رامین کیامهر

فضاهای گردشگری شهری، شامل عناصر اولیه و عناصر ثانویه اند. عناصر اولیه شامل جاذبه های گردشگری و عواملی هستند که سبب جذب گردشگر می شوند. عناصر ثانویه گردشگر جذب نمی کنند، اما بر ماندگاری گردشگر در شهر مؤثرند. نحوه پراکنش عناصر گردشگری در فضای شهری، در مدت ماندن گردشگران و درنتیجه، اقتصاد گردشگری نقش مهمی دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی پخشایش فضایی جاذبه های گردشگری و مکان یابی هتل های شهر کرمانشاه است. در این پژوهش، برای تعیین الگوی فضایی جاذبه های گردشگری و هتل ها، از مدل میانگین نزدیک ترین همسایه و برای بررسی نحوه قرارگیری جاذبه های گردشگری و هتل ها نسبت به یکدیگر، از مدل مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار استفاده شد. مقدار به دست آمده از مدل میانگین نزدیک ترین همسایه، برای جاذبه های گردشگری 69/0 است که الگوی خوشه ای برای جاذبه های گردشگری را نشان می دهد. همچنین مقدار به دست آمده برای هتل ها 33/1 است که نشانگر الگوی پراکنده برای هتل هاست. همچنین نتایج مدل مرکز متوسط و بیضی انحراف معیار نشان می دهد که مرکز متوسط هتل ها، نزدیک به جاذبه های گردشگری است و نیز بیضی انحراف معیار هتل ها و جاذبه های گردشگری متداخل است که این تحلیل ها نشانگر تناسب قرارگیری هتل های شهر کرمانشاه نسبت به جاذبه های گردشگری است.

فعالیت گردشگری یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی جهان و منبع اصلی ارزآوری برای یک سوم از کشورهای درحال توسعه و نیمی از کشورهای توسعه یافته به شمار می آید و رویکردی است جهت ایجاد تنوع اقتصادی و خارج شدن از اقتصاد تک محصولی که یکی از مشکلات کشورمان به شمار می آید. شهر زنجان با توجه به موقعیت مناسب و قرارگیری در مسیر جاده ابریشم و محور ترانزیتی شمال غرب به تهران، دارای گردشگران عبوری بسیار با ماندگاری پایین است؛ در همین راستا هدف تحقیق حاضر شناخت عوامل مؤثر بر ماندگاری گردشگران در شهر زنجان هست. پژوهش ازنظر نوع، کاربردی و ازنظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق گردشگران واردشده به شهر زنجان است. با توجه به مشخص نبودن تعداد دقیق گردشگران، جهت تعیین تعداد نمونه لازم از جدول مورگان استفاده و تعداد نمونه جهت تکمیل پرسشنامه 380 به دست آمده است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. روایی سؤالات تحقیق توسط محققان تائید و ضریب پایایی پرسش نامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که از بین عامل ها، عامل برنامه ریزی و مدیریت، با بیشترین مقدار ویژه (13.851) تأثیرگذارترین عامل در ماندگاری گردشگران است.

امروزه ژئوتوریسم راهکاری نوین برای تبیین و تشریح علوم زمین و شناخت سرمایه های طبیعی هر منطقه است که علاوه بر ایفای نقش آموزشی علمی، سبب توسعه توریستی یک منطقه می شود. ژئوپارک ناحیه ای است با محدوده های کاملا تعریف شده و دارای مساحت کافی به منظور توسعه اقتصادی منطقه در آینده این محدوده شامل چندین پدیده جالب زمین شناسی(در ابعاد گوناگون و بدون در نظر گرفتن مقیاس ها) با ترکیبی از ویژگی های علمی، کمیابی یا زیبایی پدیده ، نمایش تاریخ زمین شناسی منطقه، نمایش فرایند هایی با ارزش زمین شنسی و باستان شناسی، بوم شناسی، تاریخ یا فرهنگ شناسی نیز ارزشمند هستند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تعدادی از ژئوسایت های شهرستان ماه نشان (دودکش جن مادآباد، قلعه بهستان، معدن انگوران، کوه های رنگی آلاداغلار، کوه بلقیس، آبگیر خندقلو، دودکش های جن قره دره انگوران،)جهت احداث ژئوپارک می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت بصورت توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری داده ها از طریق پرشسنامه بوده و جامعه آماری پژوهش ۴۱ نفر از کارشناسان ذی ربط می باشند. تجزیه و تحلیل داده ها نیز به دو صورت کمی و کیفی و با استفاده از مدل کومانسکو و نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شهرستان ماه نشان توانمندی و پتانسیل لازم جهت احداث ژئوپارک را دارد و ژئوسایت های قلعه بهستان و دودکش جن مادآباد با کسب امتیاز های (64/0) و(61/0) در رتبه های اول و دوم قرار گرفتند و ژئوسایت های کوه های رنگی آلاداغلار(۵۹۳/۰)، کوه بلقیس(۵۹۱/۰)، معدن انگوران(۵۵۷/۰)، دریاچه خندقلو(۵۳۴/۰) و دودکش های جن قره دره انگوران(۵۲۸/۰) به ترتیب با امتیاز های بسیار نزدیک به هم در رتبه های بعدی هستند. بیش ترین امتیاز میانگین های به دست آمده از داده ها مربوط به ارزش علمی و ارزش زیبایی شناختی است.