" و "اخلاق اقتصادى" نام دارند.
کتاب هاى نهج الفصاحه، طلایه داران تقریب، جمال السالکین، فصل صبر، صحیفه دل، چراغ تجربه، زندگانى و شخصیت شیخ انصارى، یادها و یادگارها، قصص العلماء، گلشن ابرار، اسوه عارفان، مهر تابان، مردان علم در میدان عمل، داستان هایى از علما، عین بقا، شهاب شریعت، آقا شیخ مرتضى زاهد، سیماى زعامت و مرجعیت، دیدار با ابرار، قصه ها و خاطره ها، در محضر استاد حسن زاده آملى، فروغ دانایى، فوائدالرضویه، مرگى در نور، سراى اهل صفا، منظومه معرفت، نورى از ملکوت، بحارالانوار، کیمیاى محبت، میزان الحکمه، سیماى فرزانگان، گفتارهاى معنوى، رساله لقاءالله، قصص و خواطر و ... از منابع و مصادر نویسنده در تدوین کتاب حاضرند.
" گوهر وزین در ترجمه الدر الثمین فى اهم ما یجب معرفه على المسلمین" - این کتاب که براى نخستین بار در شمارگان 1000 نسخه، 104 صفحه و بهاى 14000 ریال از سوى نشر مسجد جمکران منتشر شده، تالیف آیت الله مجاهد سیدمحسن امین عاملى با ترجمه و تحقیق باقر بیدهندى است که براى حفظ و عقاید شیعه در رساله اى کوچک به نگارش درآمده و مى کوشد علاقه مندان به آموزش و مطالعه و تحقیق در حوزه اعتقادات اسلامى را یارى نماید.
مترجم کتاب، در بخشى از مقدمه خود آورده است: "کتاب "الدرالثمین" که ترجمه آن را در دست مطالعه دارید، یکى از این نوع کتاب ها است که در تقویت بنیه دینى نسل جوان موثر مى افتد، لذا بر آن شدیم که به ترجمه و تحقیق آن بپردازیم، و از آنجایى که نویسنده محترم این اثر را براى مطالعه کسانى نوشته که در ابتداء راه تحقیق نسبت به مباحث اعتقادى هستند، یا فرصت کافى براى مطالعه و تحقیق درباره معارف اسلامى ندارند، سعى بلیغ به عمل آورده تا کتابش در عین اختصار، خالى از مباحث پیچیده و عمیق کلامى باشد. مطالعه این کتاب، خواننده مبتدى را مستعد مى سازد که با آمادگى و داشتن زمینه قبلى، آثار بزرگان را بخواند و از آراء بسیار ارزشمندشان کسب فیض کند."
این کتاب که پیش تر به صورت سوال و جواب بوده و بارها چاپ شده، توسط مولف اثر، سبک نگارشش تغییر داده شده و با اضافاتى منتشر شده است. ترجمه حاضر، بر اساس نسخه اى است که "مکتبه نینوى الحدیثه در طهران" از روى چاپ سال 1365هجرى قمرى مطبعه دمشق افست کرده است.
در تصحیح این کتاب، اصول و استاندارهاى تصحیح رعایت شده، از جمله سعى شده است منابع آیات و روایات و تکه هاى تاریخى به آن افزوده شود که تمامى آنها را مى توان در ذیل صفحات از نظر گذراند.
کتاب حاضر، اصول عقائد را از کتاب هاى فریقین (شیعه و اهل سنت) به روشنى تبیین و به اثبات رسانده است. مباحثى نظیر: توحید، عدل، نبوت(سفارت الهى)، امامت و معاد، که در نگاه شیعه به اصول دین معروف اند.
