عباس اسماعیلی راد

"مقدمه: اطلاعات دقیق از علل مرگ در جوامع انسانی نقش اساسی در برنامه ریزی های مرتبط با ارتقای سطح سلامت در این جوامع دارد. در پژوهش حاضر علاوه بر تعیین مهم ترین علل، به جستجو و بحث در مورد مهم ترین موانع موجود در ثبت و دسترسی به اطلاعات مربوط به مرگ در شهرستان رفسنجان پرداخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی، فهرست تمامی گواهی های مرگ یکساله در شهرستان رفسنجان در سال 1383 (معادل 1197 عدد) از مراکز گوناگون دریافت شد و مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات بر اساس چک لیستی که بر اساس اهداف طراحی شده بود جمع آوری گردید و روایی آن توسط متخصصان تائید شد. اطلاعات ناقص، ضمن تماس تلفنی و یا حتی مراجعه به منازل تکمیل گردید. علت مرگ براساس قوانین طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD-10)، تعیین و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش شد. از تست های پارامتریک (CI، t-test 95% برای خطر نسبی) و غیر پارامتریک (χ2،U Mann-Whitney) برای انجام آزمون ها استفاده شد. نتایج: عدم همخوانی جزئیات موجود در مراکز گوناگون، ناقص بودن فرم های تکمیل شده، عدم وجود بسیاری از سؤالات ضروری در گواهی ها، عدم دسترسی آسان به اطلاعات، عدم دقت کافی در ثبت اطلاعات علی مرگ، و ناخوانا بودن اطلاعات ثبت شده از عمده مسائلی بود که در فرایند ثبت و دسترسی به اطلاعات مرگ در جمعیت تحت بررسی وجود داشت. میزان بروز مرگ خام 62/4 در هزار برآورد گردید. شایع ترین علت مرگ در مردان، حوادث و در زنان بیماری های قلبی-عروقی بوده است. نتیجه گیری: سیستم ثبت و دسترسی به اطلاعات مرتبط با مرگ در شهرستان رفسنجان نیاز به اصلاحات اساسی دارد. بنابراین اطلاعات کسب شده در مورد علل مرگ در وضعیت موجود باید با احتیاط در برنامه ریزی های بهداشتی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به هر حال بر اساس اطلاعات موجود میزان مرگ و میر خام در رفسنجان در سال 83 از این میزان در کل کشور (در سال 79) بیشتر می باشد و مطالعات بیشتری به منظور یافتن دلایل آن ضروری می باشد. "