حرم کاظمین(ع)
آرشیو
چکیده
متن
«عتبات عالیات»، پیوسته شوق برانگیز بوده است و گوهرى که در «کاظمین»مدفون است، همواره دلهاى مشتاق را ربوده است.
آنچه در این شهر، کهرباى جان زائر است، مرقد دو حجت الهى، دو امام بزرگوار،امام موسى بن جعفر و امام جواد(علیهما السلام ) است، نه آثار باستانى این شهر،نه سابقه دیرین این دیار که به پیش از میلاد مسیح مىرسد و نه به خاطر آنکه روزىبه نام «مقابر قریش» شهرت داشته است و نه به خاطر آنکه این گورستان قریش راپس از بناى بغداد در سال 164 هجرى به دست منصور دوانیقى در غرب این پایتختعباسى بنا کردند و نام قدیمش «شونیزیه» بوده است.
هر چند امروز هم هر کس در گوشه و کنار این دیار بچرخد، به بقایاى بناهاىباستانى برمىخورد که از روزگاران کهن مانده است و شکوهى تامل برانگیز دارد;لیکن پرجاذبهترین اثر ماندگار این سرزمین، مرقد منور فرزندان فاطمه، دو اماممعصوم از نسل رسول خدا(ص) است که چون نگینى مکرر، زینتبخش این شهر است.
آرمیده این حرم
از آن پس که امام کاظم(ع) در 25 رجب183 هجرى در 55 سالگى درتربت پاکش آرمید، سپس امام جواد(ع) در آخر ذىقعده 220 هجرى در این شهر به خاکسپرده شد، این شهر به تدریجبه «کاظمین» شهرت یافت. این دو نور، هر دوجلوهاى از یک حقیقت ناب بودند. بدین سبب این حرم شریف را حرم کاظمین و حرمجوادین هم گفتهاند، چرا که امام کاظم، همان امام جواد است و هر دو، هم کاظمندو هم جواد. هر دو «باب الحوائج» و برآورنده نیازهاى سائلان و متوسلانند.
زیارت مرقد امام کاظم(ع) در روایات، همپاى زیارت پیامبر و امیر مومنان وسیدالشهدا(ع) به حساب آمده است. در دورانهایى هم همچون کربلا، مورد سختگیرىسلطههاى جور بوده و زیارت قبر این دو امام، آسان و بىخطر نبوده است.
از امام رضا(ع) مىپرسند: پاداش کسى که قبر پدرت را زیارت کند، چیست؟ پاسخمىدهد: بهشت! پس آن را زیارت کن. در روزگارى که دیوارى بر مقابر قریش احاطهداشته و قبر امام به آسانى در دسترس نبوده است و مخالفان اهل بیت نیز در اینشهر سیطره داشتهاند، امامان به لحاظ تقید دستور مىدادند که شیعیان از پشتدیوار، زیارت کنند.
حسین بن یسار واسطى که فضیلت زیارت امام کاظم(ع) را از حضرت رضا(ع) مىشنود کههمتاى زیارت حضرت رسول است، مىپرسد: «اگر بیم داشته باشم و نتوانم وارد آنجاشوم؟ ...» حضرت مىفرماید: «از پشت دیوار سلام بده.» به مرور زمان، بر مزاراین دو امام، قبه و بارگاهى بنا شد. در سال336 هجرى به دستور معزالدوله، حرمکاظمین تجدید بنا گردید، با ساختمانى نو و ضریح و دو گنبد که بر روى قبرساختند و دیوارى پیرامون آن کشیدند.
سابقه تاریخى کاظمین، نشان از خراب شدنهاى مکرر دارد، چه با سیلهاى متعدد وطغیان آب، چه با هجوم فتنهگران به این شهر و قتل عام و غارت و تخریب. اما هربار، باز هم مرمت و آبادان شده و محل سکونت مردم گشته است.
در قرن پنجم، در اواخر حکومت آل بویه، حرم شکوه و موقعیت و آراستگى بیشترىیافت و مرقد کاظمین، جاذبههاى معنوى فراوانى براى زیارت و سکونت در اطراف اینحرم نورانى پیدا کرد.
وضع کنونى
اینک حرم کاظمین، با دو گنبد طلایى و چهار گلدسته زرین، ضریحى زیباو مقدس را در بر گرفته است که درون آن، دو قبر مقدس از دو امام معصوم است،همچون صندوقى که دو گوهر نفیس را در خود نهان دارد.