کتاب هاى قرآن مجید، نهج البلاغه، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید و هاشمى خویى، اثبات الهداه، الاحادیث الغیبیه، احقاق الحق، ارشاد، اسدالغابه، اعلام الورى باعلام الهدى، امامت پژوهى، امالى صدوق، باب حادى عشر، بحارالانوار، تاریخ طبرى، تفسیر بیضاوى، جامع البیان، الحدائق الناضره، الدرالمنثور، ذخائرالعقبى، راهبرد، رسائل الشریف المرتضى، رهبرى در اسلام، روضه الواعظین، روح المعانى، سرمایه ایمان، شرح المواقف، شرح المقاصد، شواهدالتنزیل، صحیح(ابن حبان، بخارى)، عبقات الانوار، الغدیر، فضائل الخمسه، فضائل، مجمع البیان،منتهى الآمال، مناقب آل ابى طالب(ع)، معجزات الرسول(ص) و دلائل صدق نبوته، نهج الحق و... از منابع مورد استناد نویسنده در تدوین کتاب حاضرند.
" کتاب گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى "- این اثر که با هدف کاوش در زوایاى پیدا و پنهان آرمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى تدوین و منتشر شده، مجموعه مصاحبه هاى علمى است که در راستاى برگزارى همایش گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى با آیت الله محى الدین حائرى شیرازى، آیت الله عباس کعبى و دکتر حسین غفارى صورت گرفته است.
در گزیده اى از گفت وگو با آیت الله عباس کعبى مى خوانیم: "در درون امر به معروف و نهى از منکر، نظارت نیز وجود دارد. امام به خاطر اهمیت آن، جدا بیان مى شود. نظام و دولت باید خود را آسیب شناسى کنند و ساختار سیستم و روش ها را اصلاح کنند. بعد نظارت باید به این امور معطوف شود."
در بخشى از سخنان دکتر حسین غفارى آمده است: "فرق ما با عامه و اهل سنت در این است که ما مى گوییم حکومت در نظام اسلامى نمى تواند به هر کسى داده شود و راى مردم نیز ملاک نیست؛ راى اهل حل و عقد هم ملاک نیست؛ به این معنا که اینها جنبه ثانوى و کاشفیت دارد. ما به دنبال انسان هاى کامل هستیم و انسان کامل مى تواند جانشین پیغمبر شود."
کتاب گفتمان عدالت و پیشرفت در دولت دینى در 112 صفحه و با شمارگان هزار نسخه براى نخستین بار در پاییز سال جارى از سوى موسسه آموزشى پژوهشى امام خمینى(ره) منتشر شده است.
" مرا ببخش خیابان بلندم" - برگزیده اى از اشعار محمد شمس لنگرودى به همت غلامرضا بروسان در مشهد منتشر شد. این کتاب را که از سوى انتشارات شاملو به چاپ رسیده است، شامل سروده هاى تازه شمس است که در نسخه الکترونیکى کتاب " 22 مرثیه در تیرماه" ارائه شده است. غلامرضا بروسان خود شاعر کتاب"آخرین سیگار در تبعید"است که با استقبال خوبى رو به رو شده بود.
در این مجموعه بیش از 50 شعر از مجموعه هاى سابق شمس لنگرودى جمع آورى شده و شعر تقدیمى بروسان به شمس در ابتداى کتاب منتشر شده است.
در این کتاب اشعارى چون "مرا ببخش خیابان بلندم" از "رفتار تشنگى" "در مهتابى دنیا" "خاکستر و بانو" "جشن ناپیدا" "قصیده لبخند چاک چاک" ، "چتر سوراخ" ، "اشعارى براى تو که هرگز نخواهى شنید" ، "نت هایى براى بلبل چوبى" ، "53 ترانه عاشقانه" ، "باغبان جهنم" ، "ملاح خیابان ها" و "22 مرثیه در تیرماه" جمع آورى شده اند.
" شفیعى کدکنى و هزاران سال انسان" - این کتاب که نوشته کریم فیضى و در 1056 صفحه و شمارگان 3150 نسخه توسط انتشارات موسسه اطلاعات منتشر شده، مدخلى دائره المعارف گونه در باب انسان و انسانها در طول تاریخ و فرهنگ از نگاه محمدرضا شفیعى کدکنى یکى از سرشناس ترین چهره هاى فکرى فرهنگى ایران معاصر است.
بخش نخست این اثر به جستجو در زوایاى زندگى و سلوک علمى کدکنى مى پردازد و در بخش دوم با هزاران سال انسان به روایت وى آشنا مى شویم. موضوع این کتاب موضوعى عام از نگریستن به جمال وجودى و تاریخى انسانهایى از جنس تاریخ و فرهنگ با نوعى از اظهار نظر و گاه داورى و عمدتاً توام با اجتهاد شخصى است.
