تحلیلی از نفرین منابع نفتی و رانت جویی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب نفت خیز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عملکرد ضعیف اقتصادی در کشورهای دارای منابع غنی طبیعی که بعد از جنگ جهانی دوم در این کشورها مشاهده و به آن توجه شد، «نفرین منابع» نام گرفت. این پارادوکس و بررسی و توجیه آن، موضوع بسیاری از تحقیقات انجام گرفته در دو دههی اخیر بوده است. این تحقیقات به بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم وفور منابع طبیعی بر روی متغیرهای اقتصادی پرداختهاند، تا با شناسایی مسیرهای مختلف تاثیرگذاری، راهحلی برای دستیابی به رشد بالاتر اقتصادی استخراج کنند. توزیع نابرابر درآمد، از مشخصههایی است که در بیشتر کشورهای دارای منابع طبیعی و منابع نفتی مشاهده میشود. تمرکز این تحقیق بر روی کشورهای دارای منابع غنی نفتی است و 16 کشور از میان کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه ی نفتخیز انتخاب شدهاند. هدف، بررسی اثر درآمدهای بالای نفتی در کشورهای منتخب بر روی نابرابری توزیع درآمد است. نتایج رگرسیون نشان میدهد که در دههی اخیر درآمدهای نفتی در کشورهای توسعه یافته ای که دولت کارآ دارند، سبب کاهش نابرابری توزیع درآمد و در بیشترکشورهای دارای دولتهای با کارایی کمتر سبب افزایش نابرابری شده است، علت این تفاوت را میتوان در زیرساخت نهادی و قانونی کشورها و ایجاد فرصتهای رانتجویی جستجو کرد، چنان که در رگرسیون تخمین زده شده، متغیر جانشین رانتجویی بیشترین تاثیر را بر نابرابری توزیع درآمد داراست.