آمیختگى هنر و دین و تلاقى ذوق هنرى و احساس معنوى و عشق به اهل بیت را که درهنر مسلمانان تجلى یافته است، در مجموعه حرم کاظمین مىتوان دید.
روزى که به دستور هارون الرشید، امام کاظم(ع) به دستسندى بن شاهک با خرماىزهرآلود در زندان مسموم و شهید شد و آنگاه پیکرش را روى «جسر بغداد» نهادند،سپس شکوهمندانه تشییع شد و در غرب بغداد، در مقابل قریش به خاک سپرده شد، آرى.. . آن روز تصور نمىرفت که این مدفن پاک، روزى مزار عاشقان صاحبدل گردد.
جاذبه قداست
کاظمین از دیرباز مورد توجه خاص پیروان حق بوده است و شخصیتها وعالمانى فرزانه در آن زیسته و در گذشته و به خاک سپرده شدهاند. فقها و علماىبزرگى هم در آنجا تلاش عملى داشته و حوزه علمیه برپا داشتهاند و در مبارزاتعظیم بر ضد دشمنان اسلام و مهاجمان به وطن اسلامى، قامت مردانگى افراشتهاند.
از مدفونین در آستانه مقدسه کاظمین، مىتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1 «ابن قولویه قمى» (متوفاى 368 ه) که پیش پاى امام کاظم(ع) مدفون است.
2 «شیخ مفید» (متوفاى413 ه) که استاد سید رضى و سید مرتضى و ازبرجستهترین شخصیتهاى شیعه بود.
3 «خواجه نصیر طوسى» (متوفاى 672 ه) که در سردابى در حرم موسى بنجعفر(ع) به خاک سپرده شد. و این بنا به وصیتخودش بود که در حرم کاظمین دفنشود.
4 «فرهاد میرزا» (متوفاى 1305 ه) مولف قمقام زخار در تاریخ شهادتامام حسین(ع).
و ... بسیارى دیگر از چهرههاى با ایمان و نیکان و صالحان.
امید است که توفیق زیارت این مرقد و مزار نورانى با گشوده شدن راه عتباتعالیه به روى شیفتگان اهلبیت، نصیب همه علاقه مندان گردد. آمین.
آنچه در این شهر، کهرباى جان زائر است، مرقد دو حجت الهى، دو امام بزرگوار،امام موسى بن جعفر و امام جواد(علیهما السلام ) است، نه آثار باستانى این شهر،نه سابقه دیرین این دیار که به پیش از میلاد مسیح مىرسد و نه به خاطر آنکه روزىبه نام «مقابر قریش» شهرت داشته است و نه به خاطر آنکه این گورستان قریش راپس از بناى بغداد در سال 164 هجرى به دست منصور دوانیقى در غرب این پایتختعباسى بنا کردند و نام قدیمش «شونیزیه» بوده است.
هر چند امروز هم هر کس در گوشه و کنار این دیار بچرخد، به بقایاى بناهاىباستانى برمىخورد که از روزگاران کهن مانده است و شکوهى تامل برانگیز دارد;لیکن پرجاذبهترین اثر ماندگار این سرزمین، مرقد منور فرزندان فاطمه، دو اماممعصوم از نسل رسول خدا(ص) است که چون نگینى مکرر، زینتبخش این شهر است.
آرمیده این حرم
از آن پس که امام کاظم(ع) در 25 رجب183 هجرى در 55 سالگى درتربت پاکش آرمید، سپس امام جواد(ع) در آخر ذىقعده 220 هجرى در این شهر به خاکسپرده شد، این شهر به تدریجبه «کاظمین» شهرت یافت. این دو نور، هر دوجلوهاى از یک حقیقت ناب بودند. بدین سبب این حرم شریف را حرم کاظمین و حرمجوادین هم گفتهاند، چرا که امام کاظم، همان امام جواد است و هر دو، هم کاظمندو هم جواد. هر دو «باب الحوائج» و برآورنده نیازهاى سائلان و متوسلانند.
زیارت مرقد امام کاظم(ع) در روایات، همپاى زیارت پیامبر و امیر مومنان وسیدالشهدا(ع) به حساب آمده است. در دورانهایى هم همچون کربلا، مورد سختگیرىسلطههاى جور بوده و زیارت قبر این دو امام، آسان و بىخطر نبوده است.