از جمله مشهورترین چهره هایى که در این کتاب به آنها پرداخته شده است، مى توان به منوچهر آتشى، فتحعلى آخوندزاده، احمد آرام، سیدجلال الدین آشتیانى، آرتور رمبو، ابن سینا، ابوالعلاء معرى، ابوالفضل بیهقى، اومبرتو اکو، ابوسعید ابوالخیر، ارسطو، اخوان ثالث و احمد شاملو اشاره کرد.
" درآمدى بر انسان شناسى هنر و ادبیات" - این کتاب در 252 صفحه و با شمارگان 1100 نسخه با قیمت 5000 تومان شامل مجموعه مقالاتى از نویسندگان و منتقدین ادبى خارجى مانند آلدوس هاکسلى، جى بى پریستلى، ریمون کنان، جان بارت، پیتر برگر و فردریک هارت درباره موضوعات مرتبط با انسان شناسى هنر و ادبیات است که به انتخاب و ترجمه محمدرضا پورجعفرى منتشر شده است.
"تراژدى و حقیقت کامل" عنوان نخستین مقاله این مجموعه است که به قلم آلدوس هاکسلى که در باره " ادیسه" نوشته شده است. پس از این مقاله دو مطلب از جى بى پریستلى در همین موضوع منتشر شده است.
باغ ها (جان پرست)، درختان (س ج م گرى)، گل ها (جان پرست)، متن و خواندن آن (ریمون کنان)، اندیشه هاى شعر تى اس الیوت (استیون اسپندر)، بازنمایى گفتار (ریمون کنان)، ادبیات بازپرورى-داستان پست مدرنیستى (جان بارت)، تجدد و ناخرسندى هاى آن (پیتر برگر، بریجیت برگر، هانس فرید کلنر) و هنر رومى (فردریک هارت) دیگر مقالات این مجموعه را شامل مى شوند.
در پایان این کتاب که از مجموعه فلسفه و علوم اجتماعى انتشارات ثالث چاپ شده است، یک نمایه اسامى و نیز موضوعى آمده است.
روایت
کتابخانه شخصى رهبر انقلاب
دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه اى با انشار ویژه نامه اى به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانى، متن کامل سخنان دکتر حداد عادل درباره کتابخانه شخصى و مطالعات رهبر معظم انقلاب اسلامى را منتشر کرد.
حداد عادل در آغاز این سخنان یادآور مى شود که: "هیچ وقت ننشستیم با آقاى خامنه اى مستقلاً راجع به کتاب خانه و حوزه ى مطالعات ایشان صحبت کنیم؛ چون این بحث به یک معنا به زندگى شخصى ایشان مربوط مى شود. وقتى خدمت ایشان مى رسیم، معمولاً آن قدر مسائل مهم و اساسى کشور و مسایل مربوط به فرهنگ و سیاست و رسیدگى به آن ها هست که دیگر معنى ندارد وقت ایشان را بگیریم و بنشینیم منحصراً راجع به کتاب خانه شان صحبت کنیم. بنابراین آنچه مى گویم استنباطهایى است که در خلال سالیان طولانى- یعنى سى سال انس و آشنایى با ایشان- در ذهن من جمع شده است. "
وى در ادامه سخنانش در بخشى تحت عنوان " قلمرو گسترده " ، برداشت و نگاه خود نسبت به کتابخانه مقام رهبرى را چنین روایت مى کند:
* * *
اولین نکته این است که قلمرو علایق مطالعاتى ایشان خیلى رسمى و منطبق بر حوزه مطالعات متعارف روحانیان نیست. بیشتر روحانیان به اقتضاى فضاى حوزه و درس و بحثى که دارند، منطقه ى خاصى در مطالعه مورد علاقه شان است. هر صنف و گروه دیگر هم همین طور هستند؛ مهندس ها، پزشک ها و... بالاخره هر کسى یک قلمرو مشخص و مخصوصى را براى مطالعه خودش انتخاب مى کند. البته ممکن هم هست در هر یک از این اقشار، گروهى اهل مطالعه نباشند اما اگر بخواهند مطالعه کنند، قلمرو خاصى براى آن دارند.
