فاطمه قیطاسی

در سال های اخیر، اهمیت و نقش صنایع کوچک در کشورهای صنعتی و در حال توسعه افزایش یافته است. در ایران نیز اهمیت صنایع کوچک رو به رشد بوده و از این رو دولت ها میتوانند با ارایهی راهکارهای حمایتی از صنایع کوچک و زودبازده، افزون بر رفع بخش قابل توجهی از مشکل بیکاری به افزایش تولید ملی و صادرات و توسعهی کارآفرینی نیز کمک کنند. لازمهی تحقق این هدف آن است که کمکهای دولت به شکل درست و بهینه در کل کشور اختصاص داده شود تا بتواند اهدافی همانند عدالت اجتماعی و فقرزدایی را نیز تحقق بخشد. در این تحقیق ابتدا شاخص های تخصیص اعتبارات تعیین و سپس آرمان ها در الگوی برنامه ریزی آرمانی با استفاده از این شاخص ها که ضرایب اهمیت آن از طریق تحلیل سلسله مراتبی گروهی به دست آمد، تعیین شد. هم چنین از AHP گروهی در تعیین اهمیت هر یک از بخش های عمدهی اقتصادی استان ها (کشاورزی، صنعت و خدمت ها) استفاده و نتایج به تفکیک استان های کشور استخراج شد. در پایان الگوی آرمانی با استفاده از نرم افزار Lingo حل شده و نتایج آن بررسی شد.

اخلاق در تصمیم گیری و علم مدیریت (تحقیق در عملیات) به تازگی مطرح و جذابیت خاصی برای محققین این رشته علمی فراهم نموده و چشم انداز تحقیقاتی فراوانی برای آن می توان متصور بود. علم مدیریت به دلیل ماهیت استراتژیک آن در کمک به تصمیم گیری در حوزه انسانی نسبت به سایر علوم از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که هر تصمیم در این حوزه می تواند بر اقشار مختلف جامعه، محیط و طبیعت اثرگذار باشد. از جمله طرق موثر به منظور وارد ساختن مباحث اخلاقی در امور روزمره انسانی لحاظ اخلاق در تصمیم گیری و متعاقبا تحقیق در عملیات به عنوان یک سیستم پشتیبانی تصمیم می باشد.روش کار: در این مطالعه مروری ضمن مقایسه موقعیت های دنیای طبیعی و دنیای انسانی و قیاس تصمیم گیری در این موقعیت ها به این مساله توجه می گردد که تصمیم گیری در موقعیت های انسانی نیازمند آن است که به سه قطب اثرگذار یعنی منطق، ذهنیت و اخلاق توجه شود. در قطب منطقی مدل های پایه ای تحقیق در عملیات، در بحث ذهنیت استفاده از مدل های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM) و در بحث اخلاق مواردی چون توسعه پایدار، عدالت اجتماعی، آلودگی، ضایعات، تعهدات زیست محیطی، مدیریت مواد خام مطرح می شود. در ادامه نکاتی در برقراری توازن بین این سه قطب در مدل های تحقیق در عملیات بحث می شود و راهکار هایی در این خصوص ارایه می گردد. این مقاله در برگیرنده سوگندنامه تحقیق در عملیات، اخلاق در مدل سازی، نتیجه گیری و پیشنهادات برای تحقیقات آتی نیز هست.نتیجه گیری : تصمیم گیری در حوزه علم مدیریت بدون توجه به مولفه های اخلاق و مسوولیت اجتماعی واقع بینانه نیست. امروزه نویسندگان در خصوص دخالت دادن اخلاق در تصمیم گیری فعالیت کرده و متدهایی را پیشنهاد داده اند. این مقاله ضمن بررسی جامع تحقیقیات گذشته و آخرین دستاوردها به یک متدولوژی چند شاخصه دست یافته است که پژ‍وهشگران و تصمیم گیرندگان را قادر می سازد مسایل اخلاقی را در مدل سازی و تصمیم گیری دخالت دهند.