صبری انوشه

بیش از سه دهه از بحران مزمن منطقه شاخ آفریقا می گذرد. مراکز پژوهشی و دانشگاهی درباره علل، روند و پیامدهای این بحران و نیز عناصر و مؤلفه های آن بررسی ها و کاوش هایی را در ابعاد مختلف انجام داده اند. شناخت اهداف و اولویت های تحرک منطقه ای اتیوپی در برابر تحولات سومالی در سطوح مختلف، ابزارهای لازم را برای آگاهی از اهداف راهبردی این کشور به عنوان بازیگر مهم منطقه ای در منطقه شاخ آفریقا فراهم می کند. تداوم فروپاشی سومالی به عنوان دولت- ملت و یک واحد سیاسی، استثنایی سیاسی- امنیتی در روابط بین الملل فرصتی طلایی برای ارتقای سطح قدرت و نفوذ اتیوپی در منطقه شاخ آفریقا فراهم کرد.آدیس ابابا به طور سنتی و تاریخی در جایگاه تمدنی منطقه ای، سعی دارد از مؤلفه های قدرت و شرایط منطقه و جهان به منظور پاسداری از جایگاه منطقه ای خود و گسترش آن به خوبی استفاده کند در این راستا سیاست مداخله گرایانه این کشور تأمین کننده هژمونی منطقه ای و بسیاری از نیازهای سیاسی و امنیتی بوده است. در این مقاله، سیر تاریخی تعامل و رفتار سیاستمداران اتیوپی را با عناصر و مؤلفه های بحران سومالی تحلیل شده است تا سازکارهای نهادهای سیاست گذاری و تصمیم گیری آدیس ابابا مشخص شود و از این رهگذر چگونگی اجرایی شدن مقاصد و سیاست های منطقه ای توسط ابزارهای ذی ربط اتیوپی ارائه گردد.

اهتمام رژیم صهیونیستی به منطقه شرق آفریقا قبل از تاسیس رژیم اشغالگر قدس بوده و نظریه پردازان صهیونیستی،اوگاندا و کنیا را به عنوان موطن های برگزیده برای گردآوری یهودیان آواره جهان در نظر داشتند. اتیوپی، جایگاه راهبردی در سیاست افریقایی رژیم صهیونیستی دارد، زیرا با توجه به اینکه آدیس آبابا به عنوان یک قدرت منطقه ای،قابلیت تاثیرگذاری در توازن منطقه ای را دارد، می توان از ظرفیت های آن در جهت تعدیل سیاست منطقه ای مصر و سودان بهره برداری نمود. همچنین امنیت آبی سودان و مصر در گرو سیاست های آبی اتیوپی است...

افزایش نیاز کشورهای صنعتی به نفت و گاز، جایگاه و اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک کشورهای نفتی را ممتاز ساخته پس از حادثه یازده سپتامبر 2001 رسانه های گروهی جهان و مراکز پژوهشی در زمینه انرژی و صنعت نفت پیرامون اهمیت راهبردی نفت آفریقا اطلاعات گوناگونی ارائه دادند. به قدرت رسیدن نئومحافظه کاران وابسته به شرکت های نفتی از جمله خانواده بوش و دیک چنی، کوندالیزا رایس، ... حتی زلمای خلیل زاد سفیر سابق امریکا در افغانستان و سفیر فعلی در بغداد آزمندی و شهوت نفتی کاخ سفید را تشدید کرد..

اهتمام صهیونیستها به قاره آفریقا و کشورهای آن به سالهای پیش از تاسیس دولت غاصب اسرائیل در فلسطین بازمی گردد. در تمامی مراحل تاریخ روابط اسرائیل با کشورهای آفریقایی، اولویتهای راهبردی سیاست منطقه ای و بین المللی، زیرساخت های سیاست افریقایی آن دولت را تشکیل می داده است. شکست انزوای منطقه ای، برچیدن محاصره اعراب و تحکیم مشروعیت در مقدمه اهداف راهبردی دولت اسرائیل در این قاره بوده است. گرچه مناسبات اسرائیل با کشورهای آفریقایی طی پنجاه سال اخیر شاهد فراز و نشیبها بوده ولی باید اذعان داشت ...

در این گزارش به طور مختصر به بررسی هفده کتابخانه عمومی بزرگ، هشت کتابخانه شخصی و فهرستهای موجود درباره کتب و رسایل خطی لیبی می پردازد.