آقاى خامنه اى غیر از فقه و اصول و معارف اسلامى که در سنت تحصیلى ایشان، رسمى و درسى بوده و جزء مطالعات تحقیقى و پژوهشى ایشان به حساب مى آید، از ابتداى زندگى میدان وسیعى را براى مطالعه پیش چشم داشته اند؛ همین قلمروهاى مطالعاتى هم پیکره ى اصلى کتاب خانه ى شخصى ایشان را شکل مى دهند.
این قلمرو مطالعاتى اولاً شامل ادبیات مى شود که بخشى از مطالعات ایشان را شکل مى دهد. خصوصاً شعر که ایشان براى آن اهمیت زیادى قائل هستند و در درک لطایف و ظرائف شعرى هم استاد هستند؛ نقد شعر مى دانند و از جوانى در مشهد در حلقه هاى شعرخوانى و نقد شعر شرکت مى کردند. آن هم حلقه هایى که ادبا و شاعران درجه ى اول خراسان و پیرمردهاى معروف ادبیات اداره شان مى کردند. آقاى خامنه اى از جوانى با آن محافل در ارتباط بوده و در نتیجه طبیعى است که در کتابخانه ى ایشان، دیوان شعر فراوان ببینید؛ مجموعه هاى شعرى قدیم و جدید.
ایشان در عالم شعر فارسى کاملاً به روز هستند. بسیارى از جوان ها که ذوق و نبوغى در شعر از خودشان نشان مى دهند، نزد ایشان شناخته شده هستند. ایشان آثار آن ها را دیده اند. براى هر شاعرى هم حسابى باز مى کنند و حسن و عیب او را در ذهن دارند و جایگاهى را در مجموعه ى ادبیات ایران به او نسبت مى دهند.
حوزه دیگر مطالعات ایشان ادبیات داستانى ایرانى و خارجى است؛ اعم از داستان بلند یا داستان کوتاه. شاید بى سابقه و بى نظیر باشد که یک مجتهد و مرجع و فقیه از چهل پنجاه سال پیش رمان هاى بزرگى مثل "دُن آرام" شوخولف با ترجمه ى به آزین و یا آثار رومن رولان مانند "جان شیفته" را خوانده باشد و نسبت به آن ها ارزیابى دقیقى داشته باشد. ایشان هنوز هم رمان خارجى مى خوانند و از خصوصیات شان این است که پس از خواندن کتاب، یادداشتى به صورت جمع بندى مختصر در پایان کتاب مى نویسند. من چندین رمان دیده ام که ایشان نظر خودشان را در پایان آن نوشته اند.
ظاهراً یک بار هم تعدادى از این اظهار نظرها توسط حوزه ى هنرى چاپ شده. ایشان در این یادداشت ها رمان را تجزیه و تحلیل مى کنند که نویسنده کیست؟ این رمان کِى و در چه شرایطى نوشته شده؟ نویسنده چه چیزى را هدف گرفته؟ و به چه طریقى خواسته مقصودش را بیان کند... این ها را مى نویسند و داورى هم مى کنند که خوب بوده یا بد؛ موفق شده یا نه.
قلمرو دیگر مطالعاتى ایشان آثار روشنفکرى دوران معاصر است؛ با همه ى آن طیف وسیعى که روشنفکرى دارد. از آن هایى که نسبت به دین و مذهب و انقلاب نظر منفى دارند تا آن هایى که نزدیک و طرفدار این مسایل هستند. درواقع یکى از خصوصیات ایشان این است که جریان روشنفکرى معاصر ایران را- خصوصاً قبل از انقلابش را- به خوبى مى شناسند و آثار نمایندگان این دوران را خوانده اند. شاید نزدیک ترین آن ها به طیف مذهبى ها، آل احمد باشد. ایشان با شخص آل احمد و با آثار و افکار او آشنا بوده و جایگاه او را در جریان روشنفکرى و سبک او را در نثر فارسى کاملاً مى شناسد.
