مهرداد عسکریان

یکی از مطالعات مهم در برنامه ریزی سلامت کشورها و سنجش الگوی کیفیت زندگی و بهره مندی از سیستم خدمات بهداشت و درمان و موفقیت آن ها، بررسی الگوی مرگ ومیر در پهنة جغرافیایی است. مطالعات انجام شده با تأکید بر کلان نگری، علل فوت را در سطح کل کشور بررسی کرده و نتایج به دست آمده نیز با نادیده گرفتن عناصر جغرافیایی تشکیل دهندة کشور، الگوی واحدی را بیان می کند. با توجه به تفاوت های منطقه ای در شیوع علل مختلف مرگ ومیر، مطالعة حاضر با بهره گیری از رویکرد آمار مکانی و تحلیل اکتشاف فضایی داده، به بررسی تفاوت های علل مرگ در مقیاس شهرستان های کشور پرداخته است. نتایج نشان داد که از مجموعِ متوفیان ثبت شده برحسبِ طبقه بندی بین المللی مرگ ومیر ( ICD ) در سال های 1389-1385، بیماری های دستگاه گردش خون، سوانح و تصادفات و انواع سرطان ها، مهم ترین علت مرگ ومیر در ایران بوده اند. توزیع علل سه گانة ذکر شده در کشور از توزیع یکسانی برخوردار نبوده و در بعضی از شهرستان ها بیش از 75 درصد از علل مرگ، ناشی از سه عامل یادشده بوده؛ در حالی که در این دوره در بعضی از شهرستان ها نیز نقش عوامل یادشده کمتر از 20 درصد است و بخش عمده ای از مرگ ومیر این شهرستان ها ناشی از کهولت سن بوده است. بررسی پراکنش فضایی علل عمدة مرگ در مقیاس شهرستان ها مشخص کرد، 3 عامل بیماری های قلبی، تصادفات و انواع سرطان در سنین غیر از کهولت، عمدتاً در شهرستان هایی با نرخ شهرنشینی کمتر از میانگین ملی تمرکز دارد و برخلاف تصوّر که تمرکز جمعیت و نرخ شهرنشینی بالا را عامل اساسی در بروز بیماری های فوق می دانند، تمرکز ناشی از این علل در شهرستان هایی اتفاق می افتد که از تراکم پایین جمعیتی و درصد شهرنشینی کمتر از میانگین ملی برخوردار هستند.

"مقدمه: افزایش هزینه های بیمارستانی در سال های اخیر و نیز اجرای طرح خودگردانی و اداره ی بیمارستان ها به وسیله ی درآمد اختصاصی آنها، بیمارستان ها را با مشکلات مالی جدی رو به رو ساخته است. در این راستا، پژوهشگران بر آن شدند تا به منظور کاهش مقدار کسورات حاصل از عدم ثبت اقدامات انجام گرفته برای بیماران در صورتحساب هزینه ی آنان، تاثیر مداخله در این روند با استفاده از الگوی 9 مرحله ای ارتقای کیفیت فرآیند را بر افزایش درآمد بیمارستان بررسی نمایند. روش بررسی: در این مطالعه ی تحلیلی و مداخله ای، 350 پرونده از پرونده های بیماران بستری در بخش های داخلی مردان و زنان بیمارستان نمازی شیراز در نیمه ی دوم سال 1384، به صورت تصادفی ساده انتخاب و با استفاده از فرم های جمع آوری داده، بررسی و با صورتحساب های مربوط مقایسه شد؛ سپس با استفاده از اطلاعات حاصله، فرآیند ثبت اقدامات دارای تعرفه با استفاده از الگوی 9 مرحله ای ارتقای کیفیت فرآیند، از طریق تهیه ی فرم اقدامات درمانی، آموزش و ارائه ی مشاوره به کارکنان در رابطه با نحوه ی تکمیل فرم و اهمیت این کار، به مدت 4 ماه مورد مداخله قرار گرفت. در مرحله پس از مداخله، تاثیر مداخله بر روی 215 پرونده در طول 4 ماهه ی اول سال 1385 مورد بررسی قرار گرفت و یافته ها با نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته ها: قبل از مداخله، 56 درصد از هزینه ی اقدامات درمانی انجام گرفته برای بیمار ثبت نشده بود که بعد از مداخله این درآمد از دست رفته به 31 درصد کاهش یافت و در مجموع باعث افزایش 25 درصدی درآمد این بیمارستان در بخش های مورد مطالعه شد. نتیجه گیری: با صدور صورتحساب هزینه ی بیمار مطابق با اقدامات ثبت شده در پرونده ی پزشکی وی و در نتیجه اعمال مدیریت مالی صحیح و اجرای الگوی ارتقای کیفیت در این زمینه، بیمارستان می تواند درآمد خود را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد."