حجت الله باقرزاده

هدف این مقاله، اندازه گیری کارآیی فنی و صرفه های مقیاس تولید شرکت های بیمه دولتی در ایران با استفاده از داده های چهار شرکت بیمه ایران، آسیا، البرز و دانا طی دوره زمانی 1384-1370 است. برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل پوششی داده ها استفاده شده است.نتایج به دست آمده نشان می دهد که بیمه آسیا نسبت به بقیه بیمه های دولتی دارای بیشترین میانگین کارآیی فنی بوده و بیمه های ایران، البرز و دانا به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند. علاوه بر این، بیمه ایران در اکثر سال ها، به خصوص در سال های اخیر دارای بازدهی ثابت به مقیاس تولید است و بقیه شرکت های بیمه در سال های اخیر از بازدهی فزاینده به مقیاس تولید برخوردار هستند.

مرتون (1973) در مطالعه بنیادین خود مدل قیمت گذاری بین دوره ای که مبنای مطالعات تجربی زیادی قرار گرفته است را استخراج کرد. در این مدل، بازده انتظاری دارایی به کوارایانس شرطی پویای آن دارایی با پورتفولیوی بازار و متغیرهای وضعیت که جانشین فرصت های سرمایه گذاری هستند، بستگی دارد. با توجه به پویا بودن این مدل، در این مطالعه از مدل قیمت گذاری بین دوره ای استفاده شده و پارامترها با رویکرد سیستمی معادلات رگرسیونی به ظاهر نامرتبط و با در نظر گرفتن تغییرات زمانی کواریانس های شرطی برای اقتصاد ایران برآورد شده است. بدین منظور از داده های ماهانه شرکت های بورسی طی دوره زمانی 1390- 1373 استفاده گردید. در این مطالعه، ابتدا از مدل گارچ چند متغبره به منظور برآورد کواریانس شرطی بازده پورتفولیوها با همدیگر و با بازده بازار استفاده کرده و نشان که این کواریانس های شرطی چگونه بازدهی انتظاری پورتفولیوها را پیش بینی می کنند. هم چنین، تاثیر اخبار غیر منتظره (تغییر بی ثباتی شرطی بازار) و اثر آن بر رابطه ریسک و بازده را در یک مدل سیستمی بررسی شد. نتایج نشان داد تغییر درجه بی ثباتی شرطی نسبت به دوره قبل آن می تواند تاثیر مثبت و معنی داری بر پاداش ریسک پورتفولیوها داشته باشد. هم چنین، معنی داری ضرایب کواریانس های شرطی نشان می دهد پورتفولیوهای تشکیل داده شده در مدل قیمت گذاری بین دوره ای به خوبی قیمت گذاری می شوند و می توانند باعث تحریک پاداش ریسک شوند. تغییرات بازده قیمتی بازار طلا به عنوان متغیر جانشین فرصت سرمایه گذاری نیز تاثیر معنی داری بر رابطه ریسک و بازده دارایی ها نداشت.

در این مقاله مدل قیمت گذاری بین دوره ای، دارایی های سرمایه ای در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. همبستگی بین بازده پورتفولیوها و بازده بازار با اجرای روش همبستگی های شرطی پویا تخمین زده شد و بتا که در مدل بین دوره ای، ضریب ریسک گریزی محسوب می شود و در طول زمان تغییر می کند، به کمک روش کالمن فیلتر برآورد شد. یافته های پژوهش، ضرایب ریسک گریزی نسبی را در مدل قیمت گذاری بین دوره ای دارایی های سرمایه ای بین 013/0 و 28/0 (متوسط 20/0) نشان می دهد که با توجه به بی معنا بودن عرض از مبدأ در اکثر معادلات، می توان گفت در بورس اوراق بهادار تهران، مدل قیمت گذاری بین دوره ای دارایی های سرمایه ای برقرار است. همچنین دارایی هایی که با تلاطم شرطی بازار همبستگی زیادی دارند، در دوره بعد از بازده انتظاری کمتری برخوردارند. به بیانی، ریسک تلاطم بازار بر بازده انتظاری چنین دارایی هایی اثر منفی می گذارد. دارایی هایی که با رشد قیمت ارز همبستگی زیادی دارند، پاداش ریسک مثبتی اضافه بر پاداش ریسک بازار کسب می کنند، بنابراین در دوره مبادلاتی بعد، بازده انتظاری بیشتری به دست می آورند.