دیگران را هم همین طور... آقاى خامنه اى با عقبه و تبار روشنفکران معاصر که نویسندگان و روشنفکران عصر مشروطه هستند هم فى الجمله آشنا هستند. براى نمونه در این زمینه کتاب "ماجراى روشنفکران اولیه" مورد توجه ایشان است.
حوزه ى دیگر مطالعاتى ایشان، تاریخ است؛ مخصوصاً تاریخ ایران. چون علاقه ى بارزى به مطالعه ى تاریخ و سرگذشت اشخاص و اقوام و برداشت و بهره بردارى خاص و مناسب از آن دارند. آقاى خامنه اى شناخت قابل توجهى از رجال و افراد موثر در تحولات معاصر- دوران قاجار و بعد از آن تا به امروز- دارند. گاهى که خدمت ایشان صحبت مى کنیم و از شخصیتى صحبت به میان مى آید، مى بینیم ایشان کاملاً شناخت دارند و ارجاع مى دهند به فلان کتاب و فلان کتاب که راجع به فلانى در آن ها چنین بحثى شده و چنان نسبتى به او داده شده است.
از دیگر حوزه هاى مطالعاتى رهبر انقلاب، تاریخ شفاهى به خصوص آثار برآمده از انقلاب اسلامى است؛ اعم از کتب مربوط به انقلاب و دفاع مقدس و... از جمله آثار مورد توجه ایشان در این زمینه مى توانم به "خاطرات احمد احمد " و "خاطرات عزت شاهى " و کتاب هاى "همپاى صاعقه" ، "دسته ى یک" و "دا " اشاره کنم.
فارغ از مطالعه ى کتاب هاى به روز علوم سیاسى، ایشان توجه خاصى به آثار و کتب علمى و اسلامى، مطالعات مرتبط با سیره و فلسفه دارند و مجلات گوناگون علمى، فرهنگى و پژوهشى در حوزه هاى مختلف را هم با علاقه و جدیت مى خوانند.
* * *
.... به هر حال ایشان کتاب خانه بزرگى دارند؛ حدوداً ده سال پیش، مى گفتند این کتاب خانه سى هزار جلد کتاب دارد. جالب است که کسانى مانند مرحوم آیت الله نجفى مرعشى اصلاً نیتشان این بود که کتاب خانه درست کنند اما کتاب خانه ى آقا به طور طبیعى درست شده است.
* * *
اما روایت رهبرى از کتابخانه خودشان نیز خواندنى است. روایت ایشان در اثرى که سال گذشته با عنوان مجموعه "انس با کتاب" از سوى موسسه پژوهشى فرهنگى انقلاب اسلامى و به همت روزنامه همشهرى منتشر شد، اینگونه ثبت شده است :
"ما کتابخانه مرحوم حاج مصطفى خوانسارى را بعد از وفات ایشان خریدیم. ایشان کتابخانه بسیار نفیسى با پنج شش هزار جلد کتاب خوب داشت که حدود هزار و اندى از کتاب هایش خطى بود. من چون دیدم این کتاب ها از دست مى رود و ضایع مى شود، همه اش را خریدم. ایشان مثل چشمش این کتاب ها را حفاظت مى کرد و در زمان حیاتش آن ها را به هیچ کس نشان نمى داد، ولى من مى دانستم چنین کتابخانه اى دارد. ما کتاب هاى خطى کتابخانه ایشان را به آستان قدس فرستادیم و کتاب هاى چاپى اش را هم به موسسه آقاى مصباح در قم دادیم؛ هدیه کردیم."
برخى عبارات کوتاه و توصیه هاى دلنشین مقام رهبرى نیز در این اثر چنین روایت شده است :
غذاى فکرى سالم
... نویسندگان و مترجمان و فراهم آورندگان کتاب؛ اینان کارى باارزش و پاداشى بزرگ، در کنار مسوولیتى سنگین دارند. در جامعه کتابخوان، پدیدآورنده کتاب و عرضه کننده آن باید گرامى داشته شود و او نیز باید کار خود را با عنایت به تاثیر و اهمیت آن انجام دهد. غذاى فکر و روح، باید سالم و مقوى عرضه شود و آن کس که جز این عمل کند، خطا یا جنایتى بزرگ تر از عرضه کننده مواد غذایى ناسالم یا بى مایه، مرتکب شده است.
