سعید سلطانی

انتشار بی رویه گازهای گلخانه ای و پدیده گرمایش زمین در چند دهه اخیر سبب اثرات نامطلوب بر تغییرات آب و هوا شده است. بخش برق و نیروگاه ها با حدود 5/37 درصد از انتشار کربن، یکی از مهم ترین منابع انتشار گازهای گلخانه ای در سطح جهان است که عمدتا منشا فسیلی دارد. این درحالی است که نصب هر kW 100 برق نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک می تواند سالانه از انتشار 100 تا 140 تن CO 2 جلوگیری کند. «مکانیزم توسعه پاک (CDM)»یکی از سازوکارهای پروتکل کیوتو است که با هدف مشارکت کشورهای در حال توسعه در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در سه مرحله تصویب ایده پروژه، ثبت پروژه و صدور گواهی کاهش انتشار اجرا می شود. مهم ترین سند این سه مرحله، سند طراحی پروژه است که شامل ابعاد فنی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی طرح می شود. بیش از 67% طرح های CDM را طرح های انرژی تجدیدپذیر تشکیل می دهد که حدود 5% آن مربوط به فناوری خورشیدی (عمدتا فتوولتائیک) است. تحلیل های آماری روی پروژه های فتوولتائیک مقیاس بزرگ (بالای 10 مگاوات) نشان می دهد که ظرفیت کاهش انتشار این فناوری به طور متوسط tCO2/MW 1369 است. به علاوه، درآمد حاصل از فروش گواهی کاهش انتشار این نیروگاه ها می تواند بیش از 70% هزینه تعمیر و نگهداری سالانه نیروگاه را تامین می کند.

در این تحقیق 14 شاخص طیفی با استفاده از باندهای انعکاسی محاسبه شد و میزان همبستگی این شاخص ها با تاج پوشش گیاهی در چهار تیپ مرتعی و یک تیپ جنگلی مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد تاج پوشش گیاهی با استفاده از روش قدم ـ نقطه و به شکل شعاعی (6000 نقطه در هر تیپ) اندازه گیری شد. میزان همبستگی تاج پوشش گیاهی با شاخص های گیاهی به تفکیک در هر یک از تیپ های گیاهی و کلیه آنها (جنگل و تیپ های مرتعی) با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Erdas Imagine مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. گروه های مختلفی از شاخص های گیاهی از جمله براساس شیب خط خاک، فاصله از خط خاک، و شاخص های گیاهی تبدیلات راست گوشه و نیز شاخص های حساس به آب گیاهان با استفاده از داده های بازتابندگی سنجنده TM ماهواره لندست استخراج گردیدند. نتایج نشان داد که تیپ های گیاهی براساس خصوصیات شان با یکی از شاخص های گیاهی دیگر همبستگی بیشتری دارند و میزان همبستگی بین تاج پوشش گیاهی و شاخص های گیاهی در هر یک از تیپ های گیاهی دارای صحت بالایی (تا حدود 81 درصد) است (001/0p<). این میزان همبستگی به هنگام در نظر گرفتن تیپ های گیاهی مختلف با هم، به دلیل وجود خصوصیات طیفی متفاوت در گیاهان مختلف و همچنین عارضه های زمینه کاهش یافت. این خود نشان دهنده تنوع در خصوصیات طیفی گیاهان به دلیل اختلافات ساختاری و زیستی و همچنین خاک زمینه است، که در انتخاب شاخص مناسب برای پهنه بندی و تفکیک تیپ های گیاهی باید در نظر گرفته شود.