از امام رضا(ع) مىپرسند: پاداش کسى که قبر پدرت را زیارت کند، چیست؟ پاسخمىدهد: بهشت! پس آن را زیارت کن. در روزگارى که دیوارى بر مقابر قریش احاطهداشته و قبر امام به آسانى در دسترس نبوده است و مخالفان اهل بیت نیز در اینشهر سیطره داشتهاند، امامان به لحاظ تقید دستور مىدادند که شیعیان از پشتدیوار، زیارت کنند.
حسین بن یسار واسطى که فضیلت زیارت امام کاظم(ع) را از حضرت رضا(ع) مىشنود کههمتاى زیارت حضرت رسول است، مىپرسد: «اگر بیم داشته باشم و نتوانم وارد آنجاشوم؟ ...» حضرت مىفرماید: «از پشت دیوار سلام بده.» به مرور زمان، بر مزاراین دو امام، قبه و بارگاهى بنا شد. در سال336 هجرى به دستور معزالدوله، حرمکاظمین تجدید بنا گردید، با ساختمانى نو و ضریح و دو گنبد که بر روى قبرساختند و دیوارى پیرامون آن کشیدند.
سابقه تاریخى کاظمین، نشان از خراب شدنهاى مکرر دارد، چه با سیلهاى متعدد وطغیان آب، چه با هجوم فتنهگران به این شهر و قتل عام و غارت و تخریب. اما هربار، باز هم مرمت و آبادان شده و محل سکونت مردم گشته است.
در قرن پنجم، در اواخر حکومت آل بویه، حرم شکوه و موقعیت و آراستگى بیشترىیافت و مرقد کاظمین، جاذبههاى معنوى فراوانى براى زیارت و سکونت در اطراف اینحرم نورانى پیدا کرد.
وضع کنونى
اینک حرم کاظمین، با دو گنبد طلایى و چهار گلدسته زرین، ضریحى زیباو مقدس را در بر گرفته است که درون آن، دو قبر مقدس از دو امام معصوم است،همچون صندوقى که دو گوهر نفیس را در خود نهان دارد.
آمیختگى هنر و دین و تلاقى ذوق هنرى و احساس معنوى و عشق به اهل بیت را که درهنر مسلمانان تجلى یافته است، در مجموعه حرم کاظمین مىتوان دید.
روزى که به دستور هارون الرشید، امام کاظم(ع) به دستسندى بن شاهک با خرماىزهرآلود در زندان مسموم و شهید شد و آنگاه پیکرش را روى «جسر بغداد» نهادند،سپس شکوهمندانه تشییع شد و در غرب بغداد، در مقابل قریش به خاک سپرده شد، آرى.. . آن روز تصور نمىرفت که این مدفن پاک، روزى مزار عاشقان صاحبدل گردد.
جاذبه قداست
کاظمین از دیرباز مورد توجه خاص پیروان حق بوده است و شخصیتها وعالمانى فرزانه در آن زیسته و در گذشته و به خاک سپرده شدهاند. فقها و علماىبزرگى هم در آنجا تلاش عملى داشته و حوزه علمیه برپا داشتهاند و در مبارزاتعظیم بر ضد دشمنان اسلام و مهاجمان به وطن اسلامى، قامت مردانگى افراشتهاند.
از مدفونین در آستانه مقدسه کاظمین، مىتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1 «ابن قولویه قمى» (متوفاى 368 ه) که پیش پاى امام کاظم(ع) مدفون است.
2 «شیخ مفید» (متوفاى413 ه) که استاد سید رضى و سید مرتضى و ازبرجستهترین شخصیتهاى شیعه بود.
3 «خواجه نصیر طوسى» (متوفاى 672 ه) که در سردابى در حرم موسى بنجعفر(ع) به خاک سپرده شد. و این بنا به وصیتخودش بود که در حرم کاظمین دفنشود.
4 «فرهاد میرزا» (متوفاى 1305 ه) مولف قمقام زخار در تاریخ شهادتامام حسین(ع).
و ... بسیارى دیگر از چهرههاى با ایمان و نیکان و صالحان.
امید است که توفیق زیارت این مرقد و مزار نورانى با گشوده شدن راه عتباتعالیه به روى شیفتگان اهلبیت، نصیب همه علاقه مندان گردد. آمین.
تبلیغات