مطالعه در فرصت هاى کوتاه
من مى خواهم خواهشى از مردم بکنم و آن این است: کسانى که وقت هاى ضایع شونده اى دارند؛ مثلاً به اتوبوس یا تاکسى سوار مى شوند، یا سوار وسیله نقلیه خودشان هستند و دیگرى ماشین را مى راند، یا در جاهایى مثل مطب پزشک در حال انتظار به سر مى برند و به هرحال اوقاتى را در حال انتظار به بى کارى مى گذرانند، در تمام این ساعات، کتاب بخوانند. کتاب در کیف یا جیب خود داشته باشند و در اتوبوس که نشستند، کتاب را باز کنند و بخوانند. وقتى هم به مقصد رسیدند، نشانى لاى کتاب بگذارند و باز در فرصت یا فرصت هاى بعدى آن را باز کنند و از همان جا بخوانند. بنده خودم چند جلد قطور از یک عنوان کتاب را در اتوبوس خواندم! قضیه مربوط به قبل از انقلاب است که چند روزى براى انجام کارى از مشهد به تهران آمده بودم... وضعیت و فضاى اتوبوس هاى آن روزگار براى ما خیلى آزار دهنده بود و نمى توانستیم تحمل کنیم. دلم مى خواست سرم پایین باشد و خواندن کتاب در چنین وضعیتى بهترین کار بود. ساعتى را که به این حالت مى گذراندم احساس نمى کردم ضایع مى شود. آن وقت ها تقریباً یک ساعت طول مى کشید تا آدم با اتوبوس از جایى به جاى دیگر مى رفت. بعضى وقت ها این جابجایى کمتر یا بیشتر هم طول مى کشید. به هرحال چنین یک ساعت هایى را احساس نمى کردم که ضایع مى شود؛ چون کتاب مى خواندم. مصاحبه در پایان بازدید از نهمین نمایشگاه بین المللى کتاب تهران
مطالعه حتى در وقت کوتاه
گاهى مى بینید یک نفر پاى تلویزیون نشسته و منتظر یک فیلم است. تلویزیون آگهى تبلیغاتى پخش مى کند و گاهى پخش تبلیغات بیست دقیقه طول مى کشد. یک وقت است کسى به آن تبلیغات احتیاج دار؛ اما کسى که احتیاج ندارد آگهى هاى تبلیغاتى را ببیند، این بیست دقیقه را چرا بى کار بنشیند!؟ یک کتاب دمِ دستش باشد؛ بردارد و بیست دقیقه مطالعه کند. اگر مردم ما عادت کنند که از این وقت هاى ضایع شونده براى مطالعه کتاب استفاده کنند، جامعه خیلى پیش خواهد رفت و فرهنگ کشور، خیلى ترقى خواهد کرد.
خبر و نظر
"محتواى دیجیتالى"- کتاب محتواى دیجیتال به منظور بررسى تعاریف محتواى دیجیتالى، برنامه ها و ابتکار عمل هاى سایر کشورها و به عنوان یکى از مبانى تنظیم سند طرح تسما چاپ شد.
این کتاب که نسخه الکترونیک آن در سایت دبیرخانه شوراى عالى اطلاع رسانى با آدرس www.scict.ir و در بخش "انتشارات" قابل دسترسى است، به قلم سیروس علیدوستى در 15 بخش نوشته شده است.
از جمله این بخش ها مى توان به مزایاى محتواى دیجیتالى، مدل هاى تجارى محتواى دیجیتالى، انواع محتواى الکترونیکى، اقتصاد دیجیتالى، چالش هاى اخیر و آینده محتواى دیجیتال اشاره کرد.
محتواى دیجیتالى تلفیقى از محتوا، فن آورى دیجیتالى و مجموعه ویژه اى از تولیدات و خدمات در بازارهاى محتواى عمومى و رسانه ها است و کتاب یاد شده براى پاسخ به نیاز اطلاعاتى طرح تولید و ساماندهى محتواى الکترونیکى ایران (تسما) براى آشنایى با مفاهیم و تعارف پایه محتواى دیجیتالى به شیوه مرور اطلاعات تنظیم شده است.
در این کتاب ضمن توجه به قالب ها و انواع مختلف محتوا، ابعاد فرهنگى و اقتصادى آن بررسى شده و استاندارهاى لازم پیشنهاد داده شده است. عوامل پیشران و تاثیرگذار و چالش هاى دیجیتال، از مهم ترین مباحث این اثر است.
"111 عنوان کتاب دینى در هفته پایانى آبان ماه " - در هفته آخر آبان ماه 111 عنوان کتاب دینى منتشر شد که از این تعداد 91 عنوان تالیفى و 20 عنوان نیز ترجمه بوده اند. از این تعداد 58 عنوان چاپ اولى و 53 عنوان تجدید چاپى بودند. از این تعداد ، 59 عنوان در تهران و 52 عنوان در شهرستانها منتشر شدند. متوسط شمارگان کتابهاى حوزه دین، 28781 نسخه و متوسط صفحات نیز 283 صفحه بوده است .
" آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها" - معاون دفتر برنامه ریزى اجتماعى و مطالعات فرهنگى وزارت علوم از انتشار کتاب آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها به منظور آموزش هماهنگ کارگزاران و فعالین فرهنگى به همت دفتر برنامه ریزى اجتماعى و مطالعات فرهنگى خبر داد. دکتر جلیل دارا با بیان اینکه طرح جامع تدوین آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها با هدف توانمندسازى و ارتقاى مهارت فعالان، مسئولین، مدیران، معاونان و سایر کارگزاران فرهنگى دانشگاهها از اواخر سال 1386 در دستور کار معاونت فرهنگى و اجتماعى وزارت علوم قرار گرفته بود پایان یافته است، افزود : کتاب آموزش جامع کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها نتیجه این طرح است که به صورت مکتوب منتشر مى شود.
دبیر کمیته برنامه ریزى جامع آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها، افزود: عنوان درس هاى مطرح شده در این طرح در دو بخش عمومى و اختصاصى تدوین شده اند که یادگیرى برخى از آن ها براى فعالین، کارشناسان و کارگزاران فرهنگى نظیر انجمن هاى علمى، شوراهاى صنفى، هیئت هاى نظارت بر تشکل هاى اسلامى، کانون هاى فرهنگى و کادر تحریریه نشریات دانشجویى ضرورى است.
کمیته برنامه ریزى جامع آموزش کارگزاران فرهنگى دانشگاه ها، که از سال تحصیلى 86-87 به ریاست دکتر خواجه سروى، معاون کنونى فرهنگى و اجتماعى وزارت علوم، تحقیقات و فناورى و باعضویت مسئولین فرهنگى دانشگاه ها فعالیت خود را آغاز کرده است با انتشار این کتاب به کارخود پایان مى دهد.
" 7 درصد کتابهاى خراسان رضوى در انتشارات آستان " - هفت درصد کتابهاى خراسان رضوى در سال 87 در موسسات انتشاراتى آستان قدس رضوى منتشر شد. آمار کلى انتشار کتاب آستان قدس رضوى در سال 87، 496 عنوان کتاب با سه میلیون و 207 هزار جلد است. این آمار یک درصد کتابهاى منتشر شده کشور و هفت درصد کتابهاى منتشر شده استان خراسان رضوى را در سال 87 تشکیل مى دهد.
به صورت موضوعى متوسط تیراژ کتب در حوزه دین در کشور پنج هزار و 836 جلد، در استان خراسان رضوى 10 هزار جلد و در آستان قدس شش هزار جلد در سال 87 بوده است.
همچنین متوسط قیمت هر صفحه کتاب چاپ شده در حوزه دین در سال 87 در کشور هفت تومان و دو ریال در خراسان رضوى، هفت تومان و سه ریال و در آستان قدس 10 تومان بوده است.
از نظر عناوین کتب چاپ شده نیز بیشترین عنوان در موسسه چاپ به نشر و سپس در بنیاد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى به چاپ رسیده است. از لحاظ قطع کتابهاى منتشر شده در سال 87 بیشترین قطع کتابهاى وزیرى بوده است.
" نقد کتاب کمتر از یک درصد" - یک منتقد و نویسنده کتاب، نقد را نشان دادن کاستى ها و حرمت نهادن به تلاش ها و کوشش هاى نویسنده دانست و با تاکید بر تربیت فکر نویسنده به وسیله نقد گفت: تعداد نقدهاى کتاب در کشور کمتر از یک درصد کل کتب چاپ شده است.
حجت الاسلام مرویان حسینى در حاشیه برگزارى جشن کتاب استان خراسان رضوى افزود: نقد کتاب در واقع تربیت فکر نویسنده است تا آثارش به دست فراموشى سپرده نشود.
استاد حوزه علمیه خراسان گفت: چه بسیار کتابهایى که هزاران مرتبه به چاپ رسیده اند اما مورد نقد و بررسى قرار نگرفته اند و این به معناى نهادینه نشدن نقد در نزد اهلم قلم است.
"مجموعه آثار استاد سید مرتضى نجومى" بزودى - مدیر موسسه بوستان کتاب گفت : 10 اثر استاد سید مرتضى نجومى عالم فرزانه کرمانشاهى تا پایان سال جارى توسط انتشارات بوستان کتاب در قالب یک مجموعه چاپ و منتشر خواهد شد. حجت الاسلام و المسلمین "سید محمد کاظم شمس" با بیان اینکه این آثار شامل تفسیر تک نگارى، آثار فقهى، اصولى، هنرى و موسیقى است، بیان داشت: برخى از آنان با خط استاد پیش از این به صورت جداگانه منتشر شده و برخى از آثار تاکنون به چاپ نرسیده است.
مدیر موسسه بوستان کتاب ادامه داد: کتاب تفسیر هاى تک نگارى با عنوان "المومن" در تفسیر سوره مومن، تفسیر سوره یوسف، "فیض قلم" مجموعه مقالات ادبى، "کیمیاى هستى" در مباحث هنرى، "منزل مقصود" تفسیر سوره هود، "نسیم ایمان" تفسیر سوره مومنون و دو رساله فقهى و کتابى در زمینه موسیقى از جمله آثارى است که در این مجموعه گنجانده خواهد شد.
شمس، با اشاره به اینکه این مجموعه با ویرایش جدید عرضه خواهد شد، بیان داشت : تلاش ما براین بود تا در زمان حیات آیت الله نجومى این مجموعه منتشر شود که میسر نشد.
کتابخانه دیجیتالى نور
همزمان با میلاد امام هادى(ع)، در مراسمى با حضور حجت الاسلام خاموشى، رییس سازمان تبلیغات اسلامى، کتابخانه دیجیتالى نور رونمایى شد.
متن کامل 1965 عنوان کتاب در 5100 جلد به صورت تمام متن و عرضه 3100 جلد آن به صورت متن و تصویر اسکن شده در موضوعات مختلف از ویژگى هاى این پایگاه است.
دسترسى سریع و آسان محققان به کتب و منابع دست اول علوم انسانى و اسلامى، ارائه کتب با امکان ارائه فهرست الفبایى و موضوعى و محدود کردن دامنه جست وجو در پدید آورندگان و عناوین با فهرست خاص از دیگر ویژگى هاى پایگاه کتابخانه دیجیتالى نور است.
این پایگاه از تنوع موضوعى گسترده اى برخوردار است و موضوعاتى همچون علوم اسلامى، لغت، ادبیات، حدیث، قرآن، رجال، فقه، اصول و فلسفه را در بر دارد. افزودن لغت نامه عربى به فارسى، فارسى به فارسى و افزودن محیط کاربرى انگلیسى و فارسى به محیط پایگاه از برنامه هاى آینده این پایگاه است.
استفاده از محتواى موجود در پایگاه محدودیت خاصى ندارد و کاربران از هم اکنون به مدت شش ماه به طور رایگان و بعد از آن با خرید کارت شارژ مى توانند از محتواى پایگاه استفاده